စာေရးရမွာ ပ်င္းတာေရာ ၊ ေရးဖို ့ရာ အေၾကာင္း ထူးေထြ မရွိတာေၾကာင့္ ေရာ ဘာ ပို့စ္ မွ မေရးျဖစ္တာ အေတာ္ၾကာျပီၤ ေပါ့ ။ ေနာက္ အေၾကာင္းတရပ္ကေတာ့ ေညာင္းညာ ကိုက္ခဲ ေဝဒနာ တခုေၾကာင့္ လည္း စာ မေရးခ်င္ မေရးနိုင္ ျဖစ္ေနပါတယ္ ။ ကိုယ့္ ေဝဒနာ ကိုယ္ျပန္စမ္းစစ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အသက္ကေလးရယ္ ကေထာက္တာ တေၾကာင္း၊ အစားအေသာက္ မဆင္ျခင္တာ တေၾကာင္း ၊ အေန အထိုင္ မတတ္တာတေၾကာင္း တို ့ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ ေဝဒနာ ေလးမွ်သာပါပဲ ။ အသက္နဲ ့အေဝးၾကီး ေပမဲ့ ေနရထိုင္ရ လွဳပ္ရွားရတာ ကသိကေအာင့္ နဲနဲပါးပါးေတာ့ ျဖစ္တဲ့ ေဝဒနာ ၊ frozen-shoulder( ေခၚ) adhesive capsulitis ၊ ျမန္မာလို အနီးစပ္ဆံုးဘာသာျပန္ရရင္ ပခံုးအဆစ္ အရြတ္ ေအးခဲျခင္း သို့မဟုတ္ ေယာင္ယမ္းကိုက္ခဲျခင္း လို့ ေခၚဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။ဘယ္သူမွ ေရွာင္လြဲလို့ မရတဲ့ “ အို၊နာ၊ ေသ ” ျဖစ္စဥ္အရ သင္လည္း တေန ့နာ ရအံုးမွာ အမွန္ပါပဲ ။ နာက်င္မွဳ အနည္း အမ်ားကေတာ့ ကိုယ့္ေပၚတည္ပါတယ္။ တခ်ိဳ့လည္း ဒီလို မဲ့ျပံဳးျပီး နာတတ္ၾကတယ္ ။
အေပၚယံ အေရျပားတေထာက္သာ ေခ်ာလွေနၾကေပမဲ့ အပုပ္ေကာင္ရုပ္ေဆာင္ေနၾကတာကို တရားသေဘာအရၾကည့္ျမင္တတ္ၾကရင္ အတြင္းက်က် ဆက္ၾကည့္နိုင္ၾကပါတယ္ ။ေခ်ာေခ်ာလွလွ ပုခံုးေလးရဲ့ အတြင္းမွာ ေတာ့ ဒီလိုပံုပါ ။အရိုး၊ အရြတ္ေတြ အေျမွးေတြ နဲ့ တကယ့္တကယ္ဆို ဘယ္လိုမွ အျမင္မလွပါဘူး ။
ပုခံုးဆစ္ေအးခဲျခင္း (frozen-shoulder သို့မဟုတ္ adhesive capsulitis ) အလြယ္တကူ ဆိုရရင္ ပုခံုးဆစ္နာျခင္း ဟာ အဆစ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ အရြတ္ ၾကြက္သားေမွ်ာင္း အေျမွးအိတ္ စသည္တို ့ မွာ မေတာ္တဆ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာ ရတဲ့အခါ သို့မဟုတ္ ေယာင္ယမ္းျခင္း တို ့ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေဝဒနာ တခုပါ ။ အသက္အရြယ္ ၾကီး လာတာနဲ့ အမွ် အဆစ္မွာ တြယ္ကပ္ေနၾကတဲ့ အရြတ္ အေၾကာ ၾကြက္သား တို့လည္း တင္းမာလာတတ္ၾကတယ္ ။ အဆစ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ဂ်ယ္လီလို အရည္တမ်ိဳး ( synovial fluid) ဟာလည္း ေလ်ာ့နည္းလာတတ္ၾကတယ္ ။ ဒီေတာ့ frozen-shoulder ျဖစ္ဖို့ အေျခအေနေပးလာတယ္။
ပုခံုးဆစ္နာတဲ့ေရာဂါဟာ တခါတရံမွာ သူ ့ခ်ည္းသက္သက္ျဖစ္တတ္ျပီး တခါတရံမွာ ေက်ာရိုးဆစ္ ၊ လည္ပင္းဆစ္ အေၾကာအရြတ္နာက်င္မွဳေတြနဲ့ အတူတူ တျပိဳင္ထဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္..။ ကြန္ျပဴတာ ၾကာရွည္သံုးရာမွာ ပံုစံမွန္စြာ မထိုင္ေသာသူမ်ား အထူးဂရုျပဳဖို ့လိုပါတယ္။
