Showing posts with label ဗဟုသုတ. Show all posts
Showing posts with label ဗဟုသုတ. Show all posts
10 com
အၾကိတ္အနယ္ အသည္းအသန္ အျပင္းအထန္ အေသအေၾက အေသအလဲ ..ဒီစကားလံုး အားလံုးဟာ ျပင္းထန္စြာ ျပဳလုပ္မွဳတရပ္ကို ဆိုလိုရင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိၾကမွာပါ ။ အေသအေၾက အေသအလဲ ဆိုတဲ့အထဲက “ေသ” ဆိုတဲ့ စကားလံုး တလံုးပါရွိေနတာမို ့ ပိုျပီး ျပင္းထန္တဲ့ သေဘာမ်ားရွိေနမလား လို ့ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ရပ္တခု မၾကာမွီရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ျဖစ္လာခဲ့တယ္ ။ တကယ့္ကို အေသအေၾကပါပဲ ။ အျဖစ္ကဒီလို..
ဒီနိုင္ငံမွာတင္မဟုတ္ပါ ။ဒီေခတ္ၾကီးမွာ အီး ေခတ္လို ့ဆိုတဲ့ အတိုင္း လူတိုင္းလိုလို အတြက္ အရာရာမွာ အီး နဲ့ ပါတ္သက္တဲ့ အသံုးအေဆာင္မ်ားစြာ နဲ့ ခြဲျခားလို ့မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ တြယ္ေႏွာင္ရစ္ပတ္ေနလွ်က္ရွိၾကပါျပီ ။ အင္တာနက္ေခတ္ ဆိုေတာ့ ဂိမ္းကစားနည္းမ်ိဳးစံုမွာေတာင္ တဖက္ နဲ့ တဖက္ လူမျမင္ လူမသိၾကေပမဲ့ ၊အြန္လိုင္းကေန ေဆာ့ကစားၾက လို ့ရတယ္ ။ ဒီအတိုင္း ကစားရတာ ျငီးေငြ ့လာၾက လို ့လားေတာ့ မေျပာတတ္ ၊ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ အေလာင္းအစား ပံုစံမ်ိဳးနဲ့ ေဆာ့ကစားၾကတယ္ ။ ေလာင္းကစားဆန္ဆန္ ဂိမ္းမ်ိဳးစံုကိုထြင္ၾကတဲ့ ကုပၼဏီေတြကလည္း သူ ့ထက္ငါ အျပိဳင္အဆိုင္ ရင္ဖို ရင္ထိတ္စရာ ကစားနည္းေတြကို တီထြင္ထုတ္လုပ္လာၾကေတာ့ အဲလိုဂိမ္းေတြကို စြဲစြဲလန္းလန္း ေဆာ့လာၾကသူမ်ားလည္း တိုးပြားလာၾကတယ္ေပါ့ ။ တခ်ိဳ ့လူငယ္ေတြမ်ားဆို ေက်ာင္းေျပးျပီးေတာ့ အင္တာနက္ဂိမ္းဆိုင္ အင္တာနက္ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြမွာ အခ်ိန္ျဖဳန္း ေငြျဖဳန္း လာၾကတယ္ ။ အိမ္က မိဘေတြခမ်ာမေတာ့ ငါ့သားေလး ငါ့သမီးေလး ေက်ာင္းတက္တယ္ စာၾကိဳးစားတယ္ ထင္ေနၾကမွာ ။
ဟိုးတေလာက သတင္းထဲမွာ ပါလာတဲ့ အေသအလဲ ကစားတဲ့ အျဖစ္ရဲ့ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေတာ့ အသက္ ၂၃ ႏွစ္ အရြယ္ လူငယ္တေယာက္၊ ႏွစ္သစ္မကူးခင္ ကာလအတြင္းမွာ အလုပ္ျပဳတ္သြားခဲ့ျပီးေနာက္ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္လား ဒီကစားနည္းကို အေသစြဲေနလို့ ပဲလား မသိ ။ သူ ေဆာ့ေနၾက ဂိမ္းဆိုင္ကို လာျပီး ေန့မအိပ္ ညမအိပ္ ဂိမ္းေဆာ့ပါသတဲ့ ။သူေဆာ့တဲ့ ဂိမ္းအမည္က “ League of Legends，”အတိုေကာက္ LOL လို့ေခၚၾက သတဲ့။ စိတ္လွဳပ္ရွားဖြယ္ ကစားနည္းေၾကာင့္လား ၊ သူ ့နဂို ေရာဂါအခံေၾကာင့္ပဲလား မသိ ။ ၂၄ နာရီနီးပါး ဂိမ္းေဆာ့ေနလိုက္တာ ... သူ ့ေဘးမွာ ဝင္ေဆာ့ေနၾကသူေတြ သာ ေျပာင္းသြားတယ္ သူကေတာ့ ထိုင္ရာမထ ၊ ေနာက္ဆံုးက်မွ ဆိုင္က အလုပ္သမားတေယာက္ သတိထားၾကည့္မိခ်ိန္မွာ သူ အသက္ေပ်ာက္ေနခဲ့ျပီ ။ ေတာင့္တင္းညိဳမဲေနျပီ ။ ထိုင္ခံုေပၚ မွီရက္ ဘယ္လက္က ကီးဘုတ္ကိုင္ ညာလက္ကၾကြက္( ေမာက္စ္ ) ကို ဆုပ္ကိုင္ရက္ နဲ့ ၊ အသက္ ဘယ္အခ်ိန္ထြက္လို့ ထြက္သြားမွန္း ဘယ္သူမွ မသိလိုက္ၾကပါဘူး တဲ့..။ သူ ့ အေလာင္းဟာ ေတာင့္တင္းေနတာမို ့ ေရခဲတိုက္ ပို့ဖို့ ကားေပၚတင္ရာမွာေတာင္ အေတာ္ေလး ကသီလင္တ ျဖစ္ခဲ့ရပါသတဲ့ ။သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြ စစ္ေဆးၾကည့္ရာ မွာ ၊ သူ ့ရဲ့ အိတ္ အတြင္းမွာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ေဆးထုတ္ကိုေတြ ့ရပါသတဲ့ ။
