ဘေလာ့ဂါေတြ ( ဘေလာ့အိမ္) ေတြ မွာ ဝဲစြဲေရာဂါမ်ား ျပန္ပြားေနၾကတာ ခုတေလာမွ ျဖစ္ေပမဲ့ လူအမ်ားစုမွာ တုပ္ေကြးေတြ ျဖစ္တတ္ၾကတာ ရာသီအလိုက္ ၊ေဒသအလိုက္ ႏွစ္စဥ္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာပါ ။ မေကြးဖူးတဲ့သူ ရွိမယ္ မထင္ပါဘူး ၊ လူတိုင္းလိုလို ေကြးဖူးၾကပါလိမ့္မယ္ ။ ေဆာင္းတြင္းကာလ ေအးခ်မ္းတဲ့ရာသီ ၊ မိုးကေလးပါ စြက္လိုက္ေတာ့ ခ်မ္းခ်မ္းေအးေအးနဲ ့မို ့ တုပ္မေကြးတဲ့သုူေတြေတာင္ အိပ္ယာထဲ ေကြးေန ႏွပ္ေနရတာ အလြန္ေကာင္းေပါ့ ။
ဒီႏွစ္ ကမာၻတဝွမ္း ရာသီဥတု ဆိုးရြား ေဖါက္ျပန္မွဳေတြ ရွိခဲ့တယ္ ။ ရာစုႏွစ္တခုအတြင္း မၾကံဳဘူး ေလာက္ေအာင္ ေအးတဲ့ေနရာက ေအး၊ ပူတဲ့ေနရာက ပူ နဲ့ မို ့ လူေတြ အေတာ္ ဒုကၡေရာက္ၾကရတယ္ ။ အပူခ်ိန္( အေအးခ်ိန္) ေရခဲမွတ္ေအာက္ (အႏွဳတ္) ၄၀ ေက်ာ္ ၅၀ ေက်ာ္ ေတြမွာ ဘယ္လို အသက္ရွင္ ေနထိုင္ၾကရမလည္းေတာ့ မသိ ၊။ ၁၀ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ ေအာက္ ေရာက္တာ နဲ့တင္ ဒီနိူင္ငံက လူေတြ အေတာ္ေအးေနျပီ၊ ေဆာင္ရန္ ၊ ေရွာင္ရန္ မ်ား နဲ ့ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးဝတ္ၾကဖို ့ ဆိုျပီး ရုပ္သံ မိုးေလဝသဌာန မွ အျမဲ သတိေပးေလ့ ရွိပါတယ္ ။
မၾကာခင္ေလးတင္မွ ျပီးခဲ့တဲ့ တရုပ္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ ပိတ္ရက္ မွာ ၆ ရက္ အတြင္း တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၉ ေယာက္ရွိ ျပီး ျပီးခဲ့တဲ့ တပါတ္မွာ ေသဆံုးသူ ၁၅ ေယာက္ ရွိပါတယ္ ။ ဒီႏိုင္ငံမွာ ဒီႏွစ္
တုပ္ေကြးရာသီ အတြင္း တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ေသဆံုးသူစုစုေပါင္း ၇၄ ဦး ရွိပါျပီ ။( တုပ္ေကြး ျဖစ္သူေပါင္း ကေတာ့ သိန္းခ်ီ ေနပါျပီ ) ။ ဒါေၾကာင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းေတြမွတဆင့္ လူထုကို သတိေပးႏွိဳးေဆာ္မွဳမ်ား ပိုမို လုပ္ေဆာင္ ေနပါတယ္ ။ ဒီ ေသဆံုးသူေတြထဲမွ အမ်ားစု ဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာ မွာစတင္ ထိုးေပးခဲ့တဲ့ တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး လံုးဝ မထိုးထားခဲ့သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီေတာ့ ဒီတုပ္ေကြး နဲ့ ကာကြယ္ေဆးမ်ားအေၾကာင္း ေလ့လာျပီး သိသေလာက္ ေဖါက္သည္ျပန္ခ်ေပးလိုက္ပါတယ္ ။( အမိ ေရႊျပည္ၾကီးမွာလည္း ျပီိးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပါတ္ အနည္းငယ္က ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးမ်ား ေနရာကြက္ၾကား ျဖစ္ေနတယ္ လို ့ သတင္းသန္ ့သန္ ့ရထားေပမဲ့ စာရင္း အတိအက်ေတာ့ မသိရပါဘူး ။)
