18 com
မသာတစ္ေခါက္ ေက်ာင္းဆယ္ေခါက္တဲ့ ။ ငယ္ငယ္တုန္းက အဓိပၸါယ္ ေသခ်ာ နားမလည္ေတာ့ တမ်ိဳး အထင္မွတ္ မွားခဲ့တယ္ ၊ မသာ ကို တစ္ေခါက္သြားပို ့ျပီးရင္ မေကာင္းဆိုးဝါးေကာင္ေတြ ကပ္ေနမစိုးလို ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ဆယ္ေခါက္သြားမွ အဲ့ဒီ မေကာင္းဆိုးဝါးေကာင္ေတြ ေပ်ာက္တယ္ လို ့ ေလ ။ အယူတိမ္းလို ့ နတ္စိမ္း မျဖစ္တာ ကံေကာင္း ။ ေနာက္မွ အဓိပၸါယ္ ေသခ်ာ သိေတာ့့ မိုး နဲ့ ေျမလို ကြာျခား ေနပါလား လို ့ ကိုယ္ ့ကိုယ္ကိုယ္ အျပစ္တင္ မိတယ္ ။ တကယ္ဆိုရင္ ေတာ့ မသာတေခါက္ ပို ့လို ့ရတဲ ့ အက်ိဳး ကုသိုလ္ ဟာ ဘုရားပုထိုး ေက်ာင္းသြား တာ ဆယ္ေခါက္စာ နဲ ့ ညီမွ်ပါတယ္တဲ့ ။ ဒါေၾကာင့္ သာေရးကိစၥ ေတြကို မသြားျဖစ္ရင္သာ ေနရမယ္။(အိုက္တင္တခြဲသားနဲ့ ဟန္ေဆာင္ျပံဳးျပီး ျပိဳင္ဆိုင္ေနၾကတဲ့ မဂၤလာေဆာင္ ဧည့္ခံပြဲမ်ားဆို တတ္နုိင္သေလာက္ ေရွာင္ခဲ့တယ္ ) ။ နာေရးကိစၥေတြ ကိုေတာ့ အတတ္နိုင္ဆံုး သြားတဲ့ အက်င့္တခု ျဖစ္လာရတာ ၾကာပါျပီ ။ အသုဘ ရွဳတယ္ဆိုတာ သံေဝဂ တရားရစရာေတြ အျပည့္ပဲမို ့ ငယ္ငယ္က အသုဘ ဆိုတာ သြားၾကည့္ဖို ့ လိုက္ပို ့ဖို ့ မေျပာနဲ ့ အသုဘ သတင္းေမးဖို ့ သြားၾကတဲ့ အေဖတို ့ အေမတို ့နဲ ့ေတာင္ လိုက္ဖို ့ ေၾကာက္ခဲ့ သေလာက္ ၊ ခုဆိုရင္ နာေရး ကိစၥေတြကို မေရာက္ ေရာက္ေအာင္သြားတတ္ပါတယ္ ။လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ ျမန္မာျပည္ ျပန္တဲ့ အခ်ိန္ ခဏေလး အတြင္းမွာ အသုဘ ၃ ေခါက္ေရာက္ျဖစ္ခဲ့တယ္ ။ေရေဝး နွစ္ေခါက္ ၊ ထိန္ပင္ တစ္ေခါက္ေပါ့ ။ကိုယ့္အလွည့္ ဘယ္ေတာ့ေရာက္မလည္းဆိုတဲ့ အေတြးေတြလည္း အေခါက္တိုင္းေတြး မိခဲ့တယ္ ။
ဒါ့အျပင္ ေခတ္နဲ ့ အညီ အသုဘ ပို ့ရျခင္း ဒုကၡ ဆိုတာ ဒီလိုပါလားလို ့ ေသခ်ာ သိရေတာ့တယ္ ။ ေနရခက္ တဲ့ ဒီေခတ္အခါၾကီး မွာ ေသတာကမွ ေကာင္းအံုးမယ္လို ့ အေတြးေတြ ရွိခဲ့ ဖူးပါတယ္ ။ ဟုတ္ပါရဲ ့ ။ ေသသြားျပီးတဲ့ သူတေယာက္ ကေတာ့ ဝဋ္ကၽြတ္သြားတယ္ေပါ့ေလ ။ သူဘာမွ မသိေတာ့ ၊ မခံစား ရေပေတာ့ ဘူးေပါ့ ။ ဒါေပမဲ့ မေသပဲ က်န္ေနရစ္ရသူေတြ ေသဖို ့ အလွည့္က် ပါမစ္ေစာင့္ေနရင္း ကြယ္လြန္သူခ်န္ခဲ့ တဲ့ ၊ လႊဲထားခဲ့တဲ့ တာဝန္ေတြကို ဆက္ျပီး လက္လႊဲယူ ေနရတာ ၊ အေတာ္ေလး စိတ္ မသက္မသာ ျဖစ္ရပါတယ္ ။ တပူေပၚ ႏွစ္ပူဆင့္တယ္ ဆိုတာေတာင္ နည္းေသးတယ္ ဆိုရမလိုပါပဲ ။က်န္ရစ္သူမိသားစုမွာ သူ ေနမေကာင္းစဥ္ျပဳစု ကုသရတဲ့ စရိတ္စက ၊ ဒီခႏၶာကိုယ္ၾကီးကို ေျမက်တဲ့ အထိ ကုန္က်ရတဲ့ စရိတ္စက ဆိုတာေတြ က ႏွစ္ပူဆင့္ရုံတင္မက ၊ တခ်ိဳ ့မ်ားဆို အိမ္ေပါင္ ယာေပါင္၊ အိမ္ေရာင္း ယာေရာင္း နဲ ့ ဘဝ ပ်က္သြားခဲ့ၾကတာေတြလည္း ရွိပါေသးရဲ ့ ။
လူဆိုတာ ေသမ်ိ္ဳးခ်ည္းပဲ မို ့ ေသရတာ ဟာ မဆန္းပါဘူုး ။ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာ လူလိုေနျပီး လူလိုေသရဖို ့ အခြင့္အေရးကို လူတိုင္း ၊လူတိုင္း တန္းတူ မရနုိင္ၾကတာေတြ က ဆန္းေနပါတယ္ ။ စိတ္သ႑န္ မရွိေတာ့တဲ ့ က်န္ရစ္ေနတဲ့ ရုပ္ခႏၶာ ၾကီး ကို လည္း လဒစား၊ က်ီးထိုး၊ ေခြးဆ၊ြဲ ဒီအတိုင္းပစ္ထားလို ့ မရပါဘူး ။ လူပီသေအာင္ လူလိုသူလို စီမံေပးရမွာပါ ။( နာဂစ္မွ ေတြ ့ၾကံဳ ၾကားသိရတာမ်ားကို လူစိတ္ရွိသူေတြ ေမ့ လို့ရမွာ မဟုတ္ၾကဘူး လို ့ ယံုၾကည္ပါတယ္ ) ။ ဒီေတာ့ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ရုပ္ကလပ္ကို လူက်င့္ဝတၱရား နဲ ့ အညီ ။ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ထံုးစံဓေလ့မ်ားနဲ ့အညီ သင့္တင့္ ေလွ်ာက္ပတ္ရာ အရပ္တခုမွာ သျဂိဳလ္ေပးျခင္းအမွဳ ကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ေပးၾကရမွာပါ ။ ေရွးယခင္ ( ႏွစ္ ၂၀ ေတာင္ မျပည့္ခဲ့ေသးတဲ့ အခ်ိန္ထိမွာေတာ့ ရန္ကုန္ျမိဳ ့ၾကီးမွာ ရွိေနတဲ ့ ေရႊဂံုသူ ေရႊဂံုသားတို ့ ဘဝ နိဂံုးမွာ လွဲေလွ်ာင္းနားခို စရာ ေနရာ သုႆန္ သခ်ၤဳိင္းမ်ားဟာ ျမိဳ ့နဲ ့ မေဝးၾကတဲ့ ေနရာေတြမွာ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ၾကံေတာ ၊ နာနတ္ေတာ ၊ တာေမြ ၊ ျပီးေတာ ့ ကိုးမိုင္ တရုပ္သခၤ်ိဳင္း ေတြ အစရွိသျဖင့္ေပါ့ ။ဒီေနရာေတြဟာ သြားရ လာရ အဆင္ေျပေနပါတယ္ ။ကားခေတြလည္းခုလို မတရားၾကီး ေစ်းမၾကီးေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ခါ မေရြး လိုက္လံ ပို ့ေဆာင္ အသုဘ ရွဳ ဖို ့ ။ လူမွဳေရး အရ ၾကည္ ့ရင္လည္း ဝတၱရား မပ်က္ကြက္ ေစတဲ့ သေဘာနဲ ့ျဖစ္ျဖစ္ ၊ ကြယ္လြန္သူတို ့ရဲ ့ ေနာက္ဆံုးခရီးကို လိုက္လံ ပို့ ့ေဆာင္ ေပးေလ့ရွိခဲ့ၾက ပါတယ္ေလ ။ လူခ်စ္လူခင္မ်ားတဲ့ နာမည္ၾကီးသူမ်ားနဲ့ နုိင္ငံေက်ာ္အနုပညာရွင္မ်ားရဲ့ စ်ာပန မ်ိဳးဆို တိုးမေပါက္ေအာင္ ၾကိတ္ၾကိတ္တိုး စည္ကားခဲ့ ့ၾကတယ္ ။တခါတရံမ်ားဆို ရန္ကုန္ျပည္သူ ့ေဆးရံုၾကီး ေရခဲတိုက္မွ စျပီး အသံလႊင့္ရုံ ေနာက္ဖက္မွာ ရွိခဲ့တဲ့ၾကံေတာ သုသာန္ထိ အသုဘ ပို့ ကားတန္းၾကီးမ်ား ရွည္လ်ား ခဲ့တယ္ ။
ေနာက္ပိုင္းေတာ့ တိုးခ်ဲ့လာတဲ ့ ျမိဳ ့အေနအထားေၾကာင့္ သခၤ်ဳိင္း ေတြကို အလွမ္းေဝးတဲ့ ျမိဳ ့ျပင္ပ သို ့ ေရႊ ့ ့ေျပာင္း ၾကရပါတယ္ ။ ဒါကလည္း သိပ္ အေၾကာင္းမဟုတ္ေသးပါဘူး ။ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ လုပ္ရပ္ပါ ။ေခတ္နဲ့ အညီ ေခတ္မွီ ေရႊျမိဳ ့ေတာ္ၾကီး အျဖစ္တတပ္တအား တည္ေဆာက္ၾကတဲ့ စီမံကိန္းေတြထဲ မွာ သခ်ၤဳိင္းေရႊ ့ေျပာင္းေရး ဟာလည္း တခုအပါအဝင္ေပါ့ ။ မွတ္မွတ္ရရ ပဲ ဆိုရမလား၊ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပဲ လားေတာ့ မသိ ၊ ဒါဟာလည္း ၈၈ ခုႏွစ္အံုၾကြမွဳ ၾကီး အျပီး ၊ လွဳပ္ရွားမွဳ အမ်ားဆံုးလို ့ စံတင္ရေလာက္တဲ ့ ပစၥည္းမဲ့ လူတန္းစားေတြ ကို ျမိဳ့ျပင္ထုတ္တဲ့ စီမံကိန္းေတြ နဲ့တူတူ တခ်ိန္တည္းမွာ ကားစိမ္းစိမ္းၾကီးေတြ နဲ့ ညသန္းေခါင္မွာ သခၤ်ိဳင္းေျပာင္းေရႊ ့တာလည္း ပါခဲ့တယ္ ။( ေျပာင္းေရႊ ့တဲ့ အခ်ိန္တံုးက ၾကံဳေတြ ့ရတဲ ့ အံ့ၾသစရာ အျဖစ္ကို ေနာက္ၾကံဳမွ သပ္သပ္ေျပာျပပါအံုးမယ္ ) ။ ဒီလိုနဲ့ ပဲ သုသန္ျပင္တစ ဟာ ေရေဝး ၊ ထိန္ပင္ ။ စတဲ့ ေနရာေတြ မွာ တည္ရွိခဲ့ရေတာ့ ပါတယ္ ။ သူတို ့၂ ခုဟာ ေရႊျမိဳ ့ေတာ္ၾကီးရဲ ့ အဓိက တစျပင္ ေပါ့ ။ အဲဒါကို ကိုယ္ျမွဳပ္ခ်င္တဲ့ ေနရာ ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္လို့ မရပါဘူး ။ ရန္ကုန္ အေရွ ့ပိုင္း ကလူေတြအတြက္ ေရေဝး နဲ ့ အေနာက္ပိုင္း အတြက္ ထိန္ပင္ ဆိုျပီး သတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။ လိုခ်င္တဲ့ အရပ္မွာ ျမွဳပ္ခ်င္ သျဂၤဳလ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း နားလည္မွဳ ေတြနဲ့ ျခေသၤ့ေတြကို လမ္းခင္းရင္ေတာ့ ျဖစ္တာေပါ့ေလ ။
ဒီလို ျမိဳ့ျပင္ဖက္ေဝးလံတဲ့ ေနရာေတြေရာက္သြားၾကေတာ့ က်န္ရစ္တဲ့ ရုပ္ကလပ္ကို သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေရးက အဓိက ျပသနာ ျဖစ္လာရေတာ့ တာပါပဲ ။ရန္ကုန္ျမိဳ ့ရွိ အသီးသီးေသာ ေဆးရုံမ်ားမွ ၊ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္အိမ္မွာဆံုးပါးသြားသူမ်ားရဲ့ ရုပ္ကလပ္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာ ေရခဲတိုက္ေတြဆီ ပို့ရတဲ့ ခရီးစရိတ္ ၊ ဟာ ေသာင္းနဲ့ခ်ီပါတယ္ ။ ဒါကို မတတ္နုိင္ၾကတဲ့ လူေတြ ၊မ်က္ႏွာမြဲ နင္းျပားေတြ ၊ တေန့စာ တေန့ ေတာင္ အလ်ဥ္မမီနုိင္ၾကတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ၊ယုတ္စြအဆံုး အစိုးရဝန္ထမ္းေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနၾကတယ္ ၊ ဒါေၾကာင့္ ေနရတာခက္တဲ့ အျပင္ ေသရတာလည္းခက္လွ တဲ့ သူတို့တေတြရဲ ့ ဒုကၡမ်ားကို အတတ္နုိင္ဆံုး ကူညီေျဖရွင္း ေပးဖို့ အတြက္ နာေရးကူညီမႈအသင္းၾကီးကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလအတြင္း မွာစာေရးဆရာ ၊ ဒါရုိက္တာၾကီး ဘဘ ဦးသုခရဲ့ လမ္းညႊန္မွဳ ျဖင့္ ဦးေက်ာ္သူ( အကယ္ဒမီ ရုပ္ရွင္မင္းသား) နဲ့ ေစတနာရွင္မ်ားက ဝိုင္းဝန္းတည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဆင္းရဲခ်မ္းသာႏွင့္ လူမ်ဳိးဘာသာမေရြးဘဲ နာေရးကိစၥမ်ားအတြက္ အခမဲ့ ပို႔ေဆာင္သၿဂဳႋဟ္ေပးခဲ့ပါတယ္ ။ဒီအဖြဲ့ၾကီး အေနနဲ့ လည္း ၂၀၀၇ ခုနွစ္ မတ္လမွာ သုခကုသုိလ္ျဖစ္ ေဆးခန္းမ်ားကိုပါ တုိးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ေပးႏုိင္ခဲ့တယ္ ။ ေလးစားမိပါတယ္ ဦးေက်ာ္သူ ။