လည္ပင္းဆစ္ နာတဲ့ အေၾကာင္းကို ေနာက္မွ သပ္သပ္ေျပာပါမယ္။ ခု ဦးဆံုး ပုခံုးဆစ္ အေၾကာင္းပဲ ေျပာၾကရေအာင္။
ပုခုံးဆစ္ရဲ့ ဖြဲ ့စည္းပံု ကို အနဲအက်ဥ္း သိမွ နာက်င္ျခင္း အေၾကာင္းကို ပို သိနားလည္လြယ္မွာပါ။
ပံုမွာ ျပထားတဲ့ အတိုင္း ပုခံုးဆစ္ရဲ့ ဖြဲ့စည္းပံု အလြယ္တကူေျပာရရင္ ေရွ ့မွာ ေကာ္လာရိုး ေခၚ ညွပ္ရိုး ( Clavicle) ၊ ေနာက္မွာ လက္ျပင္ရိုး( Scapular) ၊ ေဘးမွာ လက္ေမာင္းရိုး( Humerus) တို ့ ရွိပါတယ္။ သူ ့ကို ၾကြက္သား ေတြ ၊ အရြတ္ေတြ နဲ့ တြယ္ဆက္ထားၾကတယ္။
ပုခံုးဆစ္ေတြ ဘာေၾကာင့္နာလာရတာလည္း ။
အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ေယာင္ယမ္းျခင္း( Inflammation ) ေၾကာင့္ပါပဲ
။ ။ ( အေပၚပံုမွာ အျပာေရာင္ နဲ့ ကြင္းျပထားတဲ့) ၊ အရိုး ၃ ခု ရဲ့ အလယ္မွာ ညပ္ေနသလို ေနရတဲ့ ၾကြက္သားနဲ့ အရြတ္ ဟာ တခါတရံမွာ( ဥပမာ- အျပင္းအထန္ လွဳပ္ရွားမိတဲ့ အခါ ၊ဒါမွ မဟုတ္ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရတဲ့ အခါ ) ေယာင္ယမ္းလာတတ္တယ္ ၊ အဲ့ဒီအခါက်ရင္ အနည္းငယ္ လွဳပ္ရွားလိုက္တာနဲ့ ပုခံုးဟာမခံမရပ္နိုင္ေအာင္ နာက်င္တတ္တယ္။ ပံုမွာအနီေရာင္နဲ့ ျပထားသလို အလယ္အလတ္ အျမင့္ေလာက္ ေျမွာက္မိရင္ ၾကြက္သားဟာ ဖိညပ္ခံရလို့ ပိုျပီး နာတတ္တယ္။
ပုခံုးဆစ္ေတြ နာလာရင္ ဘယ္လို လုပ္ၾကမလည္း။
( 1 ) Analgesic -ခ်က္ခ်င္းလတ္တေလာျဖစ္တဲ့ ေယာင္ယမ္းျခင္း (Acute Inflammation )ကိုေတာ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး စားျခင္း၊ အျပင္းအထန္ နာက်င္ေနရင္ေတာ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး ထိုးျခင္းျဖင့္ သက္သာေစနိူင္ပါတယ္ ။
(2)Heat - အဲ့ဒီေနာက္မွာ နာေနတဲ့ အဆစ္ကို
နာတဲ့ပုခံုးဆစ္ ကို ဦးစြာ ေရေႏြးအိပ္ (သို့) ေရေႏြးစိမ္ျပီးညွစ္ထားတဲ့ မ်က္ႏွာသုပ္ပုဝါ နဲ့ ၅ မိနစ္မွ် အုပ္ေပးပါ ။ ( တကယ္လို ့ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရျပီးျပီးခ်င္း ဆိုရင္ေတာ့ ၂ရက္အတြင္းမွာ ၄နာရီမွ ၆နာရီျခားျပီး ၁၅ မိနစ္စီ၊ ေရခဲအုပ္ရပါမယ္ ။အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီလို ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ဖို ့ မသင့္ေတာ္ေသးပါဘူး ။ အေယာင္ ေလ်ာ့တဲ့အထိ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး စား ျပီး ၊ အနားယူ၊ ျပီးမွသာ လုပ္သင့္ပါတယ္ )
(3) Position- အေနအထားမမွန္လို့ ျဖစ္တာ ဆိုေတာ့ နာေနတဲ့ ပုခံုးကို အနားေပးရပါမယ္။ လက္ေမာင္းကို ေဘးတိုက္ အေပၚေအာက္ ေျမွာက္ျခင္း ခ်ျခင္းေတြကို ျပင္းထန္စြာ မျပဳလုပ္သင့္ေသးပါဘူး..
(4) Exercise -ပုခံုးနာေနရင္ ဘယ္လို ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္မလည္း..
ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္နည္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္ ။ အလြယ္တကူ လုပ္နည္း တခ်ိဳ ့ကို ေနာက္ဖက္မွာ အေသးစိတ္ ေဖါက္သည္ခ်ပါမယ္ ။
(5) Injection - နာက်င္ေယာင္ယမ္းေနတာဟာ ေဆးထိုး ေဆးစားလို့ မွ မေပ်ာက္ပဲ ျပင္းထန္စြာခံစားေနရပါက အဆစ္ထဲသို့ Steroid ပါတဲ့ ေဆးမ်ိဳးထိုးေပးလို့ရပါေသးတယ္ ၊ ဒီနည္းကိုေတာ့ ကၽြမ္းက်င္သူဆရာဝန္မ်ားျဖင့္သာ ကုသမွဳ ခံယူသင့္ပါတယ္။
(6) Physiotherpy-မၾကာခဏ နာတတ္ေနျပီဆိုရင္ေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းနဲ့ တြဲဖက္ျပီး ဒီလို စက္ကိရိယာကူညီအသံုးျပဳျခင္းနည္းျဖင့္ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္ပါတယ္။ ပံုအခ်ိဳ ့ ျပထားပါတယ္။
(7) Surgery - ခြဲစိပ္ကုသျခင္း -ဒါကေတာ့ အေပၚကနည္းေတြနဲ့ မေပ်ာက္မွသာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ မွ စဥ္းစားကုသဖို ့ပါ ။
ပုခံုးဆစ္နာေနရင္ လုပ္လို့ရတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားထဲမွ အလြယ္တကူ နည္းမ်ား -
Weighted pendulum stretch
ခါးအနဲငယ္ ကိုင္းျပီး နာတဲ့ ပုခံုးဆစ္ရွိတဲ့ လက္ေမာင္းကို ေအာက္ဖက္ တြဲေလာင္းခ်ျပီး နာရီခ်ိန္သီး လႊဲသလို ေရွ ့ေနာက္ လႊဲေပးပါ ။ ထို့ေနာက္ ဘယ္ညာ ေဘးတိုက္ ၊ အဝိုင္းပံု စသျဖင့္ လွဳပ္ရွားေပးပါ ( အကြာ အေဝး သိပ္အေဝးၾကီး လႊဲရန္မလို ။ ၁ ေပ အကြာ ေလာက္သာ လႊဲေပးပါ ။ အခါ ၂၀ မွ်လႊဲ ပါ ။အဆစ္နာက်င္မွဳ ရွိလာရင္ေတာ့ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ရပ္လိုက္ပါ ) ။
ဒီေလ့က်င့္ခန္းကို တေန ့မွာ ၂ ၾကိမ္ မွ် လုပ္နိုင္ပါတယ္ ။ ဒီလို လုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ေတာင့္တင္းေနတဲ့ အေၾကာ အရြတ္ေတြ ေျပေလွ်ာ့ေစပါတယ္ ။
ရက္ အနည္းငယ္ၾကာလာတဲ့အခါ လက္ထဲမွာ ၁ေပါင္မွ ၂ေပါင္ခန့္ ရွိတဲ့ အေလးခ်ိန္တခု ( ဥပမာ ေရ ထဲ့ထားတဲ့ ေသာက္ေရသန့္ဘူး ေသး တဘူး ) ကုိင္ျပီး အထက္မွ လွဳပ္ရွားမွဳ မ်ား အတိုင္း လွဳပ္ေပးပါ ။
အဲ့ဒီ ေလ့က်င့္ခန္းျပီးရင္ Passive stretching exercises ေခၚတဲ့ ေအာက္ပါ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ဆက္လုပ္ပါ ။
Armpit stretch - ေကာင္းေနတဲ့လက္တဖက္ အကူအညီနဲ့ နာေနတဲ့လက္ကို မျပီး ၊ ပုခံုးထက္နိမ့္တဲ့ စားပြဲ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚ တင္ပါ ။ ျပီးရင္ ပံုမွာ ျပထားသလို နာေနတဲ့ပုခံုး လက္ေမာင္းကို အထက္သို ့အနည္းငယ္ ၾကြ ေပးပါ။
Finger walk - နံရံအနား တထြာခန့္အကြာ မ်က္ႏွာအပ္ျပီး ပံုမွာျပထားသလို လက္ေခ်ာင္းမ်ားအေပၚသို့ေရႊ ့ေပးျခင္းျဖင့္ လက္ေမာင္းကို ပုခံုး ထက္ျမင့္ေအာင္ ေျဖးေျဖးခ်င္း ပင့္တင္ေပးပါ ။
ဒီေအာက္က ပံုေလးေတြ အတိုင္း လွဲရင္း၊ရပ္ရင္း လက္လႊဲ လွဳပ္ရွားလို့လည္းရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေအာက္မွာ ျပထားသလိုမ်ိဳးေတြလုပ္နိုင္ပါေသးတယ္။
Towel stretch- မ်က္ႏွာသုပ္ပုဝါအေသးကို ပံုမွာ ျပထားသလို ေကာင္းေသာလက္က အေပၚမွ ကိုင္ျပီး နာေနေသာ ဖက္မွ လက္က ေအာက္မွ ကိုင္ကာ အထက္ေအာက္ ဆြဲတင္ ဆြဲခ် လုပ္ေပးပါ ။ မ်က္ႏွာသုတ္ပုဝါအား ၄၅ ဒီဂရီေစာင္းေအာင္ ကိုင္ျပီး ဆြဲပါ။ ထို ့ေနာက္ ေရျပင္ညီ အတိုင္း ေဘးတိုက္ ဆြဲေပးပါ ။( တခ်ိဳ ့လည္း ေရွ ့တပံုမွာ ျပထားသလို အထက္ေအာက္ ဆြဲၾကပါတယ္)
Outward rotation exercise-