တုပ္ေကြးဆိုတာ ဘာလည္း ။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တာလည္း ။
ျမန္မာလို ေခၚတာ တုပ္ေကြး ၊ ဘိုလိုဆိုရင္ Flu ( Influenza) ေပါ့ ။ ရာသီအလိုက္ျဖစ္တတ္လို ့ Seasonal flu လို ့လည္းေခၚတယ္ ၊ သူက Orthomyxoviridae အမ်ိဳးႏြယ္ဝင္ RNA Virus ဗိုင္းရပ္ ပိုးတမ်ိဳး ေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ ။ ( ဖြဲ့စည္းပံုကို စိတ္ဝင္တစားအေသးစိတ္သိလိုရင္ ဒီေနရာ မွာ ဆက္ဖတ္နုိင္ပါတယ္ ) ။
သူ ့မွာ A,B,C ဆိုတဲ့ Type ၃ မ်ိဳးရွိျပီး H1 to 16 & N 1 to 9 Sub-type အမ်ားအျပား ရွိေနပါေသးတယ္ ။
တႏွစ္ နဲ ့ တႏွစ္ ျဖစ္တဲ ့ subtype မ်ိဳးခြဲ ေတြ ဟာ မတူၾကပါဘူး ။ေနရာေဒသလည္း ကြဲျပားၾကပါတယ္ ။ တခ်ိန္တည္းမွာ ကမာၻတဝွမ္းမွာ ကပ္ေဘးၾကီး Epidemic အေနနဲ့outbreak ျဖစ္ၾကတာေတြကို Pandemic လို့ ေခၚျပီး ေဒသအလိုက္ပဲ လူအမ်ားစု ျဖစ္ၾကတာ ကို Endemic လို ့ အၾကမ္းဖ်င္း သတ္မွတ္နိူင္ပါတယ္ ။
ၾကက္ငွက္၊ ဝက္၊ ေခြး၊ ႏြား၊ ျမင္း၊ လူ စသျဖင့္ ေရာဂါ စတင္ျဖစ္ပြားတဲ ့အမ်ိဳးအစားကို လိုက္ျပီး Bird Flu ,Swine Flu, Dog Flu , Horse Flu ,Human Flu ဆိုျပီး လည္း အမည္တပ္ ေခၚဆိုၾကပါတယ္ ။
အဲ့ဒါေတြ ထဲက A အမ်ိဳးအစားမွာ outbreak အျဖစ္မ်ားခဲ့တာေတြ ႏွစ္အလိုက္ ေျပာရရင္ ၊
* H1N1, - ၁၉၁၈ စပိန္မွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ၊ ၂၀၀၉ က ဝက္တုပ္ေကြး လို ့ေခၚတဲ့ Swine Flu ျဖစ္ခဲ့တယ္ ၊( ေနာက္ေတာ့ ဝက္တင္မက လူမွာပါ ေတြ့ရလို ့ New type flu အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ေခၚခဲ့တယ္ )
* H2N2, ၁၉၅၇ က အာရွတုပ္ေကြး Asian Flu
* H3N2, ၁၉၆၈ က ေဟာင္ေကာင္တုပ္ေကြး
* H5N1, ၂၀၀၄ က ငွက္တုပ္ေကြး
က်န္တဲ့ H1N2, H9N2 , H7N2, H7N3 စတာ ေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္ ။
(ဒီနိုင္ငံအေနနဲ့ ဒီႏွစ္မွာ H1N1 နွင့္ H5N1 ၂မ်ိဳးစလံုး ေတြ ့ရပါတယ္ ။)