ေစတနာ အရင္းခံျပီး ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် အပင္ပန္းခံ ၊ အနစ္နာ ခံ လုပ္ေဆာင္ေပးေနၾကတဲ့ နာေရးကူညီမွဳ အသင္းၾကီးရဲ့ လိုအပ္မွဳ မ်ားကို ေစတနာရွင္ ျပည္သူမ်ား ျပည္တြင္း ျပည္ပမွ အလွဳရွင္မ်ားက ထက္သန္စြာ ေပးလွဴ ခဲ့ၾကတာနဲ့ အမွ် ဒီအသင္းၾကီးရဲ ့ ဂုဏ္သတင္းဟာ ေကာင္းေသာ ေက်ာ္ၾကား မွဳမ်ားနဲ ့ သတင္းေမႊးလာခဲ့တာ သဘာဝက်ပါတယ္ ၊ ဒါကို မနာလို မရွဳစိမ့္ ၊ သူေတြ ရွိလာရတာဟာေတာ့ အေတာ္ေလး အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွတယ္ေပါ့ ။ တကယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ ့ အစိုးရ အဖြဲ ့ အစည္းမ်ားမွ လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္တဲ့ ဒီလို ကိစၥရပ္မ်ားကို ၊မိမိကိုယ္တိုင္ မစြမ္းေဆာင္နုိင္တဲ့ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအား ပရဟိတေစတနာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားမွ ပံ့ပိုးေပးေနတာေတြကို လက္ခံ ၾကိဳဆို သင့္တယ္ မဟုတ္ပါလား ။ ခုေတာ့ ရန္သူသဖြယ္ မွတ္ယူေနသလားလို ့ ထင္ရေလာက္ေအာင္ကိုပါပဲ နည္းမ်ိဳးစံု နဲ့ ျပသနာ မ်ိဳးစံု ဖန္တီး ေႏွာက္ယွက္ ေနပါေတာ့တယ္ ။ ဒီ နာေရးကူညီမွဳ အဖြဲ ့ၾကီးရဲ ့ အခမဲ့ အသုဘ ပို ့ေဆာင္တဲ့ အလုပ္ကို သူတို ့ဝင္ေရာက္ ခ်ယ္လွယ္ခဲ့တယ္ ။ အခေၾကးေငြ ယူတဲ့ သူတို့အသုဘ ယာဥ္ကို မသံုးရင္ လူေသကို သခ်ၤ ိဳင္း ပို ့ဖို ့ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ ထုတ္ယူဖို ့ ၾကံ ့ၾကာေစခဲ့တယ္ ။ေနာက္ထပ္တမ်ိဳး တိုး တာက ၊နာေရးကူညီမွဳ အသင္းၾကီးပိုင္ နိဗၺန္ယာဥ္ေတြ ကို ျမိဳ ့ထဲ ည မအိပ္ေစရဘူးတဲ့ေလ ။ေရေဝးသုသာန္ နယ္ေျမထဲ ေရႊ ့ေျပာင္းေပးခဲ ့ ရပါတယ္။ တယ္လည္းခက္ပါလားကြယ္ ။.ေၾသာ္ဒုကၡပါလား မနာလို မစ ၦရိယ ။ မစားရတဲ ့ အမဲ သဲနဲ ့ပက္တာလား ။အာဏာရွင္က ေမတၱာ ရွင္ေတြ ကို မသိစိတ္နဲ့ေရာ သိသိၾကီးနဲ ့ပါ ေၾကာက္တာလား ။
ခုလည္းေနာက္တမ်ိဳး ၊ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္ကို နည္းမ်ိဳးစံု ရမယ္ရွာျပီး တရားစြဲ ေနွာက္ယွက္ ဦးမယ္ တဲ့ေလ ။ၾကံဖန္ ရမယ္ရွာတာက ေဆးခန္းေရွ ့မွာ ေရေျမာင္းမတူးလို့ ေဆးခန္းဖြင့္ဖို ့ အမိန္ ့မခ်ေပးပဲ ၊ အမိန္ ့မရွိ ေဆးခန္းဖြင့္လို့ ပါတဲ့ ။ အရပ္ထဲက လမ္း ၊ တံတား ။ ေရေျမာင္းေတြဆိုတာ ကို တူးေဖၚေဆာက္လုပ္တာဝန္ရွိသူေတြ ဟာ အစိုးရ စည္ပင္သာယာရဲ ့ လုပ္ငန္း တာဝန္ မဟုတ္ပါပဲလား ။ ေဆးခန္းကို အားကိုးတၾကီးလာျပၾကတဲ့ လူနာေတြ ကို မ်က္ႏွာလႊဲ ခဲပစ္ ေနရေတာ့ မွာလား ၊။ သူတို ့ ပိုင္ရာ ဆိုင္ရာ လူၾကီးေတြဖြင့္ထားတဲ့ နာမယ္ၾကီးေဆးရုံၾကီးတခုဆို လိုင္စင္မရခင္ ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ခန္းခန္းနားနားၾကီးဖြင့္ထားလို ့ရတာကို က် ဘယ္သူမွ တရားမစြဲရဲပါလား ။
သာေရးလည္းမရ ၊ နာေရးလည္းမရ ။ ေနရခက္ ၊ ေသရခက္ ။ဆိုေတာ့ ေဝရမလား ၊ ေၾကြရမလား လို ့ေတာင္ မဆံုးျဖတ္တတ္ေတာ့ ပါဘူး ။ နာတာေလးေတာ့ ခြင့္ျပဳကြယ္ ..ခြင့္ျပဳေစခ်င္ပါတယ္ ။
(ဦးေက်ာ္သူ နွင့္ ဇနီး ေဒၚေရႊဇီးကြက္ နွင့္ နာေရးကူညီမွဳ အသင္းၾကီးမွ ေစတနာရွင္မ်ားရဲ ့ ကုသိုလ္ျဖစ္ လုပ္ေဆာင္မွဳ မ်ား အတြက္ ဤစာေလးေရးျပီး အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳ ပါတယ္ ။ အမွန္ တရား မ်ား ၊ ေအာင္ျမင္စြာ ရွင္သန္နုိင္ၾကပါေစ )
ဒီေနရာေလး ၁ ၂ ၃ မ်ား မွ ဒီသတင္းရ လို့ ပါ ။
အနာခံမွ အသာစံရ ဆိုတဲ ့ စကားေလး လူတိုင္းသိၾကမယ္ ၊ အဂၤလိပ္ ေတြလည္း ေျပာၾကတယ္ No Pain , No Gain ! တဲ ့ ။အဓိပၸါယ္ေလးက ရွင္းပါတယ္ ။ ဒါေတြက ေယ်ဘူယ် က်တဲ့ အေျခအေနေတြ မွာ မွန္ေနတာေပါ့ ေလ ။ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ရင္ မွန္သလို မွားသလို နဲ ့ ေတြေတြ ေဝေဝ ျဖစ္မိလို ့ ကိုယ့္ ဦးေႏွာက္ က ေဇာက္ထိုး မ်ား ျဖစ္ေနျပီလားလို ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္လည္း မၾကာခဏ ထင္မိသား ရယ္ ။အနာခံမွ အသာစံ ရ လို ့ဆိုေတာ့ ၊ အနာ မခံရင္ အသာမစံရေတာ့ ဘူးးေပါ့။ အနာခံတိုင္း ေရာ ၊ အသာစံ ေနနိုင္ၾကရဲ ့လား ။ အသာ စံခ်င္လို ့ အနာခံ ေနၾကတာလား ။အသာစံ ေနတဲ့သူေတြ တိုင္း ဟာလည္း ၊ အနာခံ ခဲ ့ၾက လို ့လား ၊။ အက်ိဳးလိုလို ့ ေညာင္ေရေလာင္း ဆိုတဲ ့စကား အရ အက်ိဳးရွိမွ ေပါင္းၾကတဲ့သူေတြ ကေရာ .. အနာခံျပီး လုပ္ေနၾကတာလား ။ေဗဒင္ ယၾတာ ကိန္းခမ္းေတြ နဲ့ အသာစံရေအာင္လုပ္ေနၾကသူေတြ ကေရာ.. ။ သို ့ေလာ ၊ သို ့ေလာ နဲ့ ကိုယ့္ေမးခြန္း ကိုယ္ျပန္ရွဳပ္ ေနျပန္ျပီ idiot ေရ ။
ဒီေတာ့ ေယ်ဘူယ် က်တာေလးေတြကိုပဲ ေတြးျပီး ေရးပါတယ္ ။ ႏွလံုးသားကို အဓိပၸါယ္ေဖၚေဆာင္ရတာ ခက္ခဲလို ့ ပံုေလးကိုပဲ လြယ္လြယ္ေတြး ျပီး ေရးပါမယ္ ။ ကိုယ့္အယူအဆ နဲ ့ကိုယ္ေတာ့ မွန္တယ္ထင္ေနၾကတာပါပဲ ။ တျခားသူတဦးက ေနာက္ရွဳေထာင့္ တခုက ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း မတူညီတဲ့ အေတြးေတြ ရၾကမွာပါ ။
လူတိုင္း လူတိုင္း ကိုယ့္ဝန္ကိုယ္ထမ္းျပီး ကိုယ့္လမ္း ကိုယ္ေလွ်ာက္ ေနၾကရတယ္ ။ကိုယ့္ဒုကၡနဲ့ ကိုယ္ ေပါ့ ။ မေသမခ်င္း ပန္းတိုင္မေရာက္မခ်င္း ေလွ်ာက္ၾကရတဲ့ ရွည္လွ်ားေထြျပားတဲ့ ဒီဘဝလမ္းမွာပါ ။
အေခ်ာင္ခိုခ်င္တဲ့ ေမာင္ေခြးတေကာင္ သူမ်ားလို ဒုကၡမ်ားမ်ားမခံခ်င္ဘူး ။ တန္ခိုးရွင္ထံ ဆုေတာင္းတယ္ ။ဒုကၡေလးေလးၾကီး ေပါ့ေအာင္ ဝိတ္ေလွ်ာ့ ျခင္တယ္တဲ့ေလ ၊ လူလည္ၾကီး သားသမီးပါလား ၊
ပါမစ္ရျပီ ။ ျဖတ္တယ္ ကြာ။ ဟဲ ဟဲ ၊ ဟို ငတံုးေတြ ငါ့ေလာက္ ဥာဏ္မရွိၾကဘူး ။ေမာင္ေခြးက သူ ့မွာရွိတဲ့ ဓါး အားကိုးနဲ့ ခပ္မိုက္မိုက္ပဲ ။
အင္း အခုမွပဲ ေပါ့ေပါ့ ပါးပါး ျဖစ္သြားတယ္ ။ တယ္ေတာ္တဲ့ ငါပါလား ။
ဒုကၡဝိတ္ၾကီး ေလ်ာ့သြားေတာ့ ပိုခရီးတြင္တယ္ေပါ့ ။
သူမ်ားတကာ မနုိင္ဝန္ေတြ ခါးခ်ိေအာင္ထမ္းေနရခ်ိန္မွာ ေမာင္ေခြးက ေပါ့ပါးစြာနဲ့ အီးဇီးဂိုးရင္း ။
ဒါနဲ ့တင္ မေက်နပ္နုိင္ေသးဘူး ။ သူမ်ားေတြေလာက္ မရွိတဲ့ ဒုကၡေသးေသးေလးေတာင္ သူမခံစားခ်င္ဘူး ။ေနာက္ထပ္ အခြင့္အေရးတခု ထပ္ေတာင္းဆိုတယ္ ။ ရေလလိုေလ အိုတေစ ၦ ။
သိပ္မရွိတဲ့ ဒုကၡ ကို ပို နဲေအာင္ ထပ္ျဖတ္ ။ ထပ္ျဖတ္ ။
ဒီလိုနဲ့ သူ ့ဝန္ေတာ္ေတာ္ ေပါ့သြားတယ္ ။ ဒုကၡနဲသြားေအာင္ ပါမစ္ထုတ္ေပး တဲ့ တန္ခိုးရွင္ၾကီးကို ေက်းဇူးတင္သတဲ့ ။
သူမ်ားတကာ မနုိင့္တနုိင္ဝန္ေတြ ထမ္းျပီး ပင္ပင္ပန္းပန္းေလွ်ာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ သူကေတာ့ သီခ်င္းေလးတေအးေအး နဲ ့ ။
ဟမ္ ... အခုမွ ဒုကၡ တကဲ့ ဒုကၡ ၊ ေရွ ့မွာ ေဂ်ာက္ကမ္းပါး ၊ ဘဝ ကို အလြယ္တကူ ျဖတ္လာခဲ့သူ ေမာင္ေခြးတေယာက္ မေျဖရွင္းတတ္ပါ ဘယ္လိုလုပ္ရပါ့ ။ ေနာက္က်န္ေနရစ္သူေတြ သူ့ ့ကို မွီလာျပီ ။
ေျဖးေျဖးမွန္မွန္နဲ ့ေလွ်ာက္လာတဲ့သူေတြ ဒီ ဒုကၡ ကို အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားသြားနုိင္ၾကျပီေလ ။
အေတြ ့အၾကံဳ မရွိတဲ ့ ေမာင္ေခြးတေယာက္ ဒီ ျပသနာေလးကို မေျဖရွင္း နုိင္ ခဲ့ဘူး ။ ဘယ္သူမျပဳ မိမိမွဳပါပဲ ။
ေရသာခို အေခ်ာင္လိုက္မိခဲ့တဲ့ ေမာင္ေခြး ေနာင္မွ တ တယ္ ။ ေနာင္တ တဲ့ ။ ဒါေၾကာင့္ အနာခံ မွ အသာစံရတယ္ ဆိုၾကတာေပါ့ ။ ကိုယ္တိုင္လည္း ဒုတိယ ေမာင္ေခြး မျဖစ္လိုပါ ။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္ တာ ကို သာတယ္ နာတယ္ သေဘာမထားပဲ လုပ္ရ မွာ ပါ ။
No Pain , No Gain . Accept the PAIN .Future will become as your AIM .