အင္တာနက္ဆိုင္ေတြမွာ နာရီပိုင္း နဲ့ အသံုးျပဳၾကသူအမ်ားဟာ လူငယ္ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ ။အထူးသျဖင့္ အမိေရႊျပည္ၾကီးမွာ အိမ္တိုင္း ကိုယ္ပိုင္အင္တာနက္လိုင္းခ်ိတ္ဖို ့ သိပ္အဆင္မေျပၾကေတာ့ ဆိုင္ေတြမွာ အခ်ိန္ပိုင္းသံုးေလ့ရွိၾကတယ္။ အသံုးျပဳတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာလည္း ဂိမ္းေဆာ့ ၊ ခ်က္တင္ထိုင္၊ အစရွိတာေတြ က ရာခိုင္ႏွဳန္းပိုမ်ားၾကတယ္ ။ ကိုယ့္အတြက္ တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္း ပညာ ဆည္းပူးဖို ့၊အခ်က္အလက္ရွာေဖြဖို့၊ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြဖို ့၊ နိုင္ငံရပ္ျခား နိုင္ငံေပါင္းစံုနဲ့ ျမန္ဆန္ သက္သာစြာ ဆက္သြယ္ဖို ့ ၊ အစရွိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ့ သံုးစြဲၾကသူေတြ လည္း ရွိေတာ့ရွိပါတယ္ ။ နည္းတယ္ေပါ့ ။
စီးပြားေရးအတြက္ ဖြင့္ထားၾကရတဲ့ ဆိုင္ေတြမွာလည္း အဖြဲ ့ဝင္ (မင္ဘာ ဝင္ ) ရင္ ဘယ္ေလာက္ ရာႏွဳန္းေလွ်ာ့ေစ်းေပးမယ္ ။ နာရီ ပိုမ်ားမ်ား သံုး ေလ ၊ ေစ်းေလွ်ာ့ေလ ဆိုတဲ့ မက္လံုး မ်ား နဲ့ ဆြဲေဆာင္ ထားတတ္ၾကတာမို ့ ၊ ကိုယ္သံုးေနၾက ဆိုင္ေတြမွာပဲေဖါက္သည္သေဘာနဲ့ အသံုးျပဳလာၾကတယ္ ။ အင္တာနက္ကေဖး ဆိုင္ေတြမွာ စားေသာက္စရာ ေတြပါ တြဲေပးထားတာမို ့ တခ်ိဳ့ဆို အိမ္မျပန္ၾကေတာ့ပဲ ေန ့ေရာ ညပါ ေလာင္းကစား ဂိမ္းမ်ိဳးစံုကို မနားမေန ေဆာ့ၾကပါေလေတာ့တယ္ ။ အခ်ိန္ကုန္မွန္းမသိ ၊ လူေညာင္းမွန္းမသိ၊ ဆီးခ်ဳပ္ ဝမ္းခ်ဳပ္ အေညာင္းမိတဲ့ အထိကို အေသအလဲ အသည္းအသန္ ေဆာ့ၾကတယ္ ။ ဒီလို နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ကိုယ္လက္လွဳပ္မွဳ မရွိပဲေနရာမွ ရုတ္တရက္ ထရပ္လိုက္လို ့၊ သန္ ့စင္ခန္း ထဲဝင္ သြားလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သတိလစ္ မူးေမ့သြားသူေတြ ၊ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ေသြးေလွ်ာက္မမွန္လို ့ ေလျဖတ္သြားသူေတြလည္း ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ျဖစ္နိုင္ေျခရွိတာကေတာ့ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ လွဳပ္ရွားမွဳ မရွိပဲ ထိုင္ေနရာမွာ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္း အထူးသျဖင့္ ေျခေထာက္မွာရွိတဲ့ ေသြးလွည့္ပတ္မွဳ ေႏွးေကြးျပီး ေသြးခဲေလးမ်ား( blood clot သို ့မဟုတ္ Thrombus) ျဖစ္လာတတ္တယ္ ( Thrombosis လို ့ေခၚတယ္) ။ ဒီေသြးခဲေလးေတြက ေသြးျပန္ေၾကာမွတဆင့္ ႏွလံုးနဲ့အဆုပ္၊ သို့မဟုတ္ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာတေနရာရာမွာ သြားေရာက္ ပိတ္ဆို ့နိူင္တယ္(Thromboembolism လို ့ေခၚတယ္ ) ။ ဒီေတာ့ ရုတ္တရက္ ႏွလံုးခုန္ရပ္ ၊ အသက္ရွဴ ရပ္ ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္ ၊ေလျဖတ္ အစရွိတာေတြ ျဖစ္ေစနိုင္တယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ “တန္ေဆး ၊လြန္ေဘး ”ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို သတိျပဳၾကဖို့ လိုတယ္။ ဂိမ္းေဆာ့သည္ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္သေဘာအရျဖစ္ေစ ကြန္ျပဴတာ ေရရွည္ အသံုးျပဳၾကသူမ်ား အား က်န္းမာေရး မထိခိုက္ေအာင္ ဘယ္ပံု ဘယ္နည္း နဲ့ သံုးသင့္တယ္ ဆိုတာေလး သိသေလာက္ ေဖါက္သည္ခ်ပါရေစ ။(ကြန္ျပဴတာေရွ့ မွာ ၊ ထားရွိပံု ၊ အေညာင္းမမိေစရန္ ေလ့က်င့္ခန္း မ်ား ကိုေတာ့ ဒီပို ့စ္ေလး (က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ ဘေလာဂင္း နဲ ့ခ်က္တင္ )... မွာ ဖတ္ရွဳနိုင္ပါတယ္ ။)
အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိုင္ျပီး ဂိမ္းေဆာ့သူမ်ား ၊ ကြန္ျပဴတာျဖင့္ အလုပ္လုပ္ေနရသူတို့ သတိျပဳရန္ အခ်က္မ်ား..
(၁) ကြန္ျပဴတာ Screen ,LCD ကို မိနစ္ ၃၀ ၊ ၄၀ ခန္ ့တေနရာတည္းသို ့ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ စူးစိုက္ၾကည့္ေနပါက မ်က္လံုးၾကြက္သားမ်ား ေတာင့္တင္းလာတတ္ပါသည္ ။ထို့ေၾကာင့္ မ်က္စိအားစိုက္မွဳ အေၾကာအခ်ဥ္ေလွ်ာ့ရန္ အေဝးသို့မိနစ္အနည္းငယ္မွ် ေျပာင္းျပီးၾကည့္ေပးပါ ။
(၂) မိနစ္ ၃၀ ၊ မိနစ္ ၄၀ မွ်ၾကာလွ်င္ တၾကိမ္ ထိုင္ရာမွ ထျပီး ေျခလက္လွဳပ္ရွား ခါးဆန့္ ေပးျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ခႏၶာတခုလံုး၏ ေသြးေလ လွည့္ပတ္မွဳကို မွန္ကန္ေစနိူင္ပါသည္။
(၃)ကြန္ျပဴတာအနီး တြင္ ေရ ပုလင္း ေရခြက္ ထားရွိျပီး ေရေသာက္ရန္ မေမ့ပါႏွင့္။ ဆီး ခ်ဳပ္ ဝမ္းခ်ဳပ္ မျဖစ္ရန္ သတိျပဳပါ။
(၄) ပါတ္ဝန္းက်င္ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္မွ်တ ရန္ ဂရုျပဳပါ။ အခန္းတြင္း အလင္းေရာင္ လံုေလာက္ရန္လည္း လိုပါသည္ ။
(၅) ညသန္းေခါင္ယံထိ မအိပ္မနား အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အသံုးျပဳျခင္းကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ ။က်န္းမာေရးအတြက္ အိပ္စက္အနားယူရန္၊ ညဘက္တြင္ အိပ္ေရးဝရန္ အေရးၾကီးပါသည္ ။ သို့မွသာ ဦးေႏွာက္၏ မွတ္ဥာဏ္ထိန္းခ်ဳပ္ေသာ Memory chip မ်ား refresh လုပ္ေပးနိူင္သည္ ။ အေရးၾကီးေသာ ေဟာ္မုန္းမ်ား မွန္ကန္အရည္အေသြးျပည့္စြာ ထြက္ျပီး ခႏၶာကိုယ္ ဇီဝျဖစ္စဥ္မ်ားကို ပံုမွန္ ထိန္းသိမ္းေပးနိုင္သည္ ။ ပင္ပန္းေနေသာ စိတ္ ကိုလန္းဆန္းေစနိုင္သည္။ ၾကြက္သား အေၾကာမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ေစနိုင္သည္။
ႊႊဤ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ဒီေနရာမွ မွီျငမ္းျပီး မွတ္မိသေလာက္ကို မိမိ တတ္သေလာက္ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ေရးသားလိုက္ပါသည္ ။
တေန ့က ေရႊျပည္ၾကီးက သတင္းတခုမွာ အင္တာနက္ဆိုင္ေတြကို ည ၁၁ နာရီ ေက်ာ္လွ်င္ မဖြင့္ရ လို ့ သတ္မွတ္တားျမစ္ထားခ်က္ ကို ဖတ္လိုက္ရသည္ ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား စာေမးပြဲနီး၍ ဟု အေၾကာင္းျပခ်က္ ပါသည္ ။လူငယ္မ်ား ဂိမ္းဆိုင္ မ်ားတြင္ အခ်ိန္မေတာ္ သည္ထိမေနေစဖို ့ကန့္သတ္ေပးလိုက္ျခင္းမို ့ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ကိုေတာ့ ၾကိဳက္ပါသည္ ။
ကြန္ျပဴတာ ၾကာရွည္ အသံုးျပဳေနၾကသူမ်ား (ဂိမ္းစြဲေနသူမ်ား) ဂိမ္းေၾကာင့္ မဂန့္သြားၾကေစရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္ ။ မိတ္ေဆြအေပါင္း က်န္းမာ ရႊင္လန္းၾကပါေစ။