ဒီတုပ္ေကြးေတြေၾကာင့္ ကမာၻတဝွမ္းမွာ ႏွစ္စဥ္ လူေပါင္း ေထာင္ ေသာင္း၊ ခ်ီျပီးေသၾကရတယ္ ။ အဲ့ေလာက္ ္ဆိုးတာ ။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ေနၾက မို ့ လူ အေတာ္ မ်ားမ်ားက သိပ္အေလးမထားခ်င္ၾကဘူး ။အိမ္သံုးေဆးေလးေတြ ေသာက္ရင္းနဲ့ ေပ်ာက္သြားၾကသူေပါင္းလည္း မနဲတာမို ့ ၊တုပ္ေကြးဆိုတာ ခရီးသြားဧည့္သည္ သေဘာေလာက္ပဲ ေပါ့ ။ အခ်ိန္တန္ေပ်ာက္တာကိုး ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားနဲေနသူမ်ား၊ အသက္အရြယ္ ၾကီး လြန္း ၊ ငယ္လြန္း ေနသူမ်ား ။ ႏွလံုး ေသြးတိုး ဆီးခ်ိဳ စတဲ့ ေရာဂါ အခံရွိသူမ်ား မွာေတာ့ ေပါ့ေပါ့ဆဆ ေနဖို ့ မသင့္ေလ်ာ္ပါဘူး ။
ေရာဂါလကၡဏာေတြက သိၾကတဲ့ အတိုင္းပဲ ၊ အတိုင္းပါဘဲ ႏွာေခ်မယ္ ၊ႏွာေစးမယ္ ။ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္ ။ တကိုယ္လံုး ကိုက္ခဲျပီး မအီမသာ ျဖစ္မယ္ ။ အဖ်ားလဲ ရွိတတ္တယ္။ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္ ။ေခါင္းကိုက္မယ္ ။အစားအေသာက္ပ်က္မယ္ ။ပ်ိဳ ့ ့အန္ မယ္ ၊တခါတေလ ဝမ္းေလ်ာတတ္တယ္ ။ အန္တတ္တယ္။ ဗိုက္ေအာင့္တယ္၊ ဒီထက္ပိုဆိုးလာရင္ေတာ့ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္း ေယာင္ရမ္းျပီး အသက္ရွဳ ၾကပ္ မယ္ ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္မယ္ ။ ကိုယ္အပူခ်ိန္က်သြားျပီး ေအးစက္ျပီး ေရွာ့ ရတတ္တယ္ ၊ နမိုးနီးယား အဆုပ္ေရာင္ျပီး အသက္အႏၱရာယ္ေပးတတ္ပါတယ္။
ေရာဂါဘယ္လိုျပန္ ့ပြားသလည္း ။
ႏွုာေစး ေခ်ာင္းဆိုးေနသူတေယာက္ရဲ ့ ေခ်ာင္းဆိုးလိုက္ ရွဳထုတ္ လိုက္တဲ့ တံေတြး၊ သလိပ္ နဲ့ အမွဳန္ အစက္ေတြ ထဲ မွာ ဒီ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြ အမ်ားၾကီး ပါဝင္ေနပါတယ္ ။ဒီေတာ့ သူ့နဲ့ နီးစပ္ေနသူေတြကိုတိုက္ရိုက္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွတဆင့္ ေရာဂါ ပ်ံ ့ပြားေစပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ ဒီတံေတြး သလိပ္ႏွာရည္ေတြ ရွိေနတဲ့ အသံုး အေဆာင္ ( ဥပမာ - လက္ကိုင္ပဝါ မ်က္နွာသုတ္ပဝါ၊ ေရခြက္ ၊ ေရာဂါရွိသူကိုင္တြယ္တဲ့ တယ္လီဖုန္း ၊ ကြန္ျပဴတာ ကီးဘုတ္ ၊အမ်ားသံုး တံခါးလက္ကိုင္ ၊ဓါတ္ေလွခါး ခလုပ္ စတာေတြ ) မွတဆင့္ ထိေတြ ့ျခင္းျဖင့္ ေရာဂါ ကူးစက္နိူင္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ မိမိရဲ ့ လက္ကို တခုခုကိုင္ျပီးတိုင္း အစာမစားမွီ ၊ စင္ေအာင္ေဆးသင့္ပါတယ္ ။ လူအမ်ား စုေဝးရာ ေနရာေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ရုပ္ရွင္ရံု