ပံုမွာျပထားသလို မ်က္ႏွာသုတ္ပုဝါတခုကို လက္ေမာင္းနဲ့ကုိယ္လံုးအၾကားခံထားျပီး ၉၀ ဒီဂရီ တံေတာင္ဆစ္ေကြး အေနအထား ျဖင့္ ေရျပင္ညီမ်က္ႏွာျပင္အတိုင္း လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ သားေရပတ္အား တင္းေအာင္ ဆြဲကိုင္ထားပါ။ ျပီးလွ်င္ နာေနေသာပုခံုးဘက္ရွိ တံေတာင္ဆစ္ ေကြးမွ ေနျပီး လက္ေမာင္းအား အျပင္သို ့ဆြဲလွည့္ပါ .၃လက္မ အကြာအေဝးေလာက္ေရာက္လွ်င္ ၅စကၠန့္မွ် ထိန္းကိုင္ထားပါ ။ ထိုသို ့ ၁၀ ခါမွ် ၁၅ခါထိ ျပဳလုပ္ပါ ။
Inward rotation exercise- ထို့နည္းတုူစြာ သားေရပတ္အား တံခါးလက္ကိုင္သို့မဟုတ္ သင့္ေတာ္တဲ့ အျမင့္ ရွိတဲ့ေနရာမွာခ်ိတ္ျပီး လက္ေမာင္းအား အတြင္းသို ့ ဆြဲလွည့္ေသာနည္းကိုျပဳလုပ္ပါ ။
သို့မဟုတ္ ဤပံုအတိုင္း လက္ေမာင္းကို ဆန့္က်င္ဖက္ လားရာမ်ားအတိုင္း အတြင္း ႏွင့္ အျပင္သို ့တင္းေအာင္ ဆြဲလွည့္ျခင္း ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳး လုပ္နုိင္ပါတယ္။
Lifting exercise- ထို့ေနာက္ ပံုမွာျပထားသလို သားေရပတ္ကို တံေတာင္ဆစ္ေကြးမွာ စြပ္ျပီး လက္ေမာင္းကို ၅လက္မ ခန့္ အကြာသို ့ေဘးတိုက္ ေျမွာက္ေပးျပီး ၅စကၠန့္မွ် တင္းထား တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း ကိုလုပ္ေပးပါ။
ဒီလို ေလ့က်င့္ခန္းေတြကို ပုခံုးဆစ္ နာတတ္သူမ်ားအေနနဲ့ ေရရွည္လုပ္သြားနိူင္ပါတယ္။ဒါဆိုရင္ သင့္ပုခံုးဆစ္ ေနာက္ထပ္ တၾကိမ္ ထပ္ေယာင္ဖို့ အခြင့္အေရး နဲသြားပါမယ္။
ပုခုံးရိုး အဆစ္ေတြရဲ့ ဖြဲ ့စည္း လွဳပ္ရွား ပံု ေလး ကို ဒီေနရာ မွာ ရွင္းလင္းစြာ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္ ။
ဒါေလးကေတာ့ ပခံုးအဆစ္ အရြတ္ ေအးခဲျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းေလးပါ ။ ဗီဒီယို ပံု နဲ့ဆိုေတာ့ လိုက္လုပ္ရတာ အဆင္ေျပပါတယ္။ ရွည္ရွည္ေဝးေဝး ေရးေန ဖတ္ေနစရာ မလိုေတာ့ဘုူးေပါ့ ။
အခ်က္အလက္နဲ့ ပံုမ်ားကို ဒီေနရာ ။ မ်ား မွ ရယူပါတယ္။
တခ်ိဳ ့ပံုေတြကေတာ့ အလုပ္ဌာန အတြင္းမွ ယူထားတာပါ။ လည္ပင္းဆစ္ ေက်ာရိုးဆစ္ေတြနာက်င္တဲ့ အေၾကာင္း ေနာက္မွ သပ္သပ္ ေဖါက္သည္ခ်ပါမယ္။
ဆက္စပ္ေနတဲ့ နာက်င္မွဳတခ်ိဳ ့ကို ဒီေနရာ ေတြ ၁ နဲ့ ၂ မွာ ဖတ္နိုင္ပါေသးတယ္။
နာက်င္မွဳဒုကၡမ်ားမွ အတတ္နိုင္ဆံုးကင္းေဝးေနထိုင္နိုင္ၾကပါေစ။
ေခတ္သစ္သူေတာင္းစား...
ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ဗလာ ၊
ဆင္ျခင္ေတြးေခၚအသိဥာဏ္မ်ား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
ရင္ဘတ္ထဲမွာ ဗလာ ၊
ခ်စ္ၾကင္စာနာသနားမွဳမ်ား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
ငါ့ဘိုက္ထဲမွာ ဗလာ ၊
စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္ရာမ်ား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
ငါ့တကိုယ္လံုးမွာ ဗလာ ၊ ဗလာ ၊ ဗလာ၊
ၾကိဳးၾကီးခ်ိတ္၊ေဘာင္းေတာ္စနဲ့ဝတ္ထည္ဆင္တန္ဆာမ်ား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
ခိုနားစရာနန္းေတာ္ရိပ္ျမံဳမ်ား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
စီးစရာ ေမာ္ေတာ္ကား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
သံုးစြဲရာ သျပာေငြေၾကး နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
စိန္ေရႊေငြေက်ာက္သံပတၱျမား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
သဘာဝဓါတ္ေငြ ့ ေရနံ ကၽြန္းသစ္မ်ား နဲနဲ ေပးသနားခဲ့ပါ ။
ေရွးအခါ မွတ္သားဘြယ္ရာ က ပညာရွာ ပမာသူေတာင္းစား၊
ခုေခတ္မွာ ေျပာင္းလိုက္ခ်င္တာက ဥစၥာရွာ မဟာသူေတာင္းစား။
ရေလ လိုေလ အိုတေစၦ မို ့
ရြာအတြင္း အတင္းေတာင္းရံုနဲ့မျပီးေသး ၊
ရြာအျပင္ထြက္ ေတာင္းလိုက္ေသးတယ္တဲ့ ေဒၚလာေတြ သန္းေထာင္ေပါင္း။
အိုဘဲ့ ခမ်ာ ေခတ္သစ္သူေတာင္းစား...