လူတေယာက္ရဲ့ ျမတ္နိုးစရာအရာ ေတြကို အသည္း ႏွလံုးနဲ့ တင္စားေခၚေဝၚေလ့ရွိသလို ၊ မုန္းတီး ရြံရွာဘြယ္ရာေတြကိုေတာ့ ေအာ့ႏွလံုးနာတယ္ ။ အသည္းနာတယ္ ဟု ေျပာဆို သံုးႏွဳန္းေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ အဲဒီ အသည္းေတြ ႏွလံုးေတြမွာလည္း ခံစားခ်က္ေတြ ရွိၾကပါတယ္ ။ ခု ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ႏွလံုးနာရတဲ့ အေၾကာင္းေတြပါ ။ ေအာ့ႏွလံုးနာတာေတာ့မဟုတ္ ။ တကယ့္ ႏွလံုးသားေလး နာရျခင္း ပါ ။ႏွလံုးနဲ့ ေသြးေၾကာ ၊ ေသြးလွည့္ပတ္ျခင္းစနစ္ ဟာ လူတေယာက္ အသက္ရွင္သန္ေနေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးၾကီး ပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္ရပ္၊ အသက္ရွဳရပ္ သြားျခင္းကို ေသဆံုးျခင္း လို ့ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္ ။ ဒီေတာ့ အသက္ရွင္ေနဖို့အတြက္ ႏွလံုး မွန္မွန္ခုန္ေနဖို့ လိုပါတယ္ ။
ဒီလိုအေရးၾကီးလွတဲ့ ႏွလံုးနာျခင္းအေၾကာင္းကို ေရးျပခ်င္တာကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ အနည္းငယ္က ဘေလာ့ဂါ မိတ္ေဆြတေယာက္က အြန္လိုင္းမွာ ေမးလာလို့ ပါ ။ ႏွလံုးနာျပီး ပုတ္တဲ့ အခါ ဘာျဖစ္လို ့ေပါင္မွာေဆးသြင္းၾကည့္ရတာလည္း၊ ႏွလံုးနဲ့ ေပါင္နဲ့ ဘယ္လို ဆက္စပ္ေနတာလည္း။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ခြဲခိုင္းေနတယ္ ၊ ခြဲရမလား မခြဲရဘူးလား၊ မခြဲရင္ ဘယ္လိုျဖစ္လာနိုင္လည္း။ ခြဲျပီးရင္ ျပန္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလား။ အစရွိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ား အတြက္ ၊ မသိေသးသူမ်ား သိလိုသူမ်ား အားလံုး သိေစရန္ မွ်ေဝေရးသား မိပါတယ္။ အေျခခံ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ အလြယ္တကူ နားလည္ေစလိုတဲ့ အတြက္ ၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ပညာရပ္မ်ားကို တတ္သိနားလည္ ကၽြမ္းက်င္ျပီး သူမ်ား အတြက္ မရည္ရြယ္ပါ ။
ႏွလံုးရဲ ့ အေရးၾကီးပံု --
ႏွလံုးရဲ ့ အဓိက တာဝန္ၾကီးက ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လုိအပ္ေနတဲ့ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္၊ အဟာရဓါတ္ေတြ ကို ေသြးသန္ ့ အေနနဲ့ လိုတဲ့ေနရာေရာက္ေအာင္ နဲ့ မလိုအပ္တဲ့ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ နဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ေသြးညစ္အေနနဲ့ စြန့္ထုတ္တဲ့ေနရာေတြဆီသို့ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေပးေနတဲ့ ယာဥ္ၾကီးနဲ့တူပါတယ္ ။ အဲဒီယာဥ္ၾကီး လည္ပါတ္နိုင္ဖို ့ အတြက္လည္း သူ ့အတြက္ စြမ္းအင္ ေလာင္စာ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္ လိုအပ္ပါတယ္ ။ႏွလံုးၾကြက္သားအတြက္ ေသြးေၾကာေတြလည္း အတားအဆီးမရွိလည္ပတ္စီးဆင္းေနမွ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုးအေနနဲ့ ရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုး ျဖစ္ဖို ့ စည္းခ်က္ မွန္ကန္တဲ့ ႏွလံုးခုန္ခ်က္၊ လံုေလာက္တဲ့ ႏွလံုးေသြးညွစ္အား၊ သန့္စင္တဲ့ ေသြးပမာဏလံုေလာက္မွဳ အစရွိတာေတြလည္း လိုအပ္ပါတယ္။
တည္ေဆာက္ပံု----