လို အလံုပိတ္ခန္းထဲမွာနာရီမ်ားစြာ နီးနီးကပ္ကပ္ေနရတဲ့ ေနရာမ်ိဳး၊ တတ္နိူင္သေလာက္ ေရွာင္သင့္ပါတယ္ ။ သြားမယ္ဆိုရင္လည္း ႏွာေခါင္း ပါးစပ္ စည္းတဲ့ Mask ကို အသံုးျပဳရပါမယ္။ဒါေပမဲ့ Mask ဆိုတာ ေလမွတဆင့္ မိမိထံကို ရာႏွဳန္းျပည့္ လံုးဝ ေရာဂါပိုး မဝင္လာေအာင္ တားဆီးေပးတာမ်ိဳး မရွိနိုင္ပါဘူး။ မလိုအပ္ပဲနဲ့ ေဆးရံု ကဲ့သို ့ ေရာဂါပိုးမ်ား စုစည္းတဲ့ေနရာ ေတြ မသြားပါ နဲ ့ ။ မသန္ ့ရွင္းတဲ့ လက္မ်ားျဖင့္ မိမိ မ်က္စိ၊ ႏွာေခါင္း ၊ပါးစပ္ေတြကို ထိကိုင္ ပြတ္သတ္ျခင္း မျပဳလုပ္ပါနဲ့ ။ အစားစားခါနီးတိုင္း လက္ကို သန့္စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာပါ ။ အရမ္းေအးတဲ့ေဒသေတြမွာ လက္ကို ေရျဖင့္ မၾကာခဏေဆးေၾကာျခင္း မျပဳနိူင္ပါက Disinfectant dry soap gel မ်ားနဲ့ အေျခာက္ေဆး နိူ္င္ပါတယ္ ။
ဘယ္လိုစစ္ေဆးမလည္း ။
ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆိုး တာ အဖ်ားၾကီးေနတာ ၂ရက္ ေက်ာ္ျပီး ရိုးရိုး အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ကိုယ္ပူက်ေဆး ၊ common cold tablet ေတြ နဲ ့ မသက္သာရင္ တတ္ကၽြမ္းသူ ဆရာဝန္ ဆီျပ ဖို ့ ဝန္မေလးပါ နဲ ့ ။
လည္ေခ်ာင္း နဲ့ ခံတြင္း အေျမွးပါးမွာ ကပ္ေနတဲ့ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြကို ဓါတ္ခြဲစစ္ေဆးဖို ့ လိုပါတယ္ ။ စစ္ေဆးနည္းေတြလည္း အမ်ားၾကီး ပါ ၊ Throat swab ယူျပီးစစ္ေဆးတဲ့ Real-time RT-PCR ဆိုတာကအမ်ားစု လက္ခံအသံုးျပဳ ေနတဲ့့ နည္းပါ ။ ပိုျပီး တိက် မွန္ကန္ ျမန္ဆန္ တယ္ ေပါ့ ။
ေနာက္ထပ္နည္းလမ္းေတြ ရွိပါေသးတယ္ ၊ တမ်ိဳးက rapid influenza diagnostic tests (RIDT) - သူက မိနစ္ ၃၀ အတြင္း အေျဖထြက္ပါတယ္ ။ Direct and Indirect Immunofluorescence Assays(DFA and IFA) ဒါကေတာ့ ၂ နာရီမွ ၄ နာရီ အတြင္း အေျဖသိနိုင္ပါတယ္။ ေသြးေဖါက္ျပီး ေသြးရည္ၾကည္ မွ စစ္တဲ့ နည္းေတြျဖစ္ျပီး ၾကားဖူးနားဝ ရွိရေအာင္ ပါ ။ တကယ့္ လုပ္နည္း အဆင့္ဆင့္ နဲ့ အေျဖေတြကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာနည္းလမ္းအလိုက္ ကြဲျပားမွဳ ရွိပါတယ္ ။
ဘယ္လိုကုသမလည္း ။
မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆိုး ဖ်ားနာ တာေလာက္ကို ရိုးရိုးတုပ္ေကြး အမွတ္နဲ့ အိမ္သံုးေဆးဝါးေလာက္ နဲ ့ပဲကိုယ့္ဟာကိုယ္ အရင္ လက္တည့္စမ္းေလ့ ရွိပါတယ္ ။ အလြယ္ဆံုးကေတာ့ သန့္ရွင္းေသာေရေႏြးကို မ်ားမ်ားေသာက္ျပီး စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အနားယူရပါမယ္ ။ အရည္ရႊမ္းတဲ့ အသီးအရြက္မ်ား ကို စားေပးျခင္းျဖင့္ လိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ နဲ့ သတၱဳဓါတ္ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးနိုင္ပါတယ္ ။
ဖ်ားနာေနရင္ေတာ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ကိုယ္ပူက်ေဆး တခုခု ေသာက္ ပါ ။ ဒီေဆးေတြ လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပ မဲ့ acetaminophen တို ့ ibuprofen ပါဝင္တဲ့ေဆးေတြ ကို အခ်ိန္အဆနဲ့ ေသာက္လို့ရပါတယ္ ။
Aspirin ( salicylate) ပါတဲ့ေဆး ကိုေတာ့ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ေအာက္ မ်ား ေသာက္သံုးရန္ သိပ္မသင့္ေတာ္ပါ ။ Reye's Syndrome လို့ေခၚတဲ့ အသည္းနဲ့ ဦးေႏွာက္ ထိခိုက္ပ်က္စီးတဲ့ ေရာဂါတမ်ိဳး ျဖစ္ေစတတ္လို့ပါ ၊အဲ့ဒီ ေရးစ္ ေရာဂါက နဂို အခံ အဆီအက္စစ္ဓါတ္တိုးဓါတ္ျပဳျခင္း ပံုမမွန္ျဖစ္ေနသူ ၊ ကေလး နဲ့ ယ္ေက်ာ္သက္ေတြ မွာ တုပ္ေကြး ၊ ေရေက်ာက္စသျဖင့္ကူးစက္ခံရစဥ္ မွာ Aspirin (salicylate) ပါတဲ့ေဆးေတြ ေသာက္သံုးမိပါက ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္နိုင္တဲ့ ေရာဂါတမ်ိဳးပါ )
တကယ္လို ့ ဒီေဆးေတြ ေသာက္လို့ မွ ၂ ရက္အတြင္း မသက္သာရင္ ေဆးရံု ေဆးခန္းေတြမွာ နားလည္တဲ့ဆရာဝန္ နဲ့ ေသခ်ာကုသင့္ပါတယ္ ။ (ျဖစ္နိုင္ရင္ေတာ့ တုပ္ေကြးလကၡဏာ စတာ နဲ့ ဆရာဝန္ နွင့္
ကုသမွဳ ခံယူတာ အေကာင္းဆံုးပါ )
ဒီဗိုင္းရပ္ ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာ ေသခ်ာရင္ေတာ့
--oseltamivir (Tamiflu) ေသာက္ေဆး ။( တုပ္ေကြး ျဖစ္တာ ၄၈ နာရီအတြင္းေသာက္နိူင္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္ ။ ၉၀ ရာႏွဳန္းခန္ ့ မွာ တုပ္ေကြးကို ပိုမို ဆိုးရြားစြာ ခံစားရျခင္းမွ သက္သာေစပါတယ္ ။)
အေသးစိတ္ကို ဒီေနရာ မွာ ဆက္လက္ဖတ္ရွဳ နိူင္ပါတယ္ ။
--zanamivir (Relenza) inhalation ဖ်န္းေဆး ။ ( ရင္ၾကပ္ ပန္းနာ ရွိသူမ်ား မသံုးစြဲရ )
--Peramivir အေၾကာထိုးေဆး
အစရွိတဲ့ ေဆးေတြနဲ့ ဆရာဝန္ညြန္ၾကားခ်က္အရ ကုသမွဳ ခံယူနိုင္ပါတယ္ ။ ဒီေဆးေတြမွာ ေဘးထြက ဆိုးက်ိဳးမ်ား ရွိပါတယ္ ။ (Peramivir ဆိုတာ ကေတာ့ စမ္းသပ္ ဆဲကာလ မွာ ပဲ ရွိေနပါေသးတယ္ တျခားေဆး ေတြနဲ့ ကုမရေတာ့ မွ သာ သံုးဖို့ ျဖစ္ပါတယ္ )