အေကာင္းစားေတြခ်ည္း ေတာင္းမယ္ ေတာင္းတယ္ ထပ္ေတာင္းတယ္
ေတာင္းမရရင္ ခိုးမယ္ ဝွက္မယ္ တိုက္မယ္ ရိုက္မယ္
မိုက္လံုးရယ္ တဆင့္ျမင့္ေတာ့ အာဏာ ပါဝါ ရေလရာ ခိုးမယ္ ခိုးတယ္ ခိုးၾကတယ္။
မသမာအာဇီဝနဲ့ ရွာေဖြခါ သိုဝွက္ထားတဲ့အရာရာေတြ ျပည့္စံုခါမွ၊
ေနာင္ဘဝအတြက္ပါေလေအာင္ ဒါန သီလ ဘာဝနာ ဝိပႆနာျဖင့္ ေကာင္းမြန္ရာ က်င့္္မယ္ဆိုရင္၊
သင့္အတြက္ အခ်ိန္မရွိေတာ့ပါ ။ အခ်ိန္မေလာက္ေတာ့ပါ။ အခ်ိန္မေရာက္ေတာ့ပါ။
ပံုကို ဂူဂယ္ clipartguide.com မွ ရယူပါတယ္ ။
ဒီတခါေတာ့ မရွိမေကာင္း ရွိမေကာင္း ဆိုသလို သတ္မွတ္နိုင္တဲ့ ပလပ္စတစ္ နဲ ့ သူ ့ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ အျဖစ္သနစ္တခ်ိဳ ့ အေၾကာင္း ေဖါက္သည္ခ်လိုပါတယ္။
ပလပ္စတစ္ ဆိုတာ ဘယ္လိုက ဘယ္လို ျဖစ္ေပၚ ေခတ္စားလာခဲ့တာလည္း ၊ ဘာေၾကာင့္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနတာလည္း လို ့ အေတြးဝင္လာမိရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း က ခုတေလာ ဒီနိုင္ငံရဲ့ သတင္းေတြထဲ အေတာ္ေခတ္စားေနတဲ့ သတင္းတရပ္ ကို အေျခခံပါတယ္ လို့ ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး ။
သတင္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီလိုပါ ၊ အသက္ ၃၁ ႏွစ္ရွိ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသမီး တဦးဟာ သူမ ေန ့စဥ္ ေသာက္သံုးတဲ့ အခ်ိဳရည္ တမ်ိဳးေၾကာင့္ အူမၾကီးကင္ဆာျဖစ္သြားရပါတယ္ လို ့ စြတ္စြဲေျပာဆိုလိုက္တဲ့ အေၾကာင္းပါ ။ သူမဟာ Sports Drink တမ်ိဳးကို ေန ့စဥ္ ေသာက္သံုးခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခဲ့ပါျပီ တဲ့ ။ ခု တေလာ ေနထိုင္မေကာင္းလို ့ ေဆးရံု မွာ စစ္ေဆးမွဳ ေတြ လုပ္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာေတာ့ အူမၾကီးကင္ဆာ ေနာက္ဆံုး အဆင့္ ကို ေရာက္ေနျပီလို့ ဆရာဝန္က ေျပာပါတယ္ ။ သူ ့ အသက္အရြယ္နဲ့ ဒီလိုျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာေဖြစစ္ေဆးတဲ့ အခါမွာ ဒီအခ်ိဳရည္ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ 塑化劑 ( DEHP )ဆိုတဲ့ ဓါတုဓါတ္တမ်ိဳး ေၾကာင့္ ျဖစ္ရပါတယ္ ဆိုျပီး အဆိုပါ ကုမၸဏီကို တရားစြဲဖို ့ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္ တဲ့ ။
လူရယ္လို့ ျဖစ္လာရင္ အစားအေသာက္ နဲ့လည္းကင္းလို့ မရ ။အေသာက္အစားေလးေတြလည္း ရွိတတ္ၾကပါေသးတယ္။ ေရွးေခတ္တံုးကေတာ့ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ၾကတဲ့အခါ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္ အတြက္ ေျမအိုး ေၾကြအိုး ေတြ အသံုးမ်ားၾကတယ္ ။ အျခားတေနရာသို့ အစားအေသာက္ သယ္ယူသြားဖို့ လိုရင္လည္း အင္ဖက္ ငွက္ေျပာဖက္ ဝါးက်ည္ေတာက္ ဗူးသီးေျခာက္ လိုအရာေတြနဲ ့ ထုတ္ပိုးထည့္သြင္း သံုးစြဲခဲ့ၾကတယ္။ သဘာဝအတိုင္းရွိေနျပီးသားအရာေတြကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကရာမွ ေခတ္မွီတိုးတက္ ၊လိုအပ္ခ်က္မ်ား အရ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ့ ဖန္မွန္ ပုလင္း ေတြ သံုးစြဲ ခဲ့ၾကျပီး ခုေခတ္ မွာ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး မကြဲမရွ တဲ့ ပလပ္စတစ္ပစၥည္းေတြ နဲ့ အစားထိုးလာခဲ့ၾကတယ္ ။ ခုဆို ကိုယ့္ ေဘးပါတ္ဝန္းက်င္ ကို ၾကည့္လိုက္ ၊ ေတြ ့သမွ် ရွိသမွ် သံုးသမွ် အရာေတြ အားလံုးလိုလို မွာ ပလပ္စတစ္ ဆို တဲ့အရာ နဲ့ မကင္းသေလာက္ပါပဲ ။