ၾကြက္သားထူ အခန္း ၄ ခန္း ရွိျပီး ဘယ္ဘက္ ညာဘက္ တျခမ္းစီ မွာ အေပၚေအာက္ တခန္းစီ ရွိၾကတယ္။ အေပၚခန္းနဲ့ ေအာက္ခန္းကို တံခါးဖြင့္ပိတ္သလို အဆို ့ရွင္ မ်ားနဲ့ ကာရံထားတယ္ ။ညာအေပၚခန္းမွာ ႏွလံုး ဆီသို ့ ဝင္လာတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာမၾကီး နဲ့ ဘယ္ေအာက္ခန္းမွာ ႏွလံုးမွ ထြက္သြားတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး ရွိတယ္ ။ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္ သယ္ပို့ေပးတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာမၾကီးဟာလည္း ဘယ္ေအာက္ခန္း အထြက္ ဝ နားမွာ ရွိတယ္။
ႏွလံုး နဲ့ ေသြးလွည့္ပါတ္စနစ္။
ႏွလံုးရဲ့ ဘယ္ေအာက္ဖက္ခန္းမွ သန့္ရွင္းတဲ့ေသြးေတြကို ရင္ေခါင္း ႏွလံုးေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးမွ တဆင့္ ဦးေခါင္း ေျခ လက္ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားသို ့ ပို့ေဆာင္ေပးျပီး ၊ ေသြးညစ္ေတြကိုလည္း ေသြးျပန္ေၾကာမ်ားမွ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းကာ ႏွလံုး ညာဖက္ အေပၚခန္း ေအာက္ခန္းမ်ားသို့ ျပန္လည္ စီးဆင္းေစတယ္ ။ ထို ေသြးညစ္ေတြကို အဆုပ္ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ တဆင့္ အဆုပ္သို ့ ပို ့ေပးျပီး ေသြးသန့္ ျဖစ္ေအာင္ လဲလွယ္ေစတယ္။ အဲဒီေသြးသန္ ့ေတြကို အဆုပ္ေသြးျပန္ေၾကာမွ တဆင့္ ႏွလံုး ဘယ္အေပၚခန္းသို ့ ျပန္ပို့ေဆာင္ေပးတယ္ ။ အဲဒါကို ေသြးလွည့္ပါတ္စနစ္လို ့ေခၚပါတယ္။
ပံုမွာျပထာသလို ႏွလံုးမွ ေနျပီ ခႏၶာကိုယ္တခုလံုးသို ့ ေသြးသန္ ့ေတြ သယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ( ေသြးလႊတ္ေၾကာ- အနီေရာင္ ခ်ယ္ထားသည္ ) နဲ့ ေသြးညစ္ေတြသယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ( ေသြးျပန္ေၾကာ - အျပာေရာင္ခ်ယ္) ေတြ ရွိပါတယ္။သြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ မပိတ္ပဲ မက်ဥ္းပဲ ပံုမွန္ရွိေနရင္ ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းမွဳ ဟာေခ်ာေမြ ့ျပီး အဆင္ေျပေနတာေပါ့ ။ဘာမွ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး ။ဒီပံုထဲက အတိုင္း ေျခ လက္ မွာ ရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကေန တဆင့္ လိုက္သြားရင္ ႏွလံုးသားဆီသို့ ေရာက္တာ မို ့၊ ႏွလံုးအတြင္းမွာ စစ္ေဆးမွဳ ျပဳလုပ္လိုတဲ့အခါ ေျခ လက္ ေသြးေၾကာေတြမွာ ပိုက္တပ္ျပီး ေဆးဓါတ္မွန္ရိုက္နိုင္ပါတယ္ ။
အကယ္၍ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြမွာ ေသြးေကာင္းေကာင္း မေလွ်ာက္၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္း/ ပိတ္ ျပီး ေအာက္စီဂ်င္ မလံုေလာက္ရင္ Myocardial Ischemia လို့ေခၚပါတယ္။ ဒီထက္ ပို၍ အေျခအေနဆိုးျပီး ေအာက္စီဂ်င္ျပတ္လပ္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏွလံုးေအာင့္ ႏွလံုးနာျခင္း( Angina) ႏွလံုးပုပ္ျခင္း ( Myocardial Infarction) အစရွိတာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္ ။အဲဒါကို Heart Attack ရတယ္ လို ့ အမ်ားက ေခၚဆို ၾကပါတယ္ ။ Atherosclerosis လို့ေခၚတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစ ပိတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။ ေရေျမာင္းထဲမွာ အမွိဳက္ေတြ ပိတ္သလိုပဲ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံမွာ အမွိဳက္နဲ့ အလားတူတဲ့ အဆီေတြ( အမ်ားအားျဖင့္ ကိုလက္စထေရာ (Cholesterol) နဲ့ .