ဒီလို ကာကြယ္ နိူင္တယ္ ။
ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသျခင္းထက္ သက္ ေရာက္ မွဳ ရွိသည္ ဆို တဲ့ အတိုင္း ၊ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ထားၾကရင္ ေရာဂါျဖစ္ဖို့ အခြင့္ အလမ္း နဲ ပါမယ္ ။ အေျခခံ ကာကြယ္နည္းေတြ ကေတာ့ အထက္မွာေျပာခဲ့သလို ။ အစာမစားမီွ လက္ေဆးပါ ။ လက္မေဆးပဲ မိမိ မ်က္စိ နွာေခါင္း၊ ပါးစပ္ စတာေတြ ကို ကိုင္တြယ္ျခင္း မျပဳပါနဲ့ ။ ႏွာေစးရင္ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ကိုယ့္ ေရာဂါ သူမ်ား မကူးေအာင္ ။ သူမ်ား ေရာဂါကိုယ္မကူးေအာင္ Mask တပ္ဆင္ ပါ ။ လူေတြမ်ား ေလဝင္ေလထြက္ မေကာင္း ပိတ္ေလွာင္တဲ့ ေနရာေတြ ကို ေရွာင္ပါ ။
ေနာက္ တနည္း က .ကာကြယ္ေဆး ထိုး ျခင္း ( Antiflu Vaccination ) ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီ ေဆးေတြ ကို WHO မွ လာမဲ့ ႏွစ္ တုပ္ေကြးရာသီ မွာ ျဖစ္မဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုး အမ်ိဳးအစားကို တြက္ခ်က္ျပီး ႏွစ္စဥ္ ေျပာင္းလဲ ထုတ္လုပ္ၾကရတာ ျဖစ္လို့ တႏွစ္နဲ့တႏွစ္ ကာကြယ္ေပးနိုင္တဲ့ ေဆး အမ်ိဳးအစားက တသမတ္တည္း မဟုတ္ပါဘူး ။ ေဆးရဲ ့ ကာကြယ္မွဳ ေပးနိုင္တဲ့ အာနိသင္ က ေဆးထိုး အျပီး ၁ လ ၾကာမွ ရ မွာ ျဖစ္ျပီး
၁ႏွစ္သက္တမ္းသာ ကာကြယ္နိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ တုပ္ေကြး ရာသီ မတိုင္မီ ၂ လ ေလာက္ မွ စတင္ ထိုးထားရပါမယ္ ။ ႏွစ္စဥ္ အခ်ိန္မွန္ ထိုးၾကရပါမယ္ ။ တိုးတက္ျပီးသား နိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ အစိုးရ
က်န္းမာေရးဌာနေတြ မွ တာဝန္ယူျပီး အခမဲ့ ထိုးေပးပါတယ္ ။ (ေဆး အေရအတြက္ အလိုက္ ဦးစားေပး အဆင့္မ်ား ခြဲထားတတ္ပါတယ္ ။ ၂ႏွစ္ေအာက္ ကေလး၊ အသက္ ၆၅ ႏွစ္အထက္ ၊ ႏွလံုး ေသြးတိုး
ဆီးခ်ိဳ ၊ ရင္ၾကပ္ ပန္းနာ ၊ေရာဂါ အခံ ရွိသူမ်ား ၊ ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ဆင္း ေရာဂါ ခံစားေနရသူမ်ား ကို ဦးစားေပး ပထမ အဆင့္ ထားရွိပါတယ္ )