အနူျမဴေခတ္၊ အာကာသဒံုးပ်ံေခတ္ ၊အိုင္တီ၊ ေခတ္၊ အီးေခတ္၊ ယေန ့မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ၾကီးမွာ လူတိုင္း ေန့စဥ္သံုးစြဲေနၾက အရာေတြမွာ ပလပ္စတစ္ေတြ နဲ့ ထိေတြ ့ေနၾကရတာပါပဲ။ အိုးခြက္ပန္းကန္ ၊ ပရိေဘာဂ ၊ အဝတ္အထည္ ၊ကေလးကစားစရာမ်ား၊စာေရးကိရိယာမ်ား၊ စားေသာက္ကုန္မ်ား ၊ ေဆာက္လုပ္ေရး ပစၥည္းမ်ား ၊ေဆးပစၥည္းမ်ား စသျဖင့္ စံုလို့ ပါပဲ ၊ ဒီပလပ္စတစ္ေတြနဲ့ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဗူး၊ခြက္၊အိတ္ ေတြ နဲ့ ထုတ္ပိုး ထားတဲ့ အစားအေသာက္မ်ား၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာပစၥည္း ( အေၾကာေဆးအတြက္ Drip bag ,drip set,ႏွာေခါင္း ပိုက္၊ ဆီးပိုက္၊ေက်ာက္ကပ္ေဆးရာမွာ သံုးရတဲ့ ပိုက္၊ အစရွိတာေတြ ) နဲ့ အထိအေတြ ့မ်ား လာ တဲ့အခါမွာ ပလပ္စတစ္ထဲမွာ အဓိကပါဝင္ေနတဲ့ DEHP ဓါတ္ပစၥည္းဟာ လူ ခႏၶာကိုယ္ထဲ တေျဖးေျဖး စိမ့္ဝင္သြားတတ္ၾကျပီး ေဘးဥပါဒ္ ျဖစ္ေစနိုင္ေၾကာင္း ေတြ ့ရွိလာၾကပါတယ္။
ခုလို ပူအိုက္တဲ့ ေႏြရာသီ မွာ လူအမ်ားက ေရငတ္ေျပ soft drinks အေအး ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ပိုျပီးေသာက္သံုးေလ့ ရွိၾကတယ္ ။ေခၽြးထြက္မ်ားလို ့ ဓါတ္ဆားအေနနဲ့ ျပန္လည္ ျဖည့္တင္းေပးတဲ့ Sports drinks ေတြလည္း အမ်ိဳးေပါင္းစံု ရွိပါေသးတယ္။ ဒီ အေအး ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို အဆင္သင့္ ေသာက္သံုးနိုင္ေအာင္ အလြယ္တကူ သယ္ေဆာင္ နိုင္ေအာင္ ပလပ္စတစ္ ပုလင္း ဗူး ခြက္ေတြနဲ့ ထုပ္ပိုးေရာင္းခ်ၾကတယ္ ။ ေရာင္းအားေကာင္းေအာင္ ပံုစံ အေရာင္ ဒီဇိုင္းလွလွ ပလပ္စတစ္ ပုလင္း ဗူး ခြက္ေတြေတြ ထြင္လာၾကတယ္ ။ စီးပြားေရး အရ တြက္ေခ်ကိုက္ေအာင္လည္း လုပ္ရေသးတယ္ ဆိုေတာ့ ပလပ္စတစ္ အရည္အေသြးကိုလည္း ေစ်းသက္သာ အျမင္လွဖို ့ တီထြင္ျပီး ဓါတုပစၥည္းေတြ သံုးစြဲလာၾကရတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီ sport drinks , soft drinks အခ်ိဳရည္ေတြမွာ အေရာင္ေနာက္ေနာက္ျဖဴျဖဴေလးေတြ ျဖစ္ေနေအာင္ အနည္မထိုင္ေစေအာင္ ထဲ့ၾကတဲ့ ေဆးတမ်ိဳး (Cloudy Agent-起雲劑)ေနရာ မွာ လည္း ၊ ေစ်းႏွဳန္းပိုခ်ဳိသာတဲ့ DEHP ကို အစားထိုး ထဲ့သြင္းသံုးစြဲလာၾကတယ္ ။ ဒါတင္မက မီးခိုးၾကြက္ေလွ်ာက္ စစ္ေဆးေတြ ့ရွိ္လာရတာေတြကေတာ့ အခ်ိဳရည္ေတြ အျပင္ တျခား စားေသာက္ကုန္မ်ား ၊ ကေလး အားေဆး ဗီတာမင္ ေဆးမ်ား ။အားျဖည့္ အဟာရမ်ား၊ လိမ္းေဆးမ်ား အစရွိတာေတြမွာပါ DEHP ဓါတ္ပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ေနတယ္ လို ့ သိလာၾကပါတယ္။ ခုဆိုရင္ အစိုးရ က်န္းမာေရးဌာနတာဝန္ရွိသူမ်ား နဲ့ နိုင္ငံေတာ္ ဓါတ္ခြဲခန္းမ်ားမွ တာဝန္ရွိသူမ်ား ပူးေပါင္းျပီး ခုလို အႏၱရာယ္ ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္ေစတဲ့ စားေသာက္ကုန္ ပစၥည္း အမ်ိဳးေပါင္း ရာေထာင္ခ်ီ တို ့ကို ရွာေဖြ စစ္ေဆး အေရးယူမွဳမ်ား ျပဳလုပ္ေနၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီပံုကေတာ့ DEHP ပါဝင္တယ္လို့ ယူဆရတဲ့ အတြက္သက္ဆိုင္ရာ မွ ဓါတ္ခြဲ စမ္းသပ္မွဳ မျပီးမခ်င္း ဆိုင္ေတြမွာ မေရာင္းၾကဖို့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဟာရ ျဖည့္ေဆး ၊ စားေသာက္ကုန္မ်ား တခ်ိဳ့ပါ။
စမ္းသပ္စစ္ေဆးျပီးလို့ DEHP ပါဝင္မွဳ ကင္းရွင္းေၾကာင္း ေသခ်ာတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္မ်ားကိုေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လက္မွတ္ အေထာက္အထားျပည့္စံုျဖင့္ ေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳပါတယ္ ။ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္ေစတဲ့ DEHP ကို စားေသာက္ကုန္ၾကမ္း အျဖစ္ လိမ္ညာျပီး လက္လီလက္ကားေရာင္းခ်သူမ်ားကိုလည္း ေဖၚထုတ္ အေရးယူေနၾကပါတယ္။