ထရိုင္ဂလစ္ဆရိုက္ (Triglyceride ) တို ့ေၾကာင့္ ပိတ္ရတာ မ်ားပါတယ္ ။ ဒီ့အျပင္ lipoproteins ေခၚ အဆီဓါတ္ ထဲမွ VLDL,LDL အစရွိတဲ့အဆီဟာ ကိုလက္စထေရာ ေသြးအဆီခဲ ျခင္းကို ပိုမိုျဖစ္ေစတဲ့ ဆိုးေသာ အဆီဓါတ္ျဖစ္တယ္။ HDL ဟာ အဆီခဲျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းေစတဲ့ ေကာင္းေသာ အဆီဓါတ္ ျဖစ္ပါတယ္ တခ်ိဳ ့ၾကေတာ့လည္း thrombus လို့ေခၚတဲ့ ေသြးခဲေလးေတြ ေၾကာင့္ ပိတ္တတ္ပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္ ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း တို့ေၾကာင့္လည္း ေသြးေၾကာနံရံ က်ဥ္းျပီး ပိတ္လာတတ္ပါတယ္ ။
လူအမ်ား ေျပာေနၾကတဲ့ Heart attack ဆိုတာ...
ႏွလံုးၾကြက္သားေသြးေၾကာ ရဲ့ ၅၀ မွ ၇၀ % ေလာက္ က်ဥ္းသြား ပိတ္သြားခဲ့ရင္ ေသြးေလွ်ာက္မွဳ လည္း နဲပါးလာျပီး ေလ့က်င့္ခန္း သို့မဟုတ္ လွဴပ္ရွားမွဳ နဲနဲျပင္းထန္လိုက္တာနဲ့ ႏွလံုးမွာ လိုအပ္တဲ့ေအာက္စီဂ်င္ အျပည့္မရေတာ့ပဲ ရင္ဘတ္ေအာင့္လာတတ္ပါတယ္ ။ အဲ့ဒီ ေအာင့္တဲ့ Chest pain ေခၚ Angina မွာလည္း ပံုသ႑န္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတတ္ပါတယ္။ ရင္ဘတ္တခုလံုး ျပဳတ္တူနဲ့ ဆြဲညွစ္ခံရသလိုမ်ိဳး ၊ ေဇာေခၽြးျပန္တဲ့အထိ ေအာင့္တတ္ပါတယ္ ။ ရင္ဘတ္ အျပင္ လည္ပင္း ေမးရိုး လက္ေမာင္း ေက်ာျပင္ တို့ မွာပါ တြဲျပီးေအာင့္တတ္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့လည္း အတိအက် ေျပာလို့ မရပဲ အစာအိမ္နာသလိုပံုစံမ်ိဳးနဲ့ နာတတ္ပါတယ္။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ ေနရာနဲ့ ဆိုင္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ့က်ေတာ့ လည္း ေအာင့္ျခင္း နာျခင္းမ်ိဳးမရွိပဲ နဲ့ ႏွလံုးၾကြက္သား ပုပ္သြားတတ္ပါတယ္ ။
အေမရိကန္နိူင္ငံမွာ တႏွစ္မွာ လူ တသန္းေလာက္ Heart Attack ရတတ္ၾကျပီး ၄ ေသာင္းေလာက္ အသက္ဆံုးရွံဳးၾကရပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ ထ လာရင္ ေပါ့ေပါ့ဆဆ မေနပဲ ကုသမွဳ ခံယူသင့္ပါတယ္ ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာမွာ က်ဥ္းျပီး ပိတ္ျပီး ေသြးမေလွ်ာက္ပါက မိနစ္ ၂၀ မွ ၄၀ မိနစ္ အတြင္း ေသြးျပန္ေလွ်ာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရပါမယ္ ။ မျပဳလုပ္နိုင္ပါက ႏွလံုးၾကြက္သားပုပ္ျခင္း စတင္ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္ ။ ဒီထက္ၾကာၾကာအခ်ိန္ဆြဲ ထားရင္ေတာ့ ၆ နာရီမွ ၈ နာရီ ၾကာသြားပါက ေသြးမေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာမွ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား လံုးဝ အျပီးတိုင္ ပုပ္သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ျပန္မေကာင္းနိုင္ေတာ့ပါ ။ ထိုေနရာရွိ ၾကြက္သားမ်ားမွာ အနာရြတ္ျဖစ္က်န္ခဲ့မွာ ျဖစ္ျပီး aneurysm ၾကြက္သားပြလာကာ ေနာင္တခ်ိန္တြင္ ေပါက္ထြက္သြားနိုင္ပါတယ္ ။