လက္တဲ့စမ္းျပီးေရးၾကည့္ ပါတယ္ ။( အေတြးတခု က မျပီးျပတ္ေသးဘူး ၊ ေနာက္အေတြးတခု က ၾကားျဖတ္ဝင္လာေသးတယ္ ၊ ေျပာရဦးမယ္ ။ လူေတြက ယိုင္းပင္းကူညီခ်င္စိတ္ေတြ မရွိၾကေတာ့တာလား ၊ သူတို ့နည္းဟန္နဲ့ ေဂ်ာက္ကမ္းပါးၾကီး ကူးလို့ရေနရဲ့သားနဲ့ ၊ကူးျပီးသြားတဲ့ သူေတြ ထဲက တဦးတေယာက္ကမွ ေမာင္ေခြးကို ဟိုဘက္ထိ ဘာလို့ မေခၚေဆာင္သြားၾကတာ ပါလိမ့္ေနာ္ ။ ကိုယ့္ အသားလည္း ပဲ့ပါ မသြားပါဘူး ၊ ခဏေလးေလာက္ ေစာင့္ေခၚလို့ မရနုိင္ေလာက္ ေအာင္ကိုပဲ အခ်ိန္ေတြက အေရးၾကီး တန္ဘိုး ရွိေနျပီ ထင္ပါရဲ ့ ။ ဒါမွ မဟုတ္ လူအခ်င္းခ်င္း ကူညီယိုင္းပင္းရမဲ့ ပရဟိတ စိတ္ေတြ ခမ္းေျခာက္ကုန္ၾကျပီ ထင္ပါရဲ ့ )
ေၾသာ္ ဘာလိုလို နဲ့ ဘေလာဂ္ေရးတာ ဒီေန ့ တႏွစ္ေျမာက္တဲ ့ ေန ့ပါလားေလ ။ ဒီေတာ့လည္း ဘာမွ မထူးျခားတဲ့ ဒီေန့ မွာ တစံုတခု ကို အမွတ္ တရေလး ျဖစ္ခဲ့ေစ လိုတဲ့ အတြက္ ေရးသားပါတယ္ ။ အနာခံ ျပီး အသာမစံ ရေသာ ကၽြန္ုပ္ရဲ့ သူရဲေကာင္းတေယာက္ အပါအဝင္ တျခားေသာ အနစ္နာခံခဲ့သူမ်ား ၊ အနစ္နာ ခံေနဆဲ သူမ်ား အတြက္ မေရမရာ အေတြးမ်ား ကိုေတာ့ မေဖ်ာက္နုိင္ေသးပါဘူး ။ အနာခံမွ အသာစံရ ဆိုတာ လူသားအားလံုးအတြက္ မွန္ကန္ေသာ ဆိုစကားေလး ျဖစ္ပါရေစ လို့ ေမွ်ာ္လင္ ့ ေနဆဲပါ ။
ပံုကေလးမ်ားကို သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ ပို ့ေပးတဲ့ forward mail ထဲမွ ယူသံုးထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မူလ ပံုေရးဆြဲသူကို လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ။ သူ ့အမည္နဲ ့ လိပ္စာမသိပါ၍ ေဖၚမျပေပးနုိင္တဲ့ အတြက္ ခြင့္ျပဳ နားလည္ေပးေစလိုပါတယ္ ။
လက္ထပ္ထိမ္းျမား မဂၤလာေဆာင္ျခင္း ဆိုတာ ေသြးသားမေတာ္ အမ်ိဳးသား နဲ့ အမ်ိဳးသမီးတို ့အတူတကြ ေပါင္းသင္း ေနထိုင္ၾကဖို ့ အသိုင္းအဝိုင္း ပတ္ဝန္းက်င္ကို အသိေပး ျပဳလုပ္ၾကတဲ့ ပြဲတခု ပါ ။ ကမာၻနုိင္ငံအသီးသီး က လူမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ တို ့ မွာ သက္ဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးစံေတြ နဲ့ အညီ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို ရုိးရာ မပ်က္ က်င္းပၾကပါတယ္ ။ မဂၤလာ သူတို ့သား နဲ ့ မဂၤလာ သူတို ့သမီး တို့ဟာ နွစ္ဖက္လူၾကီး မိဘေဆြမ်ိဳးမ်ား ၊ ဒါမွ မဟုတ္ တရားရုံးေရွ ့ေနမ်ား၊ ခရိယာန္ဘာသာဝင္တို ့ဆိုရင္လည္း ဆိုင္ရာဘုရားရွစ္ခိုးေက်ာင္းမွ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ား ရဲ ့ေရွ ့မွာ ၊ က်မ္းသစၥာ က်ိမ္ဆိုျခင္း ၊ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း၊ ကတိခံဝန္ခ်က္မ်ားနဲ ့ ရြတ္ဆိုုျခင္းတို ့ အျပီးမွာ လင္မယား အရာေျမာက္သြားၾကပါတယ္ ။ ( အာဝါဟ ဝိဝါဟ ေနာက္ဆက္တြဲ ကေတာ့ ဥာဏ္ရွိသလို ဆက္လက္ စဥ္းစားၾကပါေတာ့ း) ) ။
ခုေျပာျပမဲ့ အျဖစ္ေလးကေတာ့ သူတို ့သား ၊သူတို ့သမီး မပါတဲ့ မဂၤလာေဆာင္ပြဲေလး အေၾကာင္းပါ ။ Lim Ching Shin(林欽信)လို့ ့ေခၚတဲ့လူငယ္ေလးရယ္ ၊Lien Wei Htein( 連尉婷) လို ့ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးတို ့ဟာ ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်း ကေလးဘဝတည္းက စားအတု ကစားအတူ ေက်ာင္းသြားအတူ ၾကီးျပင္းလာခဲ့ၾကတာပါ ။အခ်ိန္တန္ အရြယ္ေရာက္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္း ဘဝ မွ ခ်စ္သူေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္ ။ ဒီလို ခ်စ္ခင္လာၾကတာ ခ်စ္သက္တမ္း ၁၀ ႏွစ္ ရွိလာ ျပီ မို ့၊ႏွစ္ဖက္မိဘေတြ ကလည္း သေဘာတူညီထားၾကျပီး ျဖစ္လို ့ ေရွ ့ႏွစ္ခါက်ရင္ မဂၤလာ ေဆာင္ၾကဖို ့ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ထားၾကျပီး ျဖစ္ပါတယ္ ။
သူတို ့ခ်စ္သူနွစ္ဦး ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနလာလိုက္ၾကတာ ျပီးခဲ့တဲ့ ၁၀ လပိုင္း ၁၀ ရက္ေန ့( 雙十節 ) ထိုင္ဝမ္နုိင္ငံ ရဲ့ အမ်ိဳးသားေန ့အားလပ္ရက္ မွာ ငယ္သူငယ္ခ်င္းေတြ နဲ့ အတူ ထံုးစံအတိုင္း အလည္ခရီးထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရွိ္တဲ့ ထိုင္ေပျမိဳ ့ကေနျပီးေတာ့ ေတာင္ပိုင္းရွိ ေကာင္းရွဳံ ျမိဳ ့ ကို အေပ်ာ္ခရီးသြားဘတ္စ္ကားၾကီးနဲ့ေပါ့ ။ ဒီလိုနဲ့ ၃၈၅.၃ ကီလိုမီတာ အေရာက္ ဟိုင္းေဝးလမ္းမၾကီးေပၚမွာ ယာဥ္တိုက္မွဳ ျဖစ္ပြားရင္း ခရီးသည္ ၇ ေယာက္ေသဆံုးျပီး ၂၁ ေယာက္ ဒါဏ္ရာရ တဲ့ ကံဆိုးသူမ်ားထဲ မွာ သူတို ့ သမီးရည္းစား နွစ္ေယာက္လံုး ေသဆံုးသြားခဲ ့ရပါတယ္ ။
သူတို ့ေနာက္ဆံုးမရဏ ခရီးသြားခဲ့ၾကတဲ့ ဘတ္စ္ကား ေပါ့ ။ ၂ပတ္ ၃ ပတ္ ဂၽြမ္းပစ္ျပီး ေမွာက္သြားတာ ဆိုေပမဲ့ ။ၾကည့္ရတာ သိပ္မပ်က္စီးသလိုပါဘဲ ...
မေန့က ၂ရ ရက္ေန့ ေအာက္တိုဘာ ၊သူတို ့ နွစ္ဦးရဲ့ အသုဘ အခန္းအနားလုပ္တဲ့ အခါမွာ က်န္ရစ္သူ ႏွစ္ဖက္လူၾကီး မိဘမ်ားက သူတို ့ ႏွစ္ဦး လူ ့ဘဝမွာ ျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵေလးကို ျဖည့္ဆည္းေပးတဲ့ အေနနဲ ့ သူတို ့ရဲ့ ဝိ ဥာဥ္ ႏွစ္ခု ကို ထိမ္းျမား မဂၤလာ ျပဳေပးခဲ့ၾကပါတယ္ ။ တရုပ္လိုကေတာ့ အဲ့လို ဝိဥာဥ္ နဲ ့ မဂၤလာ ေဆာင္ျခင္းကို 冥婚儀式 လို ့ေခၚၾကတယ္ ။
တကယ့္ တကယ္က်ေတာ့ ေရာ ေနာက္ဘဝတပါးေရာက္ေနၾကတဲ့ ဒီ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး မွာ အတူဆံု ေနနုိင္ၾကရဲ ့လား လို ့ေတာ့ မသိနုိင္ပါဘူး ေပါ့ေလ ။ သူတို ့ ဓေလ့ထံုးစံ အယူအဆေတြ အရေတာ့ ဝိဥာဥ္ေတြ ဟာလည္း ထိမ္းျမား မဂၤလာေဆာင္ လို ့ရၾကပါသတဲ ့၊ ဝိဥာဥ္ ခ်စ္သူ ဆိုတာ တကယ္ရွိေနၾကတာလား ။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ဒီဘႏ ၱ ကမာၻၾကီး ပ်က္သြားလည္း အေရးမဟုတ္ေတာ့ သလိုပါပဲ ။ဒီဘဝမေပါင္းရလည္း ေနာက္ဘဝေပါင္းလို ့ရေသးတယ္ဆိုပါလား ။နိပ္ဟ ၊( အေကာင္းျမင္ ဝါဒ နဲ ့ေတြးၾကည့္မိတာပါ ၊ေနာင္ဘဝေကာင္းဖို ့ ခုဘဝတည္းက ေကာင္းတာ လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ ့တရားသေဘာေတြက ပိုအဓိပၸါယ္ရွိတယ္မို ့လား )
遊覽車翻覆雙亡 青梅竹馬的愛侶冥婚
NOWnews 更新日期:"2009/10/27 14:08" 地方中心／台北報導
林欽信與連尉婷這對愛侶是國小同學，10月10日與國小同學搭乘遊覽車前往小琉球遊玩，不幸途中發生車禍雙雙罹難。原本兩人計畫明年即將步入禮堂，如今卻意外死亡讓家屬悲慟不已，為了完成兩人生前的願望，家屬幫他們辦了一場簡單的婚禮，由雙方的弟妹代替交換戒指及向父母行禮，完成冥婚儀式。
ဒီေနရာက ရတဲ့ သတင္းေလးပါ ...
ပုထုဇေနာ ဥမၼတေကာ တဲ ့ ။ လူေတြဟာ အရူးေတြခ်ည္းပါပဲ ။ တနည္းမဟုတ္ တနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု ရူးသြပ္ေနၾကတယ္ ဆိုရင္ အသင့္ကို ေစာင္းေျပာေနတယ္ ဆိုျပီး စိတ္ကြက္သြားေလမလား ။ ကိုယ့္မ်က္ေခ်း ကိုယ္မျမင္ဆိုၾကတယ္မဟုတ္လား ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ရူးေနပါတယ္ ဆိုျပီးလက္ခံခ်င္ၾကတဲ့သူေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား ရွိေနနုိင္မလည္း ။ လူေကာင္းေတြ မေျပာနဲ ့ တကယ့္ ရူးသြပ္ေနၾကသူေတြေတာင္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ရူးေနပါတယ္ လို ့သိပ္လက္မခံခ်င္ၾကတာ ပဲေလ ။ အရူးဆိုျပီး ေခၚလိုက္လို ့ အသံုးအႏွဳန္း မယဥ္ေက်းဖူးလို ့ထင္သူမ်ားအတြက္ ၊ စာသံေပသံနဲ ့ နားဝင္ပီယံ ျဖစ္ေအာင္ ေခၚၾကတာလည္းရွိေသးတယ္ ၊ စိတၱဇေဝဒနာရွင္ တဲ ့ ။ သေဘာကေတာ့ အတူတူပါပဲ ။ ဒီေတာ့ ေရးရလြယ္ေအာင္ အရူးဆိုတဲ့ စကားလံုးပဲ သံုးမိတာ နားလည္ေပးေစလိုပါတယ္ ။တခုခု ကို Crazy ျဖစ္ေနတဲ့ သူ ကိုလည္း ရူး ဆိုတဲ့ နာမဝိေသသနေလး နဲ ့ တြဲေခၚၾကတာမ်ိဳး လည္းရွပါတယ္ ။ စာေပရူး ၊ ဂီတရူး ၊အစရွိသျဖင့္ေပါ့ေနာ္ ။ ဒါေတြက်ေတာ့ နားေထာင္လို့ အေကာင္းသား ရယ္ ။ အေခၚခံရသူေတြကလည္း ဒီေလာက္ၾကီး ေဒါသထြက္ စိတ္ကြက္ၾကလိမ့္မယ္ မထင္မိဘူး ။ ဒါေပမဲ့ ဝမ္းတြင္းရူး ၊ ဥစၥာရူး ၊ တဏွာရူး ၊ အခ်စ္ရူး ၊ နဲ ့ အာဏာ ရူး .....ဒါမ်ိဳးေတြ က်ေတာ့ အေခၚခံ ရသူေတြ က သိပ္ႏွစ္သက္ၾကလိမ့္မယ္ မထင္ပါဘုူး ။
ဒီဘေလာဂ္ နာမယ္တပ္ထားတာ Idiot .. ဝမ္းတြင္းရူးတဲ့ ။ကိုယ့္အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြက အမ်ားနဲ့ သိပ္ျပီး သဟဇာတ မျဖစ္လွတာမို ့ ဒီနာမည္ကို ေပးထားတာပါ ။ (မာတာမိခင္ ေက်းဇူးရွင္အား ျပစ္မွား လိုျခင္း အလ်ဥ္းမရွိပါ ) ။ အရူးဆိုေပမဲ ့ တခ်ိဳ ့အရူးက ေဆးကုလို့ ရပါတယ္ ။ ဝမ္းတြင္းရူးက်ေတာ့ ေဆးကုရ ခက္တယ္ ။ အာဏာရူး ဆိုရင္ေရာ .....အင္း .. အနာသိရင္ေဆးရွိတယ္ ဆိုၾကေပမဲ့ ေဆးကုမရတဲ့ ေရာဂါေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိတာပါပဲလား ။ ေဆးပညာ အေခၚအရ Schizophrenia ေခၚတဲ့ စိတ္ကစဥ့္ ကလ်ား ေရာဂါ ဆိုရင္ .. မ်ိဳးရုိးလိုက္ျပီး အေတာ္ ဆိုးဝါးတဲ့ စိတ္ေရာဂါ တမ်ိဳး ၊ ေရာဂါ အလ်ဥ္းမေပ်ာက္ေပမဲ ့ သက္သာေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ကုသလို့ ရနုိင္ပါေသးတယ္ ။ ကုရာနတၱိ ေဆးမရွိ တဲ့ ေရာဂါေတြ ရွိသလို၊..... ေဆးကုလို႔ ရေပမဲ့ ကုစရာေဆးမရွိတဲ့ ေရာဂါေတြ နဲ႕ေရာဂါသည္ေတြ လည္း အမ်ားၾကီးဆိုတာ ယံုမလား.....