DEHP ဆိုတာ ဘာလည္း ၊ ဘယ္လို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတတ္သလည္း လို ့ သိခ်င္ၾကမွာပါ ပဲ ။
ဒီလိုပါ ။ ပလပ္စတစ္ရဲ့ အေျခခံ ဓါတ္တမ်ိဳးက polyvinyl chloride( PVC )လို ့ေခၚတဲ့ ပလပ္စတစ္အမာစား ျဖစ္တယ္ ။ သူ ့ကို ေပ်ာ့ေအာင္ ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ရာမွာ Bis(2-ethylhexyl)phthalate, အတိုေကာက္ DEHP လို ့ေခၚတဲ့ ဓါတုပစၥည္း တမ်ိဳးကို ထ့ဲျပီးသံုးၾကတယ္ လို ့ သိရတယ္ ။ အဲ့ဒီ DEHP ဆိုတဲ့ ဓါတုဓါတ္ဟာ အတိုင္းအဆ တခုထက္ ေက်ာ္လြန္ျပီး သက္ရွိ ခႏၶာကိုယ္ထဲ မွာ ၾကာရွည္စြာရွိေနခဲ့ရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိနိုင္ပါတယ္ ။
U.S. Food and Drug Administration ( FDA ) မွ သတ္မွတ္ခ်က္ အရ လူတေယာက္ အတြက္ ခံနိုင္ရည္ရွိတဲ့ ပမာဏ Tolerable Intake for DEHP မွာ -
ေသြးေၾကာထဲမွ ဝင္ေရာက္မွဳ အတြက္ 0.6 mg DEHP /Kg / day ျဖစ္ျပီး
စားသံုးျခင္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္မွဳ အတြက္ 0.04 mg DEHP / Kg / day ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ ပမာဏ ထက္ ေက်ာ္လြန္သြားရင္ေတာ့ ေဘးဥပါဒ္ ျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္ ။
ဒီဇယားကေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲနည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ့ ေရာက္သြားနိုင္တဲ့ DEHP ပမာဏေတြပါ ။
ထိုင္ဝမ္နိုင္ငံ စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ ေဆးဝါးဌာန မွ သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ အစားအေသာက္မွာ DEHP 1.5ppm( parts per million) ထက္ပိုတဲ့ ပမာဏ ပါဝင္ေနျခင္းကို က်န္းမာေရးထိခိုက္ေစတယ္လို့ သတ္မွတ္ျပီး ခြင့္မျပဳပါဘူး ။
အကယ္၍ ကေလးငယ္ တေယာက္ ဟာ တေန့ မွာ DEHP 12ppm ပါဝင္ေနတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ ( အခ်ိဳရည္ ) ၃၅၀ စီစီ တပုလင္း ကို ေန ့စဥ္ ေသာက္သံုးပါက တႏွစ္တာ အခ်ိန္ကာလၾကာလွ်င္ မ်ိဳးပြား လိင္အဂၤါ နဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ျပသနာမ်ား ျဖစ္ေပၚျခင္းမွာ ၆ဆမွ ၈ ဆ အထိ မ်ားျပားလာနိုင္ေၾကာင္း ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။
အဆိုပါ DEHP ဟာ လူ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ၅ နာရီမွ ၁၂ နာရီ အထိသာ(အခ်ိဳ ့က ၄၈ နာရီမွ်ထိၾကာရွည္နိူင္သည္ ဟုယူဆ ) ေနျပီး ၊၄င္းတို့ကို ဆီး ဝမ္း ေခၽြး အသက္ရွဳထုတ္ျခင္း အေနမ်ားျဖင့္ ျပင္ပသို့ စြန့္ထုတ္နိုင္္တဲ့ အတြက္ သူတို့ကို စားသံုးမိရင္လည္း သိပ္ျပီးေတာ့ စိုးရိမ္စရာေတာ့ မလိုပါ ။ ဒါေပမဲ့ အတိုင္းအဆ လြန္ကဲ သြားရင္ေတာ့ ကာလၾကာရွည္ တဲ့ အခါ ဥပါဒ္ေပးေစနိူင္တာမို ့ သတိျပဳၾကဖို ့ လိုပါတယ္။
ၾကြက္၊ ပူး၊ ယုန္၊ ေခြး အစရွိတဲ့ တိရစာၦန္မ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာနဲ့ သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားအရ ဒီ DEHP ဟာ ႏွလံုးေသြးေၾကာ ၊ ဦးေႏွာက္အာရံုေၾကာ ၊ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္း ။ အသည္း ေက်ာက္ကပ္ ၊မ်ိဳးပြားလိင္အဂၤါ ၊ သိုင္းရြိဳက္ဂလင္း အစရွိတာ ေတြ မွာ ပံုမမွန္ ျခင္း ။ ေရာဂါ ျဖစ္ေစျခင္း ၊ အဆိပ္ ျဖစ္ေစျခင္း ၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစျခင္း ၊ အခ်ိန္မတိုင္မီ အရြယ္ေရာက္ျခင္း စသည္တို့ကို ျဖစ္ေပၚေစနိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာ ေတြ ့ရွိထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြ မွာ ဘယ္လိုပံုစံ နဲ့ ဘယ္ေလာက္ထိ ျပင္းထန္တဲ့ ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚေစနိုင္သလည္း ဆိုတာ ေသခ်ာ ကြဲျပားစြာ မသိရွိရေသးေပမဲ့ အရြယ္မေရာက္ ေသးတဲ့ ေယာက်ာၤး ကေလးမ်ားမွာ မ်ိဳးပြားလိင္အဂၤါ ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳ ေႏွးေကြး ေသးငယ္ျပီး ၊ေနာက္ပိုင္း ၾကီးျပင္း အိမ္ေထာင္ျပဳ တဲ့ အခါမွာ မ်ိဳးပြားလုပ္ငန္းကို ထိခုိက္ေစနိုင္ေၾကာင္းကိုေတာ့ အတည္ျပဳ နုိင္ပါျပီ ။