သင္ သို့မဟုတ္ သင့္ အိမ္သား မိတ္ေဆြ မ်ား၊ ရုတ္တရက္ ႏွလံုး ေအာင့္လာျပီဆိုပါတာ့ ဘာလုပ္နိုင္မလည္း ။
-ေလဝင္ထြက္ ေကာင္းတဲ့ေနရာမွာ ျငိမ္သက္စြာ အနားယူရပါမယ္ ။ တင္းက်ပ္ေနေသာ အဝတ္အစားမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးပါ ။
-အလြန္အမင္းနာေနပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ့တဲ့ ငံုေဆး ( Nitroglycerine ,NTG ,Nitrostat) အစရွိတာကို လွ်ာေအာက္မွာ ထားျပီး ငံုေပး ရပါမယ္ ။ ဒီငံုေဆးကိုလည္း တၾကိမ္မွာ အမ်ားၾကီး မငံုသင့္ပါဘူး ။ ေသြးေပါင္က်ေစနိုင္ပါတယ္။ အထူးသတိျပဳရန္ -ငံုေဆးကို မိမိဘာသာ တၾကိမ္လွ်င္ တျပားႏွဳန္းျဖင့္ ၃ၾကိမ္ထက္ ပိုျပီး အသံုးမျပဴသင့္ပါ ။
ငံုေဆးရဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြမွာ ေခါင္းကိုက္၊ေခါင္းမူး၊ ပူရွိန္း( flushing)၊ ပ်ိဳ့ အန္ ျခင္း အစရွိသျဖင့္ ၊ အလြန္ဆိုးဝါးပါက သတိလစ္ျခင္း။ ေဆးမတည့္လွ်င္အနီကြက္ထြက္ ယားယံ ျခင္း စသျဖင့္ ။
-၅ မိနစ္မွ်ျခားျပီး တတိယ အၾကိမ္ ေဆးငံုျပီးေပမဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ မသက္သာရင္ေတာ့ ေဆးခန္း ေဆးရံု သို ့ အျမန္သြားျပီး ကၽြမ္းက်င္သူ ဆရာဝန္မ်ား၏ စမ္းသပ္ ကုသ မွဳကို ခံယူသင့္ပါတယ္ ။
ဘာေတြကို ဘယ္လို စမ္းသပ္စစ္ေဆး မလည္း။-------
ရင္ဘတ္ေအာင့္လို့ ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားတဲ့ အခါ ၊ ရွိေနတဲ့ ပစၥည္းကရိယာ ေပၚမူတည္ျပီး စမ္းသပ္ေပးနိုင္တာ အဆင့္ဆင့္ရွိပါတယ္ ။ အဲဒါေတြကေတာ့ -
၁- ECG ( EKG ) - ဂရပ္လိုင္းမ်ား ဆြဲၾကည့္ျပီး ႏွလံုးၾကြက္သား ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္လပ္မွဳ ရွိ မရွိ ၊ ႏွလံုးပုပ္ျခင္း ရွိ မရွိ ကို ခန့္မွန္းနိုင္ပါတယ္။
၂- Cardiac Enzyme ( CPK< LDH,CK-MB , Troponin Test စသျဖင့္ ေသြးေဖါက္ျပီး စမ္းသပ္လို့ ရပါတယ္ ။နာရီပိုင္း အလိုက္ ေျပာင္းလဲ မွဳ ေတြ ၾကည့္ျပီးအမွန္တကယ္ ႏွလံုးၾကြက္သား ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္မွဳ ရွိ မရွိ။ ေရာဂါ ျပင္းထန္မွဳ ၊ အသံုးျပဳတဲ့ ေဆးကို တုန့္ျပန္မွဳ ေကာင္း မေကာင္း သိနိုင္ပါတယ္) ။
၃-Cardiac Echo - ultrasound နဲ့ အလားတူပါတယ္ ။ ႏွလံုးၾကြက္သားပုပ္တဲ့ေနရာကို ေတြ့ နိုင္ပါတယ္။
၄--angiogram ေဆးဓါတ္မွန္ရိုက္ျပီး ေနရာအတိအက် နဲ့ ျပင္းထန္မွဳကို သိနိုင္တယ္။
ေပါင္ရင္း သို့မဟုတ္ လက္ေမာင္း ေသြးေၾကာ မွ တဆင့္ ေဆးထိုးျပီး ေနာက္ ႏွလံုးအား ဗီြဒီယိုမွန္သားဓါတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္ပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္မွဳ အေျခအေနကိုတိက်စြာ သိနိုင္ပါတယ္ ။(Cardiac Catheterization )လို့ေခၚပါတယ္၊
။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း / ၾကြက္သားပုပ္ျခင္းတို ့ ျဖစ္ျပီ ဆိုပါက ဆက္လက္၍ လုပ္ေဆာင္ ကုသရာတြင္
- ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ့ေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ကုသျခင္း အျပင္ ၊