ခုေျပာခ်င္တ့ဲ အေၾကာင္းအရာေလးကေတာ့ ေရာဂါ သိျပီးသား ၊ ကုသလို့ အလ်ဥ္းေပ်ာက္ဖို ့ အေျခအေန မရွိေသးေပမဲ ့ တီထြင္သူပညာရွင္မ်ားရဲ ့ စြမ္းပကားေၾကာင့္ ေရာဂါကုဖို ့ ေဆးမ်ိဳးလည္း ရွာေဖြလို ့ေတြ ့ရွိျပီး ကမာၻနဲ ့ အဝွမ္း တိုက္ဖ်က္ ကုသေပးေနၾကတဲ့ AIDS ေရာဂါ နဲ့ ေရာဂါသည္ေတြ အေၾကာင္းပါ ။ ေရာဂါ အေသးစိတ္ နဲ့ ကုသပံု အေသးစိတ္ကို တင္ျပလိုျခင္းမဟုတ္ပါ ၊ ေရာဂါ နဲ ့ ကုသပံုေတြ ကို သိခ်င္ရင္ေတာ့ ဒီေနရာေလးေတြ (၁) နဲ့ က်န္းမာေရး ပညာေပးဆိုဒ္ေတြမွာ ဆက္လက္ ၾကည့္ရွဳ နုိင္ပါတယ္ ၊အခုအေၾကာင္းအရာမွာ အမိ ေရႊျပည္ၾကီးထဲမွ ဒီေရာဂါေဝဒနာ ခံစားေနရသူမ်ားအတြက္ နုိင္ငံေတာ္ရဲ ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳမ်ား ကို သိလိုက္ရလို ့ အေတာ္ေလးကို စိတ္မေကာင္း ဝမ္းနည္းမိရလို ့ ေပါက္ကြဲမိတဲ ့ ခံစားခ်က္မ်ား ကို မွ်ေဝျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒီေရာဂါ ကူးစက္ပံု ကိုလည္း အားလံုးသိျပီးျဖစ္ၾကမွာပါ ။ အဓိက အေနနဲ့ ေရာဂါရွိသူရဲ ့ေသြး နဲ ့ သူတို့ရဲ ့ လိင္အဂၤါ အေျမွးပါး၊သုက္ပိုးရည္၊နို ့ရည္ တို ့မွ တဆင့္ ကူးစက္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးထိုးအပ္မွ်သံုးၾကသူမ်ား( Drug abuse)၊မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဒါး မွ်သံုးၾကသူမ်ား ၊ လိင္တူဆက္ဆံသူ (Homosexual )၊ လိင္ကြဲ ဆက္ဆံသူ( Bisexual )၊ နို ့တိုက္ Breast feeding မိခင္မ်ား အေနနဲ့ အထူးဂရုျပဳ ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီလိုကူးစက္ပံုသိရင္ ကာကြယ္ပံုက အထူးတလည္ေျပာေနစရာေတာင္ မလိုအပ္ဖူးလို့ထင္ပါတယ္ ။ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ သူဆိုရင္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ရြံေၾကာက္ၾကီး ျဖစ္ေနၾကတာ ။ အထင္ျမင္ေသးတတ္ၾကတာ ေတြက ေရာဂါအေၾကာင္း သိပ္နားမလည္ၾကေသးလို့ ျဖစ္မွာပါ ။ ေရာဂါျဖစ္သူတိုင္းဟာ ကိုယ္တိုင္ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီၾကလို ့ ျဖစ္ရတာ မဟုတ္ပါဘူး ။ တခ်ိဳ ့လည္း ေရာဂါရွိသူရဲ ့ေသြးကို သြင္းမိရင္း၊ သြားနွဳတ္ရင္း၊ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္း ဆရာဝန္ ဆရာမေတြ၊ဓါတ္ခြဲခန္းပညာရွင္ေတြ ကိုယ္တိုင္လဲ ေရာဂါပိုးရွိေနတဲ့ေသြးပါတဲ့ ဒါး၊ အပ္၊ သူတို့ကိုယ္ခႏၵာမွ အရည္မ်ား မေတာ္တဆ ထိရွဒါဏ္ရာမွ တဆင့္ ကူးစက္ခံခဲ ့ရသူမ်ားလည္း ရွိပါတယ္ ။ ေရာဂါသည္ မိခင္မွ ကေလးသို ့ကူးစက္တာလည္း ကေလးမွာ ဘာ အျပစ္မွ မရွိပဲ အေမြဆိုး ရခဲ့တာပါ
။ျမန္မာတျပည္လံုး အတိုင္းအတာနဲ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ AIDS ေရာဂါ ခံစားေနရသူေပါင္း ၂၅၀၀၀၀ အနက္ ေဆးကုသမွုဳ ခံယူနုိင္တဲ ့ လူနာေပါင္းမွာ ၁၅၀၀၀ ခန့္သာ ရွိပါတယ္ ။ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ ့အစည္း NGO မွ အကူအညီရသူမ်ားမွာ ၄၀၀၀ ခန့္သာ ရွိပါတယ္ ။ (အစိုးရ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကေတာ့ ေရာဂါျဖစ္သူေပါင္း ၇ေသာင္းမွ်သာ ရွိျပီး ကူးစက္ျဖစ္ပြားနွဳန္းမွာလည္းက်ဆင္းလာေနပါျပီတဲ့ ေလ။ :) )ဒီ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးရသူအေရအတြက္မွာလည္း တေန ့ထက္တေန ့ ျမင့္မား လာတဲ့အတြက္ ယခုနစ္မွာ ၂၅၀၀၀ ခန္ ့ ရွိမယ္လို ့ ခန္ ့မွန္းထားၾကပါတယ္ ။ဒီေရာဂါဆိုးၾကီးကူးစက္ခံစားေနၾကရသူေတြမွာ ၂၀၀၇ ခုနွစ္စာရင္းအရ တကမာၻ လံုးမွာ ၃.၂ သန္းေက်ာ္ရွ္ိျပီး တႏွစ္မွာ ၂.၁ သန္းမွ် ေသဆံုးေနၾကပါတယ္ ။ အဲဒီထဲမွာ ကေလး ဦးေရ ၃သိန္း၃ေသာင္းေက်ာ္ရွိေနပါတယ္ ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု တခုထဲမွာေတာင္ တႏွစ္ကို လူနာသစ္ ၅၆၀၀၀ ေက်ာ္ရွိျပီး ၁ေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုး ေနပါတယ္ ။ ဒီအတြက္ ဒီေရာဂါ ကာကြယ္ေရး နဲ ့ တိုက္ဖ်က္ေရး ၊ ကုသေရးေတြ ကို ကမာၻ ့နူိင္ငံတိုင္းလိုလို အေရးေပးေဆာင္ရြက္ေနၾကတာပါ ။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပံ့ပိုးေပးမွဳ ၊ လူမွဳေရး ပိုင္းဆိုင္ရာ ကူညီမွဳေတႊလည္း လိုအပ္ပါတယ္ ။ အေတာ္နက္နဲ က်ယ္ျပန္ ့တဲ ့ အတိုင္းအတာ နဲ့ ေရရွည္ စီမံကိန္းေတြ ခ်ျပီး လုပ္ေဆာင္ ၾကရမဲ ့ ေရာဂါၾကီးပါ ။
တိုးတက္တဲ့ နုိင္ငံၾကီးေတြက သုေတသနေတြ အမ်ိဳးစံုလုပ္ျပီး စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္ရြက္ခဲ ့ၾကလို ့ ခုဆို ရင္ ဒီ AIDS ေရာဂါ ပိုးအတြက္ အစြမ္းထက္တဲ ့ေဆးဝါးမ်ား ေပၚထြက္ေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္ ။ဘယ္လို ေဆးေတြ ရွိေနျပီလည္းဆိုတာ သိရေအာင္လို ့ အနည္းအက်ဥ္းေဖၚျပေပးလိုက္ပါတယ္ ။
Antiretroviral drugs (ARV)လို ့အတိုေကာက္ေခၚၾကပါတယ္
-Nucleoside/Nucleotide Reverse Transcriptase Inhibitors (NRTIs):အုပ္စု ထဲမွ
-AZT or ZDV (zidovudine)-lamivudine (Epivir )
-abacavir (Ziagen )
-stavudine (Zerit )
- zalcitabine(Hivid)
- tenofovir( Viread)
ဒါ့အျပင္ Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NNRTIs):အုပ္စုမွာ
-delavirdine (Rescriptor )
-efavirenz (Sustiva )
-etravirine(Intelence)
-nevirapine (Viramune)
Protease Inhibitors (PIs):အုပ္စုမွ
-amprenavir (Agenerase)
-fosamprenavir (Lexiva ) အပါအဝင္ ေဆး ၁၀ မ်ိဳး
Fusion or Entry Inhibitors: အုပ္စုမွ
-enfuvirtide (Fuzeon)
-maraviroc(Celsentri )
Integrase Inhibitors:အုပ္စုမွ
raltegravir(Isentress) ။
အစရွိသျဖင့္ ေဆးအမ်ိဳးအစား အားလံုးေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္ ။ ေဆး အသံုးျပဳပံု အေသးစိတ္ ကိုေတာ့ (ဒီမွာ) ၾကည့္လို့ရပါတယ္ ။ အဲဒီ အမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာထဲ မွ ျမန္မာျပည္မွာ သံုးစြဲေနၾကတဲ့ေဆးကေတာ့ AZT ေခၚ ZDV (zidovudine) ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီေဆးတြဲရဲ ့ တန္ဖိုးမွာ တလစာ ေရာဂါ ပထမအဆင့္အတြက္ (၂၅၀၀၀ မွ ၃၀၀၀၀) က်ပ္ နဲ ့ ဒုတိယအဆင့္( ၅၀၀၀၀ )က်ပ္ခန့္ ရွိျပီး ျပည္တြင္း ကုမ႔ဏီ ေလးငါးခု အျပင္ ေဆးဆိုင္ မွာ လိုသမွ် ဝယ္ယူ ရရွိနုိင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ ့ျမန္မာနုိင္ငံအတြင္းရွိ ေရာဂါေဝဒနာသည္ အမ်ားစုမွာ ဒီလို ေစ်းၾကီးတဲ ့ ေဆးေတြကို ဝယ္ယူသံုးစြဲဖို ့မတတ္နုိင္ၾကတာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရွဳံး ခဲ့ရသူေပါင္း မနည္းလွပါဘူး ။
နူိင္ငံတာ္ၾကီးရဲ ့ တာဝန္ရွိ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားနွင့္ က်န္းမာေရး အဖြဲ ့က သူ ့တိုင္းသူျပည္သားေတြ အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ကုသမွဳ ကို မေပးနုိင္တဲ့ အတြက္ NGO အဖြဲ့ အစည္းမ်ား ၊လူမွဳေရး သက္သက္ ေဆာင္ရြက္ေပး ေနၾကတဲ ့ ပုဂၢလိက အဖြဲ ံမ်ားမွ တတ္နုိင္သေလာက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနၾကတာလည္း အားလံုး အသိပါ ...ဒီအထဲမွာ ဆိုရင္ NLD အဖြဲ ့မွ မျဖဴျဖဴသင္း ဟာလည္း ေရာဂါသည္ေတြ ကို ေစတနာ အျပည့္ နဲ ့ ကာယ ဥာဏ ရွိသမွ် ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသူ တဦး ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီလို လုပ္ေပးလို ့ အာဏာရွင္ေတြရဲ ့ အေရးယူမွဳ ၊ မ်က္လံုးေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ ျခင္း ခံေနရမွဳ ေတြ ကို မေၾကာက္ မရြံ ့ ၊ သူ ့ခံယူခ်က္အတိုင္း လုပ္သင့္တာ မ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေပးေနဆဲပါ ။ ( မျဖဴု ျဖဴသင္းနဲ ့ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းေလး ကို ဒီ ပို ့စ္ေလး မွာ ေဖၚျပခဲ့ ဖူးပါတယ္ )ဒါေပမဲ့ ရုိးရုိး သာမန္လူတဦးရဲ့ ့ေဆာင္ရြက္ေပးနုိင္မွဳ ဟာ အတိုင္းအတာေလး တခုေလာက္သာ တတ္နုိင္တာမို ့ ။လူတိုင္း လူတိုင္း ကိုယ္ပိုင္အသိေတြနဲ ့ ေရာဂါ မျပန့္ပြားေရး၊ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ေရြျပည္သူ ေရႊျပည္သား ဆင္းရဲသား မ်က္နွာမြဲ ေရာဂါသည္မ်ားရဲ ့ အသက္တေခ်ာင္းစီဟာ ဘယ္ေလာက္ ဝမ္းနည္းစြာ ၊ တန္ဖိုး မဲ့စြာနဲ့ ဆံုးပါးခဲ့ ရပါတယ္ ဆိုတာ ကို သိခ်င္ရင္ ေအာက္မွ ဗီဒီယို ေလးကိုသာ ၾကည့္ၾကပါေတာ့ေလ ။
http://www.voanews.com/burmese/2009-10-23-voa5.cfm
အနာ မသိ ေဆးမရွိတဲ့ ။ အနာသိလွ်င္ေဆးရွိသည္ေပါ့ ။ ဒါေပမဲ့ ေဆးမရွိလို့(ဝယ္စရာ ေငြအသျပာမရွိလို ့ေဆးမရွိျခင္း ) ေရာဂါ မကု နိုင္ၾကတဲ ့ အတြက္ ကုရာ နတၱိ ေဆးမရွိ ဟု ဆိုရလွ်င္ လြန္ပါမည္လား ။
မ်ားျပားလွစြာေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားထဲမွ အေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိေသာ အူမၾကီးကင္ဆာ အေၾကာင္းကို ကိုေဇာ္(ေျခလွမ္းသစ္) က သိလိုပါတယ္ ဆိုလို ့ လက္လွမ္းမီသေလာက္ အက်ဥ္းခ်ံဳ ့ေလး ေရးျပ လိုက္ပါတယ္ ၊ကိုယ္တိုင္ကလည္း အစာအိမ္၊အူလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ အထူးကု မဟုတ္ တဲ ့အျပင္ ထိစပ္မွဳ သိပ္မရွိတာ ၅ နွစ္ေက်ာ္ ၾကာခဲ ့ျပီမို ့ ဒီ ဘာသာရပ္အေၾကာင္းကို အခ်က္အလက္ေတြ ျပန္ရွာေနရတာနဲ ့အခ်ိန္အနည္းငယ္ ၾကာသြားပါတယ္။ဒါေပမဲ ့ျပန္လည္ေလ့က်င့္ခန္းသေဘာမ်ိဳး နဲ ့စာေတြ ျပန္ဖတ္ျဖစ္တဲ့ ့အတြက္ ကိုယ့္အတြက္လည္း အက်ိဳးရွိေစပါတယ္ေလ။(ဒီစာေတြ ေရးဖို ့ ျပန္ဖတ္ေနတဲ ့ အခ်ိန္မွာေတာင္ အရင္က နာမယ္ေက်ာ္ ရုပ္ရွင္မင္းသားၾကီး (ဦး) ဝင္းဦး တေယာက္လည္း ဒီအူမၾကီးကင္ဆာေရာဂါ နဲ့ ကြယ္လြန္သြား တဲ ့ အေၾကာင္းကို ျပန္ျပီး သတိရေနမိပါေသးရဲ ့ )။ အေသးစိတ္ ေတြ ကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးပညာေပး ဆိုဒ္ေတြမွာ ဖတ္ရွဳ ေလ့လာနုိင္ပါတယ္ ။
ဗိုက္ထဲမွာ ရွိတဲ ့အစာအိမ္ နဲ ့အူလမ္းေၾကာင္း ကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အေပၚပိုင္းနဲ ့ ေအာက္ပိုင္း ( Upper GastroIntestinal Tract & Lower GastroIntestinal Tract ) ဆို ျပီး အပိုင္းၾကီး ၂ ပိုင္း ခြဲျခားထားပါတယ္ ။ အူမၾကီး( Colon) နဲ ့ စအို( Rectum) တို ့ဟာ Lower GI ထဲမွာ ပါ ပါတယ္ ။ Ascending , Transverse , Descending ,Sigmoid colon ဆို ျပီး အူမၾကီးရဲ ့ ေနရာ ပံုသ႑န္ ကိုလိုက္ျပီး အမည္ နာမ ေတြ ထပ္ ခြဲျခား ထားပါေသးတယ္ ။ အခု ေျပာျပခ်င္တာ ကေတာ့ အူမၾကီးကင္ဆာ ( Colon Cancer , Ca Colon ) အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္းေလးပါ ။
အူမၾကီး ရဲ ့ တည္ရွိပံု နဲ ့ အမည္ အေခၚအေဝၚေလးမ်ား ကေတာ့ ဒီ ပံုပါ အတိုင္းပါ ။ အူလမ္းေၾကာင္းရဲ ့တာဝန္ ဟာ အစာအိမ္ထဲ မွ ေခ်ဖ်က္ေပးလိုက္တဲ့ အစားအစာမ်ားမွ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ လိုအပ္တဲ ့ အဟာရ မ်ားကို ေသြးေၾကာမ်ားအတြင္းေရာက္ေအာင္ စုပ္ယူ ျပီး ပို ့ေဆာင္ေပးျခင္းပါ ။ ျပီးေတာ့ မလိုအပ္ပဲ က်န္ေနတဲ့ စုပ္ယူျခင္း မျပဳလုပ္နူိင္တဲ ့ အစာေဟာင္းေတြ ကို မစင္ ၊ အညစ္အေၾကးအျဖစ္ စအို မွ တဆင့္ စြန္ ့ထုတ္ ေပးပါတယ္ ။ သူ ့ရဲ ့ အေသးစိတ္ တည္ေဆာက္ပံု၊ ေသြးေၾကာ၊ အာရုံေၾကာ မ်ား ၊ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား၊ အေၾကာင္းကို ေတာ့ မေရးျပေတာ့ပါဘူး ။
အူမၾကီးကင္ဆာမွာ ေတြ ့ရွိရမဲ့ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ကေတာ့ စစခ်င္းဦးဆံုးမွာ ေတာ့ ဘာမွ သိသာထင္ရွားမွဳ မရွိပါဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါ ကို ေစာစီးစြာ ေဖၚထုတ္နုိင္ဖို ့ အေတာ္ေလးခက္တယ္ ။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ ေနထိုင္မေကာင္းရေလာက္ေအာင္ ေရာဂါလကၡဏာ မရွိဘဲ နဲ ့ ဘယ္သူမွ ေရာဂါရွာေဖြ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမွဳေတြကို ပံုမွန္စစ္ေဆးတဲ ့ အေလ့အက်င့္ မရွိၾကေသးလို့ပါဘဲ ။ဒါေၾကာင့္ ဒီလို ေနထိုင္မေကာင္း ျဖစ္လာမွ စစ္ေဆး အေျဖရွာ မိေတာ့ အေျခအေန လြန္မွ သိၾကရတာ မ်ိဳး ျဖစ္ကုန္ၾကရတာပါ ။ဒါေၾကာင့္ ေအာက္ပါ လကၡဏာ မ်ား သင့္ထံမွာ ရွိေနျပီဆိုရင္ အျမန္ဆံုး စစ္ေဆး ဖို ့ လိုအပ္လွ ပါတယ္ ။
(၁)- ဝမ္းသြားေနက် အေလ့အထ ေျပာင္းလဲ လာျခင္း ။ ရက္သတၱပါတ္ မ်ားစြာမွာ ဝမ္းက မာလိုက္ ေပ်ာ့ျပဲလိုက္ ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္လိုက္ ၊ ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလွ်ာ ျဖစ္လိုက္ နဲ ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာ တတ္ပါတယ္။