ခုဆိုရင္ ကိုယ့္ရင္ေသြးငယ္မ်ား အတြက္ စိုးရိမ္ေနၾကတဲ့ မိဘအမ်ားအျပား ရွိေနတဲ့ အတြက္ အကယ္၍ မိမိတို ့ ကေလးငယ္မ်ားဟာ ေန ့စဥ္ အဆိုပါ ေဖ်ာ္ရည္ ၊ အားေဆး စသည္မ်ားကို ေန ့စဥ္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ စားသံုးခဲ့ပါက နီးစပ္ရာ ေဆးရံု မ်ားမွာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ထံ ေမးျမန္း စမ္းသပ္ စစ္ေဆးနိုင္တယ္ လို ့ သိရပါတယ္ ။ဒါ့အျပင္ မိမိတို့စားသံုးေနက် အစာ ေဆးဝါးမ်ားကို သံသယ ရွိပါက အစိုးရ ဓါတ္ခြဲခန္းေတြမွာ စစ္ေဆးစမ္းသပ္နိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္ ။ ( ပစၥည္းတမ်ိဳးခ်င္းစီအတြက္ စမ္းသပ္ခ ကေတာ့ မိမိဘာသာ ေပးေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ )
ခုလို ရွည္ရွည္ေဝးေဝး ေျပာေနရတာကေတာ့ တိုင္းတပါးမွာ ဒီိလို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ စားေသာက္ကုန္မ်ိဳး သို့မဟုတ္ အသံုးအေဆာင္မ်ိဳးေတြ ေတြ့့ရွိလာတဲ့ အခါ ျပသနာကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းၾကသလည္း ၊ဘယ္ပံုဘယ္နည္းနဲ့ စစ္ေဆး အေရးယူၾကသလည္း ၊ စားသံုးသူေတြ အတြက္ ဘယ္လို အာမခံခ်က္ေတြ ေပးေနနုိင္ၾကသလည္း ၊ဆိုတာ သိေစခ်င္လို့ပါပဲ ။
အကယ္၍သာ ျမန္မာျပည္မွာလည္း အလားတူျပသနာမ်ား ေတြ ့ရွိပါက.....??? ( အကယ္၍သာ ဟုေျပာပါ တယ္ ၊ စစ္ေဆးမဲ့သူမရွိေတာ့ ဒီလို ျပသနာေတြ ေတြ ့ဖို ့လည္း သိပ္မရွိလွပါဘူး..)
အင္း... ဒါေတာ့ မသိ ။ မိမိကိုယ္သာ ကိုးကြယ္ရာ လို ့ အဆိုရွိတဲ့ အတိုင္း မ်က္စိဖြင့္ နားစြင့္ ဦးေႏွာက္နဲ့ စဥ္းစား ၊သတိနဲ့ယွဥ္ ျပီး ေနထိုင္ စားေသာက္တတ္ ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ လို ့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ နိုင္ငံျခားျဖစ္မွ အထင္ၾကီး ဝယ္ယူစားသံုးတတ္သူမ်ား အတြက္ ထိုင္ဝမ္ ဖရဲသီး၊ထိုင္ဝမ္ သေဘာၤသီး၊သခြားသီး၊ ထိုင္ဝမ္ အခ်ိဳရည္ ၊ အဝတ္အထည္ စသျဖင့္ နာမယ္တပ္ရံုနဲ့ ေစ်းၾကီးၾကီးေခၚကာ ေရာင္းေနၾကတာေတြကို၊ အထိန္းအကြပ္မဲ့ တင္သြင္း လာၾကတာေတြကို ဘယ္သူမွ တာဝန္ယူ စစ္ေဆးျခင္း၊ စားသံုးသူအတြက္ တာဝန္ယူေပးျခင္းမ်ား ရွိမေနေသးတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ ။ ေနာင္တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီလို ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ စားေသာက္ကုန္နဲ့ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး အဖြဲ့အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာနိုင္လိမ့္မယ္ လို ့လည္း ေမွ်ာ္လင္ ့ မိပါတယ္ ။
အားလံုး ေဘးရန္ကင္းကြာ က်န္းမာၾကပါေစ....
Ref;
http://en.wikipedia.org/wiki/Bis%282-ethylhexyl%29_phthalate
http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=21002
http://michaelturton.blogspot.com/2011/05/dehp-food-scare-round-up.html
http://www.cpsc.gov/about/cpsia/toxicityDEHP.pdf
http://tw.nextmedia.com/applenews/article/art_id/33427691/IssueID/20110601