-CoronaryAngiogram and Stenting လို့ေခၚတဲ့ ၊က်ဥ္းေနတဲ့ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ားကို ေဘာလံုးငယ္ျဖင့္ ျပန္ခ်ဲ့ျခင္း ၊ ပိတ္ေနတဲ့ေနရာကို ျပန္ပြင့္ေအာင္ လုပ္ျပီး ျပန္ပိတ္ မသြားေအာင္ ဝါယာမွ်င္ ဇကာကြက္ပါတဲ့ ျပြန္ေခ်ာင္းေလး ထဲ့သြင္းထားျခင္း၊ အစရွိတဲ့ ကုသမွဳမ်ိဳး ျပဳလုပ္ေပးနိုင္တယ္ ။ ဒီေနရာမွာဗီဒီယို ကလစ္ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္ ။
ဒီနည္းလမ္းက ပိုမို လြယ္ကုူ အဆင္ေျပပါတယ္။ အသက္အရြယ္ အလြန္ၾကီးေသာသူမ်ား အတြက္ ဒီနည္းကို ပိုျပီး အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
၅-Atherectomy - ပိတ္ေနတဲ့ ဂ်ီး( အဆီဖတ္ ၊ ထံုးဓါတ္ဖတ္ မ်ားကို ခြာခ် ေဆးေၾကာ နိုင္တယ္။
တခ်ိဳ ့ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးေၾကာပိတ္/က်ဥ္း မွဳ မ်ား မွာ အထက္ပါနည္းေတြ နဲ့ ကုသလို့ မရေတာ့လွ်င္ ရင္ေခါင္း ကိုခြဲျပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာလမ္းလႊဲရန္၊ အျခား ေနရာမွ ေသြးေၾကာမ်ားျဖင့္ အစားထိုးခြဲစိတ္ကုသျခင္း (Coronary Artery Bypass Graft Surgery (Heart Bypass Surgery, CABG ) ကို ျပဳလုပ္နိူင္ပါတယ္ ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ လူနာရဲ့ ေပါင္ သို ့မဟုတ္ ေျခသလံုး ေသြးျပန္ေၾကာ တစိတ္တပိုင္းျဖင့္ အစားထိုးပါတယ္။ ခြဲစိတ္မွဳ အၾကီးစား ျဖစ္တဲ့အတြက္ အသက္အရြယ္အလြန္ၾကီးေနသူမ်ားအတြက္ အဆိုပါနည္းကို အသံုးျပဳျခင္း သိပ္မရွိၾကေတာ့ပါ ။
အခ်ိန္မွီ စစ္ေဆး ကုသမွဳ မ်ားျဖင့္ သက္သာနိုင္ေပမဲ့ ကံအေၾကာင္းမလွ သူမ်ား အဖို့ေတာ့ အသက္ဆံုးရွံဳးရမွဳေတြလည္း ရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသမွဳထက္ ပိုေကာင္း၏ ဆိုတဲ့ အဆိုကို လက္ကိုင္ထားရင္ အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ လူပင္ပန္းျခင္းတို့မွ သက္သာေစမွာမို့ ကာကြယ္ျခင္း ကို အေလးထားသင့္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို ေရွာင္ရွား နိုင္ရင္ ကာကြယ္နိုင္ျပီပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ ေဆာင္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြ ကို ၾကည့္လိုက္ရေအာင္ ။
-အဆီဓါတ္( ဆိုးတဲ့ ကိုလက္စထေရာ LDL ,VLDL၊ ထရိုင္ဂလစ္ဆရိုက္) မ်ားျပားတဲ့ အစားအစာကို ေရွာင္ပါ -ဥပမာ ဂ်ံဳ သၾကားဓါတ္မ်ားေသာ အဆီအဆိမ့္ အခ်ိဳ မ်ား။ ျပည့္ဝဆီမ်ားေသာ- နို ့ႏွင့္နို ့ထြက္ပစၥည္းမ်ား ။တိရစာၦန္ အဆီမ်ား။
-ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (HDL) မ်ားတဲ့ အစာမ်ား ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ ။ HDLၾကြယ္ဝတဲ့ အစာမ်ား ဥပမာ -
သံလြင္ဆီ( Olive Oil)၊ canola oil and grapeseed oil ။ အိုမီဂါ ၃ ဓါတ္ ပါတဲ့ ငါးအဆီမ်ား ။ သစ္အယ္သီး သစ္ခ်သီး သစ္ၾကားသီး အစရွိတဲ့ အခြံမာ အေစ့မ်ား။ မုေယာ Oatmeal နဲ့ အမွ်င္မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္စိမ္း ၊ ပဲ ၊အရည္ရႊမ္းသစ္သီးမ်ား ကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ
-ေဆးလိပ္ အရက္ ကို ေရွာင္ပါ ။
-ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး ကို ထိန္းပါ ။
-အားကစား ေလ့က်င့္ခန္း ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ မ်ား အခ်ိန္မွန္ လုပ္ပါ ။စိတ္