(၂) -ဝမ္းထဲမွာ ေသြးစေသြးန မ်ား ပါလာတတ္ပါတယ္ ။ စအိုဝမွ ေသြးယို သလို ဆိုေတာ့ တခ်ိဳ ့ ကလည္း လိပ္ေခါင္း လို ့ အထင္ေရာက္တတ္ၾက ပါတယ္။
(၃)-ဗိုက္ရစ္ျပီး ၊ ဗိုက္ေအာင့္ ဗိုက္နာ ေလထိုးေလနာလိုမ်ိဳး ခံစားရတတ္ပါတယ္။
(၄)-ဝမ္းသြားျပီးေပမဲ ့ အကုန္မစင္ပဲ က်န္ေနသလိုမ်ိဳး ခံစားရတတ္တယ္ ။
(၄)-လူတကိုယ္လံုး အားမရွိသလို နဳံး ျပီး ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ လြယ္တယ္ ။
(၅)-အေၾကာင္း မရွိပဲနဲ ့ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ ့နည္းလာတတ္တယ္ ။ တေျဖးေျဖးပိန္ခ်ံဳးလာတတ္တယ္ ။
ဒီ ေရာဂါ ျဖစ္နုိင္ေျခ ရွိသူမ်ား ( Risk Factors) ကေတာ့ အသက္၅၀ ေက်ာ္ျပီး ေသြးသားအရင္းအျခာ ထဲမွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္သူရွိပါက ၇၅ % မွာ ဒီလို ေရာဂါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ၊ဒါေၾကာင့္ ေသြးသားရင္းခ်ာထဲမွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ဖူးခဲ ့သူ ဆိုရင္ သူနဲ ့ပတ္သက္တဲ့ ေဆးစစ္ျခင္းေတြကို အခ်ိန္မွန္ လုပ္သင့္ပါတယ္ ။ အေမရိကန္ နုိင္ငံမွာ အူမၾကီးကင္ဆာ ေရာဂါ အသစ္အေနနဲ ့ တႏွစ္ကို ၁သိန္း၆၀၀၀ မွ် ရွိျပီး ယူေက မွာေတာ့ ၃၅၀၀၀ မွ် ရွိတယ္ လို ့ဆိုပါတယ္ ။
စားေလ့ရွိတဲ့ အစားအေသာက္မွာ အသားခ်ည္းပဲ အဓိကစားသူ ။အမွ်င္မ်ားတဲ ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ high fiber diet စားေလ့ မရွိသူ ၊ေတြမွာ ဒီ ကင္ဆာ ျဖစ္ဖို ့ပိုမ်ားပါတယ္ ။ ကယ္လ္စီယမ္(Calcium) ။ ဆဲလီနီယမ္ (Selenium) ၊ ေသြးနီဥ ျဖစ္ဖို ့လိုအပ္ေသာ ေဖါလစ္အက္စစ္(Folic Acid) အစရွိတာ ေတြဟာ အူမၾကီးကင္ဆာ မျဖစ္ဖို ့ အေထာက္အကူ အနည္းငယ္ေပးတယ္လို ့လည္း ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အက္စ္ပရင္လိုမ်ိဳး အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး( aspirin-like painkillers ) နဲ ့ ေဟာ္မုန္း ကုသမွဳ တခ်ိဳ ့ (hormone replacement therapy) မ်ားဟာလည္း ဒီေရာဂါ ကို ကာကြယ္ေပးနုိင္ၾကတယ္ လို့ ယူဆၾကပါတယ္ ။ဒါေပမဲ ့ ဒီဟာေတြက ကိုယ့္စိတ္ထင္တိုင္းအတိုင္းအဆ မရွိ သံုးလို ့မရပါဘူး ။တန္ရင္ေဆး၊လြန္ရင္ေဘး ဆိုတာေလးကို သတိျပဳရပါမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တတ္ ကၽြႊမ္းနားလည္တဲ ့ ဆရာဝန္ နဲ့ ေသခ်ာ စမ္းသပ္ ေဆြးေႏြးျပီးမွ အသံုးျပဳ သင့္ပါတယ္။
ျဖစ္ပြားေစတဲ ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား -ခုထိ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ မသိၾကေသးပါ ။ ဒါေပမဲ ့ အူမၾကီးနဲ ့ စအို အတြင္းနံရံေတြမွာ ေပၚလာတတ္ၾကတဲ ့ မွိဳပြင္ ့လို ပံုစံ နဲ ့အသားပိုအလံုး(Polyps) မ်ား ေၾကာင့္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္ ။ဒါေၾကာင့္ သူ ့ကို အၾကိဳ ကင္ဆာ အသားလံုးလို ့ ( precancerous cells (polyps) on the inside lining of the colon )လည္း ေခၚဆိုၾကပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ အဖုလံုးေလးအေနနဲ ့မထြက္လာပဲ အူနံရံ မ်က္ႏွာျပင္အတိုင္း တေျပးတည္း ျပားေနၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သူ ့က်ေတာ့ ၾကည့္ရင္ သိပ္မသိသာလွပါဘူး ။
အမ်ိဳးလိုက္ျပီး မ်ိဳးရုိးဗီဇဆဲလ္မ်ား ေျပာင္းလဲ သြားမွဳ (Inherited gene mutations ) ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္ ။ ရာခိုင္ႏွဳန္းေတာ ့ နဲတယ္ လို ့ဆိုၾကတယ္ ။ အဲ ့ဒီအထဲ မွာေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္း ၂မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
(က)- Familial adenomatous polyposis (FAP). သူကေတာ့ အမ်ိဳးလိုက္ျပီး ျဖစ္တဲ့ အသားပို လံုး ေလးပါ ။ အသက္ ၄၀ မတိုင္မီ မွာ ကင္ဆာျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္
(ခ) - ေနာက္တမ်ိဳး က အသားပိုလံုးမေပါက္ပဲ အမ်ိ္ဳး လိုက္တဲ ့ အူမ ကင္ဆာေပါ့ ၊ Hereditary nonpolyposis colorectal cancer (HNPCC). သူ ့ကို အျခားကင္ဆာမ်ား (ေက်ာက္ကပ္ ၊အသည္း၊ အစာအိမ္၊ သားအိမ္၊ ဥအိမ္ ကင္ဆာ အစရွိတာေတြ)နဲ ့တြဲဖက္ျပီးေတြ ့ရတတ္ေသးတာမို ့Lynch syndrome လို ့လည္း ေခၚၾကေသးတယ္ ။
ေနာက္ျပီး Crohn's disease ,ulcerative colitis လို ့ေခၚတဲ ့ အူမၾကီး အနာျဖစ္ျပီးေယာင္ရမ္း ျခင္း ေရာဂါ ရွိခဲ့ဖူးသူေတြမွာ လည္း ကင္ဆာ ျဖစ္လာနုိင္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေသြးနီးတဲ ့ အမ်ိဳးထဲမွာ(မိဘ ႏွင့္ ေမာင္ႏွမ ရင္းခ်ာ မ်ား) အူမၾကီးကင္ဆာ ျဖစ္ဖူးသူ ရွိပါက အထူးသတိထား သင့္ပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္အဝလြန္သူ ၊လွဳပ္ရွားသြားလာမွဳ နည္းပါးသူ ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူ ၊ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အရက္ေသာက္သူ၊ အျခားကင္ဆာေၾကာင့္ ဝမ္းဗိုက္မွာ ဓါတ္ကင္ကုသမွဳ ခံယူခဲ့ ဖူူးသူ အစရွိသူေတြမွာ အူမၾကီးကင္ဆာ ပိုမို ျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္ ။ လူမ်ိဳး အေနနဲ ့ အာဖရိကန္ နဲ ့ အေမရိကန္ လူမ်ိဳးေတြမွာ ပိုျပီး အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို့မွာ ပံုမွန္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းမ်ား လို ပါတယ္ ။ ဒါမွ ေရာဂါကို ေစာစီးစြာ သိရျပီး လိုအပ္တဲ ့ အခ်ိန္မီ ကုသမွဳေတြ ရယူနုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဘယ္လို စစ္ေဆးၾကမလဲ ။
ဝမ္းထဲေသြးပါရင္ ဝမ္းကို ဦးဆံုး စစ္ပါ ။ Stool for Occult Blood( OB ) လို ့ေခၚပါတယ္။
colonoscopy ေခၚတဲ ့ မွန္ေျပာင္းနဲ ့ စစ္ေဆးပါ ။အဲ ့ဒီနည္းက ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္ ။အထဲက အလံုးအဖုေတြကို ဒါရုိက္ ျမင္နုိင္ျပီး biopsy အသားစယူ၍ စစ္ေဆးျခင္းကိုပါ တျပိဳင္နက္ လုပ္လို့ရတယ္ေပါ့ ။ အသားပိုလံုးေတြ ့ရင္လည္း တလက္စတည္း နဲ ့ ျဖတ္လို ့ရပါတယ္ ။
ျပီးေတာ့ Barium Enema ေခၚတဲ ့ ေဆးသြင္းျပီးဓါတ္မွန္ရုိက္တာ ၊CT Scan ရုိက္တာ ၊ Ultrasound အစရွိတဲ ့ စစ္ေဆးမွဳ ေတြလည္း လုပ္လို ့ ရပါေသးတယ္ ။
ဒါ့အျပင္ tumor marker အျဖစ္ သတ္မွတ္ထား တဲ ့ ေသြးတခ်ိဳ ့ ကိုစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ တခ်ိဳ ့ကင္ဆာ မ်ားကို သိရွိနုိင္ပါတယ္ ။ ေသြးရည္ၾကည္ထဲမွာပါတဲ့ Carcinoembryonic antigen (CEA) ကိုစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ အူမၾကီးကင္ဆာ ျဖစ္ေနျခင္းရွိ မရွိ ခန့္မွန္းနုိင္ပါတယ္ ။ တျခားေသာ ေသြးစစ္ျခင္းေတြ အေနနဲ ့ CA 19-9 , AFP, Galactosyl Transferase II , ဓါတ္မ်ားကိုစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္လည္း ခန့္မွန္းနုိင္ပါတယ္ ။ ဘာလို့လည္းဆိုေတာ့ ဒီေသြး အေျဖမ်ားဟာ တျခားေသာ ကင္ဆာမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ ့ အသည္း ၊အစာအိမ္ ၊ သရက္ရြက္ ၊သားအိမ္၊ ဥအိမ္ ၊အဆုပ္ ၊) အစရွိတာေတြမွာလည္း ပံုမွန္ ထက္ မ်ားျပားေနတတ္ၾကလို့ ပါဘဲ။
ျဖစ္ပြားေစတဲ ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား မွာေတာ့ -ခုထိ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ မသိၾကေသးပါ ။ ဒါေပမဲ ့ အူမၾကီးနဲ ့ စအို အတြင္းနံရံေတြမွာ ေပၚလာတတ္ၾကတဲ ့ မွိဳပြင္ ့လို ပံုစံ နဲ ့အသားပိုအလံုး(Polyps) မ်ား ေၾကာင့္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္ ။ဒါေၾကာင့္ သူ ့ကို အၾကိဳ ကင္ဆာ အသားလံုးလို ့ ( precancerous cells (polyps) on the inside lining of the colon )လည္း ေခၚဆိုၾကပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ အဖုလံုးေလးအေနနဲ ့မထြက္လာပဲ အူနံရံ မ်က္ႏွာျပင္အတိုင္း တေျပးတည္း ျပားေနၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သူ ့က်ေတာ့ ၾကည့္ရင္ သိပ္မသိသာလွပါဘူး ။
အမ်ိဳးလိုက္ျပီး မ်ိဳးရုိးဗီဇဆဲလ္မ်ား ေျပာင္းလဲ သြားမွဳ (Inherited gene mutations ) ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေရာဂါ အနု အရင့္ (Stages ) ။ ဒီ အဆင့္ေတြေပၚတည္ျပီး ေရာဂါကုသမွဳ နဲ ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ မ်ား ကြာျခားပါတယ္ ။ အနာရွိရင္ ေဆးသိတယ္ ဆိုေပမဲ ့ အခ်ိန္လြန္ျပီး ေရာဂါကၽြမ္း ေနျပီးေတာ့ မွ ကုသမွဳ ခံယူရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မွဳ နည္းပါးမွာပါ ။ဒီေတာ့ ဒီေရာဂါကို အဆင္ ့ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားထားသလည္း လို့ အၾကမ္းျဖင္း ေျပာရရင္ Stage 0 to I , II(A,B) , III(A,B,C) , IV ဆို ျပီး ၅ ဆင့္ ခြဲထားပါတယ္ ။
ေရာဂါျဖစ္ေနျပီဆိုရင္ ဘယ္လို ကုသၾကမလည္း ။ ဒီကင္ဆာ က ေဆးထိုး ၊ေဆးစားရုံနဲ ့မေပ်ာက္ကင္းနုိင္တဲ ့အတြက္ အဓိက က်တဲ ့ ကုသမွဳ ကေတာ့ ခြဲစိပ္ကုသျခင္းပါဘဲ ။ တကယ္လို့ ေရာဂါ နုစဥ္မွာ ေစာေစာ စီးစီးသိရလို ့ ေစာေစာခြဲစိပ္မွဳ ခံယူနုိင္ရင္မ်ားေသာအားျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းနုိင္ပါတယ္ ။ခြဲစိပ္ရာမွာ ေရာဂါျပန့္ပြားေနတဲ့ ကင္ဆာ အၾကိတ္ကို အတတ္နုိင္ဆံုး ခြဲစိတ္ ျဖတ္ေတာက္ျပီး က်န္ေနတဲ့ အူမၾကီး အပိုင္း ေနာက္မွာ ယာယီ သုိ ့မဟုတ္ အျမဲတမ္းသံုး ဖို့ မစင္စြန့္ေပါက္ ကို တည္ေဆာက္ေပးရပါတယ္ ၊သူ ့မွာ မစင္အိတ္( colostomy bag) နဲ ့ဆက္သြယ္ျပီး မစင္ကိုစြန္ ့ထုတ္ေပးရပါတယ္ ။မစင္အိတ္ ဆိုတာဒီေအာက္ကပံုမွာ ျပထားတဲ့ အတိုင္းပါ ။
ေနာက္တဆင့္ အေနနဲ ့ Chemotherapy ေခၚ ကင္ဆာေဆးမ်ားသြင္းျပီးကုသျခင္း ၊Radiotherapy ေခၚ အဏုျမဴ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ေပးျပီးကုသျခင္း အစရွိတာေတြ ကို ခြဲစိပ္မွဳ အျပီးမွာ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေပးရပါတယ္။ တခ်ိဳ ့တေလမွာ အရမ္းေနာက္က်ျပီးမွ သိရတဲ့ အခါ ခြဲစိပ္ကုသဖို ့မျဖစ္နိုင္ေတာ့ရင္ေတာ့ ဒီလို ေဆးသြင္း ၊ဓါတ္ကင္ တာေတြေလာက္ပဲ တတ္နုိင္ပါေတာ့တယ္ ။
ေရာဂါအဆင့္ နွင့္ အသက္ရွင္ေနနုိင္နွဳန္း ။
တနုိင္ငံနဲ ့တနူိင္ငံ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမတူၾက ပါ ။ အၾကမ္းအားျဖင့္ အေမရိကန္ မွာ ၅ႏွစ္အသက္ရွင္ေနနုိင္နွဳန္း ( 5 years survival rate) ၆၂ % ရွိျပီး ဥေရာပ မွာ ၄၂% သာရွိပါတယ္ ။ ေရာဂါနူစဥ္ ခြဲစိပ္ကုသမွဳခံယူနုိင္ပါက အဆင့္ ၁ မွာ ၉၃% ထိရွိနုိင္ ျပီး အဆင့္ ၃ ေရာက္သြားပါက ၅၉% သာ ရွိပါေတာ့တယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ခုဆိုရင္ အူမၾကီးကင္ဆာျဖစ္နုိင္ေျခရွိသူမ်ား အတြက္ စမ္းသပ္မွဳ မ်ားအေနနဲ ့ တခ်ိဳ ့ေတြ ့ရွိခ်က္မ်ား ကို လုပ္ေဆာင္ေနဆဲပါ ။ Aspirin ေဆးကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပမာဏ တိုက္ေကၽြးျခင္းျဖင့္ အူမၾကီးကင္ဆာၾကိတ္ၾကီးထြားမွဳ နွဳန္းကို ေႏွးေကြးေစတယ္လို ့ သုေတသနျပဳလုပ္ ေတြ ့ရွိ ရေၾကာင္း သိရပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္ ဗီတာမင္ ဒီ နဲ ့ ကယ္လ္ဆီယမ္ တို ့ကို စားသံုးျခင္းျဖင့္လည္း အဲ ့ဒီ ကင္ဆာျဖစ္ပြားမွဳ နွဳန္း ၇၂ % ေလွ်ာ့နည္းေစတဲ့ အေၾကာင္း ေတြ ့ရွိ ထားပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ ့ ေသခ်ာေအာင္ မေျပာနုိင္ေသးလို ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ အရမ္း ကာေရာ ေလွ်ာက္မေသာက္သင့္ပါဘူး ။
'ဒါ့အျပင္ ကာကြယ္ေဆး အေနနဲ ့ Trovax ဆိုတဲ ့ေဆးတမ်ိဳးကို ၂၀၀၆ ခုနွစ္က စမ္းသပ္ေတြ ့ရွိထားပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ ့ စမ္းသပ္မွဳ အဆင့္ အေနနဲ့ပဲ ရွိေနေသးတာမို ့ အမ်ားသံုး ထုတ္လုပ္နုိင္ဖို ့ အတြက္ ေလာေလာဆယ္ မွာ မရနုိင္ေသးပါဘူး ။
ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါတခုခု ျဖစ္လာမဲ့ အေျခအေနရွိရင္ အခ်ိန္မဆြဲပဲ တတ္သိနားလည္ေသာ ဆရာဝန္မ်ားနဲ ့ စနစ္တက် စစ္ေဆးကုသ ဖို ့ အေရးၾကီးပါတယ္။
စာဖတ္သူ မိတ္ေဆြ အေပါင္းတို ့လည္း ဒီလိုေရာဂါမ်ားမွ ကင္းေဝးျပီး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ ေနထိုင္နုိင္ၾကပါေစ..