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ မွာ SARS coronavirus ဆိုတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ ေၾကာင့္ SARS ဆိုတဲ့ေရာဂါ နာမည္ဆိုး ၾကီးနဲ့ ေသသူမ်ားတာေၾကာင့္ တကမာၻလံုး တုန္လွဳပ္ေခ်ာက္ျခားသြားခဲ့ၾကျပီး ၊ ၂၀၀၄ ခု ႏွစ္မွာဆိုရင္ လူေတြက Antiflu vaccination ကို အလုအယက္ ထိုးလိုၾကတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးက SARS ကာကြယ္ ေဆး မဟုတ္ဖူး ဆိုတာ လူအမ်ား နားလည္ ေအာင္ ရွင္းျပၾကရတယ္ ၊ ေဆးေတြေတာင္ ထုတ္လို ့ အလွ်င္ မမွီ ျပတ္လပ္ခဲ့ရတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ၾကာလာလို ့ ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ ျဖစ္ကုန္ၾက ျပီး .ကာကြယ္ေဆး မထိုးလိုၾကေတာ့ ဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ျပီးခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးတေခါက္ ၂၀၁၀ ေအာက္တိုဘာ မွ စတင္ ထိုးေပးခဲ့တဲ့ ကာကြယ္ေဆး ေတြကို မွန္းထားသေလာက္ လာ မထိုးၾကလို ့ ၊ အသိေပး ေၾကာ္ျငာခ်က္ေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီတနွစ္ ဒီနိူင္ငံမွာ တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ေသဆံုးသူေတြထဲ မွာ ကာကြယ္ေဆး မထိုးထားခဲ့ၾကတဲ့သူအမ်ားဆံုး ျဖစ္လို ့ ၊ က်န္းမာေရး ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ဆက္လုပ္ေနရပါတယ္ ။
ဒီ ႏွစ္အတြက္ ကာကြယ္ေဆးကေတာ့ ေအာက္ ပံု မွာ ျပထားတဲ့ အတိုင္းပါ ။
ေဆးနဲ့ မတည့္သူေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္ ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီေဆးက ၾကက္ဥ Egg Protein မွ ထုတ္လုပ္ထားတာျဖစ္လို ့ ဥနဲ့မတည့္ သူမ်ား မထိုးရပါဘူး ။ တခ်ိဳ ့မွာ လည္း Allergic Reaction ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္ ။ ဘယ္ေဆးမဆို ျဖစ္နိုင္ေခ်ရွိတာမို ့ တျခားေဆးေတြနဲ့ မတည့္သူမ်ား သတိထားရပါမယ္ ။
ဝက္တုပ္ေကြး နဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဒီေနရာမွာ ေရးထားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္ ။
ဘေလာ့တခြင္ မွာ ဝဲလည္းကင္းစင္ ၊ တုပ္ေကြးလည္း မဝင္ၾကပါေစနဲ့လို ့ဆုေတာင္းေပးပါတယ္ ။
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
14 comments:
ဘယ္ရမလဲကြ..
ဒီမွာလည္း ေကြးေနလို႕..
ေခတ္မွီသလားမေမးနဲ႔...
ဟိ
ဘယ္ရမလဲကြ..
ဒီမွာလည္း ေကြးေနလို႕..
ေခတ္မွီသလားမေမးနဲ႔...
ဟိ
အၿဖဴေရာင္နတ္သမီး
သူငယ္ခ်င္းကုိ ေပးဖတ္ဦးမွပဲ သူလဲ ခုတေလာ ကုိက္ခဲေနတယ္လုိ႕ေျပာတယ္
ေက်းဇူး မကိ
အမား ...