႔ႊႊဤေနရာမ်ား ၁ ၂ ၃ မွ အခ်က္အလက္မ်ားကို ရယူ တင္ျပပါသည္ ။
( ဒီပို ့စ္ေလးကို ေရးျပီး တင္လိုက္တဲ ့ အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုက ဘယ္လို ျဖစ္မွန္းမသိ ကြန္ပူတာၾကီး ေဂါက္သြားျပီး လူလည္းေဂါက္သြားပါေသာေၾကာင့္ ေနာက္တၾကိမ္ စ ဆံုး ျပန္ေရးလိုက္ရပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့ေနရာမ်ားမွာ အထားအသိုမ်ား အစီအစဥ္ မက် ျဖစ္ျပီး စာဖတ္ရတာ အဆင္မေျပရင္ နားလည္ေပးၾကပါရန္ )
အူမၾကီး ရဲ ့ တည္ရွိပံု နဲ ့ အမည္ အေခၚအေဝၚေလးမ်ား ကေတာ့ ဒီ ပံုပါ အတိုင္းပါ ။ အူလမ္းေၾကာင္းရဲ ့တာဝန္ ဟာ အစာအိမ္ထဲ မွ ေခ်ဖ်က္ေပးလိုက္တဲ့ အစားအစာမ်ားမွ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ လိုအပ္တဲ ့ အဟာရ မ်ားကို ေသြးေၾကာမ်ားအတြင္းေရာက္ေအာင္ စုပ္ယူ ျပီး ပို ့ေဆာင္ေပးျခင္းပါ ။ ျပီးေတာ့ မလိုအပ္ပဲ က်န္ေနတဲ့ စုပ္ယူျခင္း မျပဳလုပ္နူိင္တဲ ့ အစာေဟာင္းေတြ ကို မစင္ ၊ အညစ္အေၾကးအျဖစ္ စအို မွ တဆင့္ စြန္ ့ထုတ္ ေပးပါတယ္ ။ သူ ့ရဲ ့ အေသးစိတ္ တည္ေဆာက္ပံု၊ ေသြးေၾကာ၊ အာရုံေၾကာ မ်ား ၊ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား၊ အေၾကာင္းကို ေတာ့ မေရးျပေတာ့ပါဘူး ။
အူမၾကီးကင္ဆာမွာ ေတြ ့ရွိရမဲ့ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ကေတာ့ စစခ်င္းဦးဆံုးမွာ ေတာ့ ဘာမွ သိသာထင္ရွားမွဳ မရွိပါဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါ ကို ေစာစီးစြာ ေဖၚထုတ္နုိင္ဖို ့ အေတာ္ေလးခက္တယ္ ။ ဘာလို ့လည္းဆိုေတာ့ ေနထိုင္မေကာင္းရေလာက္ေအာင္ ေရာဂါလကၡဏာ မရွိဘဲ နဲ ့ ဘယ္သူမွ ေရာဂါရွာေဖြ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမွဳေတြကို ပံုမွန္စစ္ေဆးတဲ ့ အေလ့အက်င့္ မရွိၾကေသးလို့ပါဘဲ ။ဒါေၾကာင့္ ဒီလို ေနထိုင္မေကာင္း ျဖစ္လာမွ စစ္ေဆး အေျဖရွာ မိေတာ့ အေျခအေန လြန္မွ သိၾကရတာ မ်ိဳး ျဖစ္ကုန္ၾကရတာပါ ။ဒါေၾကာင့္ ေအာက္ပါ လကၡဏာ မ်ား သင့္ထံမွာ ရွိေနျပီဆိုရင္ အျမန္ဆံုး စစ္ေဆး ဖို ့ လိုအပ္လွ ပါတယ္ ။
(၁)- ဝမ္းသြားေနက် အေလ့အထ ေျပာင္းလဲ လာျခင္း ။ ရက္သတၱပါတ္ မ်ားစြာမွာ ဝမ္းက မာလိုက္ ေပ်ာ့ျပဲလိုက္ ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္လိုက္ ၊ ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလွ်ာ ျဖစ္လိုက္ နဲ ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာ တတ္ပါတယ္။
(၂) -ဝမ္းထဲမွာ ေသြးစေသြးန မ်ား ပါလာတတ္ပါတယ္ ။ စအိုဝမွ ေသြးယို သလို ဆိုေတာ့ တခ်ိဳ ့ ကလည္း လိပ္ေခါင္း လို ့ အထင္ေရာက္တတ္ၾက ပါတယ္။
(၃)-ဗိုက္ရစ္ျပီး ၊ ဗိုက္ေအာင့္ ဗိုက္နာ ေလထိုးေလနာလိုမ်ိဳး ခံစားရတတ္ပါတယ္။
(၄)-ဝမ္းသြားျပီးေပမဲ ့ အကုန္မစင္ပဲ က်န္ေနသလိုမ်ိဳး ခံစားရတတ္တယ္ ။
(၄)-လူတကိုယ္လံုး အားမရွိသလို နဳံး ျပီး ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ လြယ္တယ္ ။
(၅)-အေၾကာင္း မရွိပဲနဲ ့ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ ့နည္းလာတတ္တယ္ ။ တေျဖးေျဖးပိန္ခ်ံဳးလာတတ္တယ္ ။
ဒီ ေရာဂါ ျဖစ္နုိင္ေျခ ရွိသူမ်ား ( Risk Factors) ကေတာ့ အသက္၅၀ ေက်ာ္ျပီး ေသြးသားအရင္းအျခာ ထဲမွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္သူရွိပါက ၇၅ % မွာ ဒီလို ေရာဂါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ၊ဒါေၾကာင့္ ေသြးသားရင္းခ်ာထဲမွာ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ဖူးခဲ ့သူ ဆိုရင္ သူနဲ ့ပတ္သက္တဲ့ ေဆးစစ္ျခင္းေတြကို အခ်ိန္မွန္ လုပ္သင့္ပါတယ္ ။ အေမရိကန္ နုိင္ငံမွာ အူမၾကီးကင္ဆာ ေရာဂါ အသစ္အေနနဲ ့ တႏွစ္ကို ၁သိန္း၆၀၀၀ မွ် ရွိျပီး ယူေက မွာေတာ့ ၃၅၀၀၀ မွ် ရွိတယ္ လို ့ဆိုပါတယ္ ။
စားေလ့ရွိတဲ့ အစားအေသာက္မွာ အသားခ်ည္းပဲ အဓိကစားသူ ။အမွ်င္မ်ားတဲ ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ high fiber diet စားေလ့ မရွိသူ ၊ေတြမွာ ဒီ ကင္ဆာ ျဖစ္ဖို ့ပိုမ်ားပါတယ္ ။ ကယ္လ္စီယမ္(Calcium) ။ ဆဲလီနီယမ္ (Selenium) ၊ ေသြးနီဥ ျဖစ္ဖို ့လိုအပ္ေသာ ေဖါလစ္အက္စစ္(Folic Acid) အစရွိတာ ေတြဟာ အူမၾကီးကင္ဆာ မျဖစ္ဖို ့ အေထာက္အကူ အနည္းငယ္ေပးတယ္လို ့လည္း ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အက္စ္ပရင္လိုမ်ိဳး အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး( aspirin-like painkillers ) နဲ ့ ေဟာ္မုန္း ကုသမွဳ တခ်ိဳ ့ (hormone replacement therapy) မ်ားဟာလည္း ဒီေရာဂါ ကို ကာကြယ္ေပးနုိင္ၾကတယ္ လို့ ယူဆၾကပါတယ္ ။ဒါေပမဲ ့ ဒီဟာေတြက ကိုယ့္စိတ္ထင္တိုင္းအတိုင္းအဆ မရွိ သံုးလို ့မရပါဘူး ။တန္ရင္ေဆး၊လြန္ရင္ေဘး ဆိုတာေလးကို သတိျပဳရပါမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တတ္ ကၽြႊမ္းနားလည္တဲ ့ ဆရာဝန္ နဲ့ ေသခ်ာ စမ္းသပ္ ေဆြးေႏြးျပီးမွ အသံုးျပဳ သင့္ပါတယ္။
ျဖစ္ပြားေစတဲ ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား -ခုထိ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ မသိၾကေသးပါ ။ ဒါေပမဲ ့ အူမၾကီးနဲ ့ စအို အတြင္းနံရံေတြမွာ ေပၚလာတတ္ၾကတဲ ့ မွိဳပြင္ ့လို ပံုစံ နဲ ့အသားပိုအလံုး(Polyps) မ်ား ေၾကာင့္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္ ။ဒါေၾကာင့္ သူ ့ကို အၾကိဳ ကင္ဆာ အသားလံုးလို ့ ( precancerous cells (polyps) on the inside lining of the colon )လည္း ေခၚဆိုၾကပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ အဖုလံုးေလးအေနနဲ ့မထြက္လာပဲ အူနံရံ မ်က္ႏွာျပင္အတိုင္း တေျပးတည္း ျပားေနၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သူ ့က်ေတာ့ ၾကည့္ရင္ သိပ္မသိသာလွပါဘူး ။
အမ်ိဳးလိုက္ျပီး မ်ိဳးရုိးဗီဇဆဲလ္မ်ား ေျပာင္းလဲ သြားမွဳ (Inherited gene mutations ) ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္ ။ ရာခိုင္ႏွဳန္းေတာ ့ နဲတယ္ လို ့ဆိုၾကတယ္ ။ အဲ ့ဒီအထဲ မွာေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္း ၂မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
(က)- Familial adenomatous polyposis (FAP). သူကေတာ့ အမ်ိဳးလိုက္ျပီး ျဖစ္တဲ့ အသားပို လံုး ေလးပါ ။ အသက္ ၄၀ မတိုင္မီ မွာ ကင္ဆာျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္
(ခ) - ေနာက္တမ်ိဳး က အသားပိုလံုးမေပါက္ပဲ အမ်ိ္ဳး လိုက္တဲ ့ အူမ ကင္ဆာေပါ့ ၊ Hereditary nonpolyposis colorectal cancer (HNPCC). သူ ့ကို အျခားကင္ဆာမ်ား (ေက်ာက္ကပ္ ၊အသည္း၊ အစာအိမ္၊ သားအိမ္၊ ဥအိမ္ ကင္ဆာ အစရွိတာေတြ)နဲ ့တြဲဖက္ျပီးေတြ ့ရတတ္ေသးတာမို ့Lynch syndrome လို ့လည္း ေခၚၾကေသးတယ္ ။
ေနာက္ျပီး Crohn's disease ,ulcerative colitis လို ့ေခၚတဲ ့ အူမၾကီး အနာျဖစ္ျပီးေယာင္ရမ္း ျခင္း ေရာဂါ ရွိခဲ့ဖူးသူေတြမွာ လည္း ကင္ဆာ ျဖစ္လာနုိင္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေသြးနီးတဲ ့ အမ်ိဳးထဲမွာ(မိဘ ႏွင့္ ေမာင္ႏွမ ရင္းခ်ာ မ်ား) အူမၾကီးကင္ဆာ ျဖစ္ဖူးသူ ရွိပါက အထူးသတိထား သင့္ပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္အဝလြန္သူ ၊လွဳပ္ရွားသြားလာမွဳ နည္းပါးသူ ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူ ၊ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အရက္ေသာက္သူ၊ အျခားကင္ဆာေၾကာင့္ ဝမ္းဗိုက္မွာ ဓါတ္ကင္ကုသမွဳ ခံယူခဲ့ ဖူူးသူ အစရွိသူေတြမွာ အူမၾကီးကင္ဆာ ပိုမို ျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္ ။ လူမ်ိဳး အေနနဲ ့ အာဖရိကန္ နဲ ့ အေမရိကန္ လူမ်ိဳးေတြမွာ ပိုျပီး အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို့မွာ ပံုမွန္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္းမ်ား လို ပါတယ္ ။ ဒါမွ ေရာဂါကို ေစာစီးစြာ သိရျပီး လိုအပ္တဲ ့ အခ်ိန္မီ ကုသမွဳေတြ ရယူနုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဘယ္လို စစ္ေဆးၾကမလဲ ။
ဝမ္းထဲေသြးပါရင္ ဝမ္းကို ဦးဆံုး စစ္ပါ ။ Stool for Occult Blood( OB ) လို ့ေခၚပါတယ္။
colonoscopy ေခၚတဲ ့ မွန္ေျပာင္းနဲ ့ စစ္ေဆးပါ ။အဲ ့ဒီနည္းက ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္ ။အထဲက အလံုးအဖုေတြကို ဒါရုိက္ ျမင္နုိင္ျပီး biopsy အသားစယူ၍ စစ္ေဆးျခင္းကိုပါ တျပိဳင္နက္ လုပ္လို့ရတယ္ေပါ့ ။ အသားပိုလံုးေတြ ့ရင္လည္း တလက္စတည္း နဲ ့ ျဖတ္လို ့ရပါတယ္ ။
ျပီးေတာ့ Barium Enema ေခၚတဲ ့ ေဆးသြင္းျပီးဓါတ္မွန္ရုိက္တာ ၊CT Scan ရုိက္တာ ၊ Ultrasound အစရွိတဲ ့ စစ္ေဆးမွဳ ေတြလည္း လုပ္လို ့ ရပါေသးတယ္ ။
ဒါ့အျပင္ tumor marker အျဖစ္ သတ္မွတ္ထား တဲ ့ ေသြးတခ်ိဳ ့ ကိုစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ တခ်ိဳ ့ကင္ဆာ မ်ားကို သိရွိနုိင္ပါတယ္ ။ ေသြးရည္ၾကည္ထဲမွာပါတဲ့ Carcinoembryonic antigen (CEA) ကိုစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ အူမၾကီးကင္ဆာ ျဖစ္ေနျခင္းရွိ မရွိ ခန့္မွန္းနုိင္ပါတယ္ ။ တျခားေသာ ေသြးစစ္ျခင္းေတြ အေနနဲ ့ CA 19-9 , AFP, Galactosyl Transferase II , ဓါတ္မ်ားကိုစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္လည္း ခန့္မွန္းနုိင္ပါတယ္ ။ ဘာလို့လည္းဆိုေတာ့ ဒီေသြး အေျဖမ်ားဟာ တျခားေသာ ကင္ဆာမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ ့ အသည္း ၊အစာအိမ္ ၊ သရက္ရြက္ ၊သားအိမ္၊ ဥအိမ္ ၊အဆုပ္ ၊) အစရွိတာေတြမွာလည္း ပံုမွန္ ထက္ မ်ားျပားေနတတ္ၾကလို့ ပါဘဲ။
ျဖစ္ပြားေစတဲ ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား မွာေတာ့ -ခုထိ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာရွင္းလင္းစြာ မသိၾကေသးပါ ။ ဒါေပမဲ ့ အူမၾကီးနဲ ့ စအို အတြင္းနံရံေတြမွာ ေပၚလာတတ္ၾကတဲ ့ မွိဳပြင္ ့လို ပံုစံ နဲ ့အသားပိုအလံုး(Polyps) မ်ား ေၾကာင့္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္နုိင္ေျခရွိပါတယ္ ။ဒါေၾကာင့္ သူ ့ကို အၾကိဳ ကင္ဆာ အသားလံုးလို ့ ( precancerous cells (polyps) on the inside lining of the colon )လည္း ေခၚဆိုၾကပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ အဖုလံုးေလးအေနနဲ ့မထြက္လာပဲ အူနံရံ မ်က္ႏွာျပင္အတိုင္း တေျပးတည္း ျပားေနၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သူ ့က်ေတာ့ ၾကည့္ရင္ သိပ္မသိသာလွပါဘူး ။
အမ်ိဳးလိုက္ျပီး မ်ိဳးရုိးဗီဇဆဲလ္မ်ား ေျပာင္းလဲ သြားမွဳ (Inherited gene mutations ) ေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေရာဂါ အနု အရင့္ (Stages ) ။ ဒီ အဆင့္ေတြေပၚတည္ျပီး ေရာဂါကုသမွဳ နဲ ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ မ်ား ကြာျခားပါတယ္ ။ အနာရွိရင္ ေဆးသိတယ္ ဆိုေပမဲ ့ အခ်ိန္လြန္ျပီး ေရာဂါကၽြမ္း ေနျပီးေတာ့ မွ ကုသမွဳ ခံယူရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မွဳ နည္းပါးမွာပါ ။ဒီေတာ့ ဒီေရာဂါကို အဆင္ ့ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားထားသလည္း လို့ အၾကမ္းျဖင္း ေျပာရရင္ Stage 0 to I , II(A,B) , III(A,B,C) , IV ဆို ျပီး ၅ ဆင့္ ခြဲထားပါတယ္ ။
ေရာဂါျဖစ္ေနျပီဆိုရင္ ဘယ္လို ကုသၾကမလည္း ။ ဒီကင္ဆာ က ေဆးထိုး ၊ေဆးစားရုံနဲ ့မေပ်ာက္ကင္းနုိင္တဲ ့အတြက္ အဓိက က်တဲ ့ ကုသမွဳ ကေတာ့ ခြဲစိပ္ကုသျခင္းပါဘဲ ။ တကယ္လို့ ေရာဂါ နုစဥ္မွာ ေစာေစာ စီးစီးသိရလို ့ ေစာေစာခြဲစိပ္မွဳ ခံယူနုိင္ရင္မ်ားေသာအားျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းနုိင္ပါတယ္ ။ခြဲစိပ္ရာမွာ ေရာဂါျပန့္ပြားေနတဲ့ ကင္ဆာ အၾကိတ္ကို အတတ္နုိင္ဆံုး ခြဲစိတ္ ျဖတ္ေတာက္ျပီး က်န္ေနတဲ့ အူမၾကီး အပိုင္း ေနာက္မွာ ယာယီ သုိ ့မဟုတ္ အျမဲတမ္းသံုး ဖို့ မစင္စြန့္ေပါက္ ကို တည္ေဆာက္ေပးရပါတယ္ ၊သူ ့မွာ မစင္အိတ္( colostomy bag) နဲ ့ဆက္သြယ္ျပီး မစင္ကိုစြန္ ့ထုတ္ေပးရပါတယ္ ။မစင္အိတ္ ဆိုတာဒီေအာက္ကပံုမွာ ျပထားတဲ့ အတိုင္းပါ ။
ေနာက္တဆင့္ အေနနဲ ့ Chemotherapy ေခၚ ကင္ဆာေဆးမ်ားသြင္းျပီးကုသျခင္း ၊Radiotherapy ေခၚ အဏုျမဴ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ေပးျပီးကုသျခင္း အစရွိတာေတြ ကို ခြဲစိပ္မွဳ အျပီးမွာ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေပးရပါတယ္။ တခ်ိဳ ့တေလမွာ အရမ္းေနာက္က်ျပီးမွ သိရတဲ့ အခါ ခြဲစိပ္ကုသဖို ့မျဖစ္နိုင္ေတာ့ရင္ေတာ့ ဒီလို ေဆးသြင္း ၊ဓါတ္ကင္ တာေတြေလာက္ပဲ တတ္နုိင္ပါေတာ့တယ္ ။
ေရာဂါအဆင့္ နွင့္ အသက္ရွင္ေနနုိင္နွဳန္း ။
တနုိင္ငံနဲ ့တနူိင္ငံ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားမတူၾက ပါ ။ အၾကမ္းအားျဖင့္ အေမရိကန္ မွာ ၅ႏွစ္အသက္ရွင္ေနနုိင္နွဳန္း ( 5 years survival rate) ၆၂ % ရွိျပီး ဥေရာပ မွာ ၄၂% သာရွိပါတယ္ ။ ေရာဂါနူစဥ္ ခြဲစိပ္ကုသမွဳခံယူနုိင္ပါက အဆင့္ ၁ မွာ ၉၃% ထိရွိနုိင္ ျပီး အဆင့္ ၃ ေရာက္သြားပါက ၅၉% သာ ရွိပါေတာ့တယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ခုဆိုရင္ အူမၾကီးကင္ဆာျဖစ္နုိင္ေျခရွိသူမ်ား အတြက္ စမ္းသပ္မွဳ မ်ားအေနနဲ ့ တခ်ိဳ ့ေတြ ့ရွိခ်က္မ်ား ကို လုပ္ေဆာင္ေနဆဲပါ ။ Aspirin ေဆးကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပမာဏ တိုက္ေကၽြးျခင္းျဖင့္ အူမၾကီးကင္ဆာၾကိတ္ၾကီးထြားမွဳ နွဳန္းကို ေႏွးေကြးေစတယ္လို ့ သုေတသနျပဳလုပ္ ေတြ ့ရွိ ရေၾကာင္း သိရပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္ ဗီတာမင္ ဒီ နဲ ့ ကယ္လ္ဆီယမ္ တို ့ကို စားသံုးျခင္းျဖင့္လည္း အဲ ့ဒီ ကင္ဆာျဖစ္ပြားမွဳ နွဳန္း ၇၂ % ေလွ်ာ့နည္းေစတဲ့ အေၾကာင္း ေတြ ့ရွိ ထားပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ ့ ေသခ်ာေအာင္ မေျပာနုိင္ေသးလို ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ အရမ္း ကာေရာ ေလွ်ာက္မေသာက္သင့္ပါဘူး ။
'ဒါ့အျပင္ ကာကြယ္ေဆး အေနနဲ ့ Trovax ဆိုတဲ ့ေဆးတမ်ိဳးကို ၂၀၀၆ ခုနွစ္က စမ္းသပ္ေတြ ့ရွိထားပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ ့ စမ္းသပ္မွဳ အဆင့္ အေနနဲ့ပဲ ရွိေနေသးတာမို ့ အမ်ားသံုး ထုတ္လုပ္နုိင္ဖို ့ အတြက္ ေလာေလာဆယ္ မွာ မရနုိင္ေသးပါဘူး ။
ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါတခုခု ျဖစ္လာမဲ့ အေျခအေနရွိရင္ အခ်ိန္မဆြဲပဲ တတ္သိနားလည္ေသာ ဆရာဝန္မ်ားနဲ ့ စနစ္တက် စစ္ေဆးကုသ ဖို ့ အေရးၾကီးပါတယ္။
စာဖတ္သူ မိတ္ေဆြ အေပါင္းတို ့လည္း ဒီလိုေရာဂါမ်ားမွ ကင္းေဝးျပီး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ ေနထိုင္နုိင္ၾကပါေစ..
႔ႊႊဤေနရာမ်ား ၁ ၂ ၃ မွ အခ်က္အလက္မ်ားကို ရယူ တင္ျပပါသည္ ။
( ဒီပို ့စ္ေလးကို ေရးျပီး တင္လိုက္တဲ ့ အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုက ဘယ္လို ျဖစ္မွန္းမသိ ကြန္ပူတာၾကီး ေဂါက္သြားျပီး လူလည္းေဂါက္သြားပါေသာေၾကာင့္ ေနာက္တၾကိမ္ စ ဆံုး ျပန္ေရးလိုက္ရပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့ေနရာမ်ားမွာ အထားအသိုမ်ား အစီအစဥ္ မက် ျဖစ္ျပီး စာဖတ္ရတာ အဆင္မေျပရင္ နားလည္ေပးၾကပါရန္ )
တိမ္ျပာျပာေန့တေန့ ဆန္းေဒးမွာကြယ္ .. မဂၤလာေဆာင္ပဲြေလးက်င္းပ ေနတယ္ ...အိုးး မွားပါတယ္ ..ခုတေလာ သူမ်ားေတြ သီခ်င္းအေၾကာင္းေတြ ေရးေနၾကတာ နဲ ့ေရာေယာင္လိုက္ဆိုမိတာ ။ မဂၤလာေဆာင္ပြဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ။ ဒီေန ့ဝါးေၾကာ သြားေနတာ နဲ ့ဘာအေၾကာင္းေရးရမွန္းမသိ ။ ကိုယ္တိုင္လည္း မခ်က္တတ္ ( ခ်က္တင္ ေတာ့ထိုင္တတ္ သား ပဲ ..စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္ မခ်က္တတ္ တာကိုေျပာပါတယ္ ) ေတာ့ စားခဲ ့ ဝါးခဲ ့တာေလးေတြကိုပဲ ရုိက္လာခဲ့ ပါတယ္ ။ သြားရမဲ့ ေနရာ ကို မသြားတတ္ေတာ့ MRT စီးျပီး ထိုင္ေပထဲေရာက္ေတာ့ အူလည္လည္နဲ ့ ဘယ္ဘက္ေလွ်ာက္ရမွန္းမသိ ၊၁၂ နာရီ အေရာက္လာရမယ္ေျပာထားတာ နာရီၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၁၂း၃၀ တဲ့ ။ ျပသနာပဲ ။ စိတ္ရွဴပ္လာလို ့ ဝါဝါကားေလးပဲ တားစီးမိလိုက္တယ္ ။ ဒီက Taxi ေတြက အားလံုး အဝါေရာင္ေတြ ခ်ည္းပါ ။ ဟဲဟဲ ၊ ကားဆရာ က ဟိုဝင္ဒီထြက္ နဲ့ ပညာ ျပ လိုက္တာ ၁၂၅ က်ပ္ ( ဒီက ၃၃ က်ပ္ဆို အစိမ္း ၁ ေဒၚလာ ေပါ့ ) ကုန္သြားေတာ့ လိုရာအရပ္သို ့ ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ ေရာက္သြားပါတယ္ေလ ။ ေနာက္မွ သိရတာ က MRT ဆင္းတဲ့ေနရာကေန ေနာက္ဖက္ျပန္ေလွ်ာက္ ျပီးေကြ ့လိုက္ရင္ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ပဲ ေလွ်ာက္ရပါတယ္တဲ ့ ။ မီတာ တခါခ်ိဳးစရာေတာင္ မလိုပါဘူးးတဲ ့ ။ ခံလိုက္ရတာ ၊ ထားပါေတာ့ အလကား ဝါးရမဲ ့အေရးဆိုေတာ့ လည္း တန္ပါတယ္ ။ ေကာ္တရာ သူေဌး က တကာခံမွာဆိုေတာ့ မသြား မျဖစ္ ၊ မသဒၵါေရစာ ကို ရေအာင္ သြားဝါးရေတာ့ တာေပါ့ ။ ဆို္င္ က အန္ဒါဂေရာင္းမွာ ၊ ဂ်ပန္ စာေတြပါပဲ ။
ေရာက္ကာစက မစားရဲတဲ ့ငါးအစိမ္း ၊ေနာက္စားရင္းနဲ့ ဂ်ပန္စာ စားတိုင္း အမ်ားဆံုးစားျဖစ္တဲ့ အစာတခု ၊ ဂ်ပန္လိုေတာ့ ဘယ္လိုေခၚလဲ မသိပါ ။ တရုပ္လို အေခၚကို ဗမာလိုေရးလိုက္ေတာ့ စဲန္းယြီျဖဲန္ ့တဲ ့ ။ ဝါဆားမိ နဲ ့တို ့စား ။ ပူရွိန္းရွိန္းပူစပ္စပ္ၾကီး ။ ဒါကို အရသာခံျပီးစားၾကတယ္တဲ ့ ။ ဒီလူေတြေတာ့ ရယ္စရာပဲ
လြယ္လြယ္ေခၚရရင္ ၾကက္ဥေပါင္းပါဘဲ ။ ငံက်ိက်ိ နဲ ့။အထဲမွာ ၾကက္သားတံုးေသးေသးေလးေတြနဲ ့abalone ပါတယ္ ။ မဆိုးပါဘူး။
တန္ပူရာ ၊ ေတြ ့တဲ ့အတိုင္း ..ပုစြန္ ကို ဆန္အလံုးေသးေသးနဲ ့ကပ္ျပီးေၾကာ္ထားတာ ။ ျပီးေတာ့ ခရမ္းသီး၊ ပိန္းဥ ၊ေမ်ာက္ဥ (ဟိ..ဘာလို ့အဲ့လိုေခၚတာလဲမသိ ..ေမ်ာက္ က ဥတတ္လို့ လားေနာ္ ) ၊မွိဳ ၊ ကညႊတ္ ေတြကို ေၾကာ္ထားတာ ။တို့ စားရတဲ့ ဆားက လည္း အစိမ္းေရာင္ၾကီး ။ Green Tea salt တဲ ့ ။ ဘာမွ မကြာပါဘူး ။ဆား ဆိုတာ အားလံုးငံတာခ်ည္းပါဘဲ။
ေရညွိအလိပ္ ။အထဲမွာ ငါးဥ ၊ အရြက္ေတြ ။ ဂဏာန္းသား နဲနဲ ။ ဗိုက္ထဲသာဝင္သြားတယ္ ။ ဘာရြက္ေတြလဲ သိဘူး ။
ဂဏန္းလက္မအသား၊မွဳိ ၊အာတာလြတ္ဥ ၊မုန္လာပြင့္ ၊ ခ်ိဳငံၾကီး ။ စားလို့ ေတာ့ ေကာင္းသား ။
ပဲျပားအေပ်ာ့ ၊ ဘယ္လိုေၾကာ္ထားလဲ မသိ ။ အျပင္က အခြံၾကြပ္ၾကြပ္ရြရြ ။ အထဲကေတာ့ ေပ်ာ့စိစိ ။ ေရညွိေျခာက္ အခ်ပ္ကို အမွ်င္ေတြျဖစ္ေအာင္္ညွပ္ထားတာ ဆံပင္ေမႊး လိုလိုပါပဲ ။
ေကာက္ညွင္းေပါင္း နဲ့တူတာပဲ ။ငါးဥၾကီးက နဲနဲ အငံဓါတ္နဲ ့ အရည္ေလးေတြပါတယ္ ။ ဘာငါးဥလဲ မသိ ။ေစ်းၾကီးတယ္ လို့ ေတာ့ ေျပာတာပဲ ။ ဟင္းရည္က မီေဆာ့ ထန္း .. ဂ်ပန္လိုေတာ့ မေခၚတတ္ပါ ။ ပဲတမ်ိဳး ပါ ။ပဲျပားလဲ ပါတာ ထံုးစံအတိုင္းေပါ့ ။ သိပ္မထူးျခားပါဘူး ။
ပြဲသိမ္းခါနီး အခ်ိဳတည္းစရာ ။ အသီးေလးကလဲ နဲနဲေလး ။ တတံုး ကို တလုပ္စာေတာင္ မရွိ ။ သစ္ေတာ္သီး ၊ ပန္းသီး၊ Dragon fruit ဆိုေတာ့ နဂါးသီးေခၚမလား ။ ရယ္စရာၾကီး ။ ေသခ်ာၾကည့္ေနာ္ ။ မဲမဲ တံုးေလး ႏွစ္တံုး က ဘာလဲ ။ မွန္းၾကည့္ ...... အစက ေတာ့ မုန့္ကၽြဲသဲ ေအာင္းေမ့ေနတာ ။ ဟိဟိ
အနီးကပ္ရုိက္လိုက္ေသးတယ္ ။ ျမင္ရလား မသိ ။ အေပၚမွာ ျဖဴးထားတဲ ့ အမွဳန့္ေလးေတြ ။ ေသခ်ာၾကည့္တာေတာင္ ဘာမွန္းမသိလို ့ ေဘးက တေယာက္ကို လွမ္းေမးရတယ္ ။ ေတာက်တာေလ ။ ေနာက္ေတာ့မွ သိတာ ။ ဟားဟား ေရႊမွဳန္ ့ေလးေတြ ျဖဴးထားတာ တဲ့ ။ ေအာင္မေလး ။ အဆိပ္သင့္ေတာ့ မလား သိဘူး ။ ၾကံၾကံဖန္ဖန္ ေရႊ မွဳန္စားတယ္ ဆိုတာ ခုမွ ျမင္ဖူးတာ ။ ခီြး ခီြး ...