လန္ ့ရၿဲပန္ၿပီဗ်ာ..၊ ဝဲ တံုးကလည္း အမ စ တာ
ေနာ္ ။ အခုလည္း ေကြး ဆိုေတာ ့ ..။
ကြ်န္ေတာ္လည္း မနက္တိုင္း ႏွာေခါင္းစြတ္ တပ္
ေတာ ့မယ္။ တစ္ခ်ိဳ ႔ေၿပာတယ္၊ အဲ့လိုကာကြယ္လို ့
ရတယ္တဲ ့။ ဟုတ္လားမသိ ။
ေလွ်ာေတာ ့မေလ််ာခ်င္ေသး ။
ေနာက္ေလးနွစ္မွာ ဘယ္သူေတြမ်ား တက္အုန္းမလဲ
ေစာင့္ၾကည္ ့ခ်င္တာ...။
ေကြးျပီးေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။ သူမ်ားနဲ႔မတူ ခပ္ၾကာၾကာေလးကို ေကြးပစ္လိုက္တာ။
ဥ နဲ႔ က်ေနာ္ တည့္ေၾကာင္းပါ။ ၇ လေလာက္စားခဲ႔ရလို႔ အခုေတာ့ ျမင္ကို မျမင္ခ်င္တာ။
ဒိမွာ spring ေရာက္ေတာ့မယ္..flu ရာသီ ကုန္ျပီ
တိုု႕ငယ္ငယ္တုုန္းကေတာ့ အဲဒီလိုု ရာသီေရာက္ျပီ ဆိုုရင္ -င္တန္ခိုုးၾကီးရာသီလိုု႕ နာတိုု႕ေမာင္ႏွမေတြ နာမည္ေပးခဲ့ၾကဘူးတယ္.... အဟြတ္..
ညီမေတာင္ ႏွာေစး ေခါင္းကိုက္ေနတာ တုတ္ေကြးလို႔မထင္ဘူး
ခရီးမွာ အေအးမိလာလို႕လို႕ ထင္လိုက္တာ
မကီပိုစ္႕ဖတ္မွ တုတ္ေကြးမ်ားလား လို႔ ျပန္သတိထားမိေတာ႕တယ္
အခ်က္အလက္ေလးေတြ သိသာေအာင္ ေရးျပထားတာ ေက်းဇူးအစ္မေရ။
ဒီမွာေတာ႔ တုတ္ေကြးၿဖစ္ခ်င္ၿပီဆို BPI က ပါရာစီတေမာေလးနဲ႔ ဘာမီတံုေလး ေရာေသာက္ၿပီး ၾကိဳတင္ကာကြယ္ထားရတယ္။ ေနမေကာင္းရင္ ေနရထိုင္ရဆိုးတဲ႔ ေ၀ဒနာကို မခံစားႏိူင္လို႔။
မဖ်ားတာၾကာပါၿပီ။ စလံုးစေရာက္ကတည္းက ဆိုပါေတာ႔။ BPI ေဆးေတြက ႏိူင္ငံၿခားေဆးေတြထက္ တစ္ခါတစ္ရံပိုစြမ္းတယ္ေနာ္။ မယံုမရွိနဲ႔ လက္ေတြ႔ပါဂ်။
ဟဲဟဲဟဲ... ေနေကာင္းသြားမွာပါ...။ အိကၤ်ီၤ ေတာ့ ပါးပါး ပဲ ၀တ္...။ ေလ စိမ္း တိုက္မခံ နဲ႕။ ဟဲဟဲဟဲ ေနေကာင္း သြားမွာပါ။ (ေပး စမ္းသပ္ခ)
ဇာဂနာေလသံနဲ႕ လာအားေပး သြားပါတယ္။ :P
ဗဟုသုတ ရွာမွီးသြားပါတယ္အမေရ...
မမကိေရ..မြန္လည္း ဘေလာ႔ေရာ လူပါေကြးေနတာဗ်ိဳ႕..။
ခုလိုေရးေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္မမကိ..။
ျမတ္မြန္
ကိုအျဖဴေလးေျပာတာမွန္တယ္။
ဝဲတုန္းကလဲ မမကီဆီကဘဲဖတ္သြားတာ။ ျပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ဆီမွာ ဝဲေရာ။
ခုေကြးေတာ့လဲ မမကီ ဆီကဘဲ။ ေကြးေနျပီ။ ျဗဲ ဟဲဟဲ :)
ေလးစားစြာျဖင့္
လရိပ္အိမ္
မကိေရ..
ေကြးေနတာေတြ..
မ ေကြးေစဖို႔..
ပါရာေကြကြာေသာက္ပါသည္
မေၾကာခင္ပဲ ေျဖာင့္ပါေစ..(ကာရံကလည္း မိမွမိ း))
(ပါရာေကြကြာ=ပါရာစီတေမာနဲ႔ ေကြကြာအုပ္ကို ေျပာတာ )
Post a Comment