ေနာက္ဆံုးပိတ္ က ေကာ္ဖီပါ ။ တခြက္ခ်င္းစီ ၾကိဳေနတာ .... လူ အေယာက္ ၄၀ စာဆိုေတာ့ သူ ့ကိုေသာက္ဖို့့ အေရး နာရီဝက္ေက်ာ္ ေစာင့္လိုက္ရေသးတယ္ ။ ဒီေန ့အတြက္ ကယ္လိုရီေတြ အေတာ္မ်ားသြားလို ့ ညစာ မစားရဲေတာ့ပါ ။ နာရီဝက္ တနာရီေလာက္ေျပးရပါအံုးမယ္။
အလုပ္က ေဘာ္ဒါေတြ နဲ ့.. ေကာ္တရာ ေဘာ္ဇာက ေမးစိပြတ္ေနျပီ ။ ဘာေတြ အၾကံထုတ္ေနလဲ မသိ ။ မနက္ဖန္ အလုပ္တက္ရင္ေတာ့ အသားကုန္ခိုင္းေတာ့မယ္ ထင္ပါရဲ ့ ။
မစားရ ဝခမန္း မ်က္စိေနာက္စရာျဖစ္ေအာင္ ပံုေတြ ျပထားပါတယ္ ။ အာရုံေနာက္သြားရင္ေတာ့ ေတာင္းပန္ပါတယ္ ။ ေနာက္ရက္ေတြမွ ပဲ စာေလးေပေလး ရုိရုိေသေသ ေရးပါေတာ့မယ္ ။ ခုေတာ့ ... ေပါ့ေပါ့ ပါးပါး ။ အေခ်ာင္ခိုလိုက္ဦးမယ္ ေနာ္ ...
ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္မ်ားမၾကာမီက သတင္းအေဟာင္းေတြ ျပန္လွန္ဖတ္ရင္း အ့ံၾသစရာေလး သြားေတြ ့လိုက္လို့စိတ္ဝင္စားမိတယ္ ။ သတိထား သင့္တယ္ ထင္လို ့ ရွာေဖြ ဖတ္ထားတာေလးေတြ ကို နားလည္သလို ဘာသာျပန္ေရးေပးလိုက္ပါတယ္ ။
ဒီထိုင္ဝမ္မွာ အမ်ိဳးသမီး တဦး ဟာ အိမ္မွာေနတံုး မ်က္စိ ၊ နား ။ႏွာေခါင္း ၊ပါးစပ္ ရွိသမွ် အေပါက္ ေတြမွ ေသြးမ်ားရုတ္တရက္ ယိုထြကိ လာျပီး အသက္ဆံုး ရွဳံ းသြားတယ္ ။ ေဆးရုံေရာက္ျပီး အသက္ကယ္ေပမဲ့လည္း မရလိုက္ပါဘူး ။ ဒီေတာ့ police case ေပါ့ေလ ။ ဆရာဝန္ေတြက သက္ဆိုင္ရာ မွဳခင္းဆရာဝန္ေတြ ၊ ရဲေတြ အေၾကာင္းၾကားျပီး ဒီ လူေသမွဳကို စစ္ေဆးၾကရေတာ့တာေပါ့ ။အဆိပ္သင့္တဲ့ လကၡဏာေတြ ရွိေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသေၾကာင္းၾကံ တာလား ။ သူမ်ားက လုပ္ၾကံတာလား ဆိုတာကို စစ္ေဆးၾကရတယ္ေလ ။
ဒီ္အမ်ိဳးသမီးရဲ ့ မိသားစုဝင္ေတြရဲ ့ေျပာျပခ်က္အရ ..သူမ ဟာ အဲဒီေန ့ညစာ ကို seafood ပုစြန္၊ ဂဏန္းေတြနဲ့ စားခဲ့တယိ။ သူ့ ့မိသားစုေတြလည္း ဒီဟင္းကိုပဲ အတူတူ စားခဲ ့ၾကတာပါ ။ ဒါေပမဲ့ တျခားသူေတြကေတာ့ ဘာမွ ေနမေကာင္းျခင္း မျဖစ္ခဲ့ဘူး ။ ဒါဆို ဘာေၾကာင့္ သူ ့တေယာက္ထဲ ျဖစ္ရတာလဲ လို ့စဥ္းစားစရာပါဘဲ ။
သူ ့ရဲ ့ေနာက္ေၾကာင္းရာဇဝင္ကို ျပန္ေမးၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူဟာ မေသခင္ အခ်ိန္ကာလ ၾကာရွည္စြာ ကတည္းက ဗီတာမင္ စီ ဓါတ္ပါတဲ ့ အားေဆးျပားေတြကို အလြန္အမင္းမွီဝဲေနၾကျဖစ္တယ္တဲ့ ၊ ဒါနဲ့ဘဲ ေသသူရဲ ့ အစာအိမ္ထဲမွာ က်န္ရွိေနတဲ့ သူ ေနာက္ဆံုးစားခဲ့တဲ့ အစာေဟာင္းေတြကို မွူခင္းသိပၸံ ဆရာေတြက ဓါတ္ခြဲ စမ္းသပ္ၾကည္ ့ၾကပါတယိ ။ ထြက္လာတဲ ့အေျဖ ကေတာ့ အာဆင္းနစ္ အဆိပ္သင့္ ျခင္း ပါတဲ့ ။
ဘာေၾကာင္ ့ဒီလို အဆိပ္သင့္ရတာလဲ ၊
( အလြန္လွခ်င္သူမ်ား ။ ဗီတာမင္ စီ အမ်ားအျပားေသာက္သူမ်ား ။ seafood ၾကိဳက္သူမ်ား မွတ္သားဖြယ္ရာ ပါ )
မိန္းကေလး မ်ားစြာ တို့ဟာ အဲဒီ ဗီတာမင္စီ အားေဆးေတြကို အသားအေရလွေအာင္ ၊ပိန္ေအာင္.စတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြြ နဲ့ ေန ့့စဥ္ေသာက္သံုးတတ္ၾကပါတယ္ ။ seafood လည္း ဒီလိုပါဘဲ ။ အရသာရွိတဲ့အစားအစာ ဆိုေတာ့ အလာဂ်ီ ရွိတဲ့ သူေတြကလြဲရင္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကပါတယ္ ။ အထူးသျဖင္ ့ တရုပ္လူမ်ိဳးမ်ားပါ ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေစ်းၾကီးပေစ ၊ စားၾကတာပါဘဲ ။
ဗီတာမင္ စီဆိုတာက ေရထဲ ေပ်ာ္ဝင္လြယ္တဲ ့ water soluble တမ်ိဳးပါ ။ဒါေၾကာင့္ သူ့ကို ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ား စားသံုးေပမဲ့ ေက်ာက္ကပ္ ပံုမွန္ ရွိေနတဲ ့ လူေကာင္းတဦးမွာ ပိုလွ်ံေနတဲ ့ ဒီ ဗီတာမင္စီ ပမာဏကို ဆီးထဲမွ ေနျပီး စြန္ ့ထုတ္ေပးလို ့ လူအတြက္ အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေစပါဘူး ။လတ္ဆပ္တဲ ့ Seafood ပုစြန္ ၊ ဂဏန္းတို ့ဟာလဲ သူ ့ခ်ည္း သက္သက္ဆို ဘာမွ အႏၱရာယ္ မေပးပါဘူး ( အလာဂ်ီ ရွိသူမ်ားက လြဲရင္ေပါ့ )
ဒါေပမဲ့ ျပသနာ က ခုမွ စတာပါ ။ မ်ားေသာအားျဖင္ ့ ဆိုင္ေတြမွာ စားၾကေသာက္ၾကရင္ အေအးေလးနဲ့ ၊ အရက္ေလးနဲ့တြဲ ျပီး စားၾကတယ္ေလ ။ စားရင္းေျပာရင္းနဲ့ အာေျခာက္ ရင္းနဲ ့ အေအးေတြလည္း အေတာ္ေလး ဝင္သြား ၾကေလ့ရွိတယ္ ။ အဲဒီ အေအးမွာ sunkist , orange တို ့လို အခ်ဥ္ဓါတ္ ပါတဲ ့ juice ေတြက အအီေျပေစတာမို ့ တြဲေသာက္တတ္ၾကတယ္ ။ အဲဒီေတာ့ seafood ေတြရယ္ ၊ ဗီတာမင္စီလြန္ကဲတဲ့ အေအးေတြရယ္ တြဲ မိ သြား ခဲ့ရင္ေတာ့ အာဆင္းနစ္ အဆိပ္သင့္ တတ္ၾကတယ္တဲ့ ။
အေမရိကန္နုိင္ငံ လ ခ်ီကာဂို ျမိဳ ့တကၠသိုလ္ တခုမွ သုေတသနပညာရွင္မ်ားေတြ ့ရွိခ်က္ အရ ..ပုစြန္ ၊ ဂဏန္းေတြရဲ ့ ပါးလြႊာတဲ ့ အခြံေလးေတြမွာ ပိုတက္စီယမ္ အာဆင္း နစ္ျဒပ္ေပါင္းေတြ ပါရွိ သတဲ့။
As2 05 လို ့ ေခၚတဲ့ arsenic oxide ( Potassium arsenic anhydride ) ဟာ သူ ့ဟာသူ အခြံ ပါ္း လႊာေလးထဲ မွာ ရွိေနတာ လူကို ဘာမွ အဆိပ္ မျဖစ္ေစပါဘူး။ဒါေပမဲ့ သူက ဗီတာမင္စီဓါတ္ အလြန္အကၽြံနဲ ့ေတြ ့ထိသြားတဲ ့အခါက်ေတာ့ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ (As2 O3) ေခၚ arsenic trioxide ADB arsenic anhydride , အပါအဝင္ potassium toxic arsenic အျဖစ္ ဓါတ္ေျပာင္းလဲ သြားရတယ္ တဲ့ ။
အဲဒီ အာဆင္းနစ္ အဆိပ္သင့္ရင္ ဘာေတြျဖစ္မလဲ ။
သူဟာ ေသြးေၾကာအမွ်င္ငယ္ေလးေတြကို မလႈပ္ရွားေအာင္ ပ်က္စီးေစတယ္ ။ အသည္းရဲ ့လုပ္ငန္းတခု ျဖစ္တဲ့
ေသြးခဲျခင္း လုပ္ငန္းကို ပ်က္စီးေစတယ္ ၊အသည္းထဲမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ ့အဆီ ဓါတ္ကိုပုတ္ပ်က္ေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသည္း ၊ ႏွလံုး ၊ေက်ာက္ကပ္ ၊ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းမွာရွိတဲ့ အေပၚယံ အေမွးလႊာ ေတြမွာရွိတဲ ့ေသြးေၾကာ ငယ္ေလးေတြမွာ ေသြးေတြ အိုင္ထြန္းေစျပီး ရွိသမွ် အေပါက္ ၊ မ်က္စိ ။နား ။ နွာေခါင္း ။ပါးစပ္ ။ စအို စတဲ့ ေနရာမ်ားမွ ေသြးယိုစီး ျပီး အသက္ ဆံုးရႈံးေစတတ္ ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ။
အဲဒါေၾကာင့္ အသက္ကို ဥာဏ္ေစာင့္ ဆိုသလို ပုစြန္ ဂဏန္းၾကိဳက္ၾကသူမ်ား အထူးဂရူျပဳၾကပါ ။ စားရင္းနဲ့ အအီေျပေအာင္ အေအးေလး ေသာက္တဲ့အခါ ဗီတာမင္ စီဓါတ္ေတြလြန္ကဲတဲ့ အေအးမ်ိဳး ေရွာင္ၾက ရွားၾက ပါ ရန္ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္ ။
မွတ္ခ်က္ ။arsenic trioxide (As2O3) ဟာ အဆိပ္လို့ဆိုေပမဲ့ ေဆးပညာ အရ သူဟာ အသံုးဝင္တဲ့ေနရာေတြ ရွီေနပါေသးတယ္ ။ တန္ရင္ေဆး လြန္ရင္ေဘး ဆိုသလို တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ပညာရွင္ ေတြ က သူ ့ကို ကင္ဆာေရာဂါ ကုသရာမွာ အသံုးျပဳ ၾကပါတယ္ ။
ေသြးကင္ဆာ ေရာဂါ တခ်ိဳ ့ lymphoma and myeloma ။ Acute Promyelotic Leukemia(APL) စတဲ့ေရာဂါေတြကို ကုသလို ့ရပါတယ္ ။
ကုသေရး အေၾကာင္းေတြ စိတ္ဝင္စားလို ့ဖတ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ဒီေနရာေလးမွာ ဆက္လက္ ေလ့လာနုိင္ပါတယ္ ။
ဗဟုသုတ ရေစရန္ ရည္ရြယ္ပါတယ္ ။ အားလံုး က်န္းမာ ရႊင္လန္းၾကပါေစ ။
ဟို အေပၚက သတင္းေလးကိုေတာ့ ဒီေနရာမွာ ဖတ္လို ့ရပါတယ္ ။
ခုတေလာ E အေၾကာင္းေတြ ေတြးေနမိျပန္ပါျပီ ။ ဘူကနဲ ဘြမ္ကနဲ အသံက်ယ္တဲ ့E က မနံဘူးတဲ့ ။ တေယာ ေလးလို မွ်င္းျပီး လူမသိေအာင္ လႊတ္တဲ ့ E က ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေလးနဲ့ နံတဲ့ေၾကာင္ -်ီး လို ပါဘဲ တဲ ့။ မေပါက္မေကာင္း ေပါက္မေကာင္း E ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးရဲ ့ ။ ဒီေန ့ေတာ့ အခ်စ္ေတာ္ၾကီး ေပါသြပ္ နဲ့ ပဲ ဆားခ်က္လိုက္ပါတယ္ ။ ပဲခူးဆား နဲ ့ သိေႏၵာဆား ေပါင္းထားတယ္ ဆိုေတာ့ အနဲငယ္ နံ ပါမယ္.. အဲေလ .. ငံပါမယ္ ။
အိုး မိုင္ေဂါ့ ...ခုေခတ္ၾကီး မွာေလ .က်ားက်ား မမ ပ်ိဳပ်ိဳ အိုအို မေရြး E ေတြ စားသံုး ေနၾကပါလား ေနာ္ ။ေဆး ၊ အလွျပင္ လိမ္းေဆး ၊စားေသာက္ကုန္ ၊ ဘယ္ပစၥည္းမွာ မဆို E သာ ထည္ ့လိုက္ ။ ေရာင္းစြံျပီ ။ သူေဌးုျဖစ္ျပီ ။ေနရာ တကာ မွာ E သတင္းေမႊး ေနတာပါပဲလား ကြယ္ ။
E အေၾကာင္း ေသခ်ာ မသိပဲ မ်က္နွာလို မ်က္ႏွာရ ၊ ေလဒါန္း ဖမ္းဆီး ျဖီးခ်င္ ရႊီးခ်င္ လွေသာ ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္ၾကီး သမိန္ ေပါသြပ္ ရဲ ့ကံၾကမၼာ မွာ ဤ သို ့့ျဖစ္ပါေလသတည္း ။
E ေပါက္မယ္ဆိုလွ်င္...နဲနဲေတာ့ သတိထားပါ ။
လူလစ္တယ္ဆိုျပီး ခိုးေပါက္မယ္ မၾကံနဲ ့ ေနာ္ ။
ခု လို E ေခတ္ၾကီးထဲ မွာ အီး ဒီတက္တာ( E-detector ) ေတြလည္း ရွိတယ္ ဆို တာ ယံုၾကည္ေစခ်င္တယ္ ( L -ဆိုင္းဇီ သီခ်င္း ေလး ကို ေျပာတာ မဟုတ္ ) မယံု ရင္ စမ္းၾကည္ ့ၾကေပါ့ ။ အဟက္ ...
ေဩာ္ E ေပါက္တာ ေတာင္ မလြတ္လပ္တဲ ့ ေခတ္ၾကီးထဲ မွာေလ ....
E နံ ့ မႊန္ေနေသာ ဤ ဘေလာဂ္ ေလာကၾကီး မွာလည္း လူအမ်ား ပါသင့္ ေသာ E နွင့္ မပါသင္ ့ေသာ E မ်ား ခြဲျခား နုိင္ၾကပါေစ ....
Subscribe to:
Posts (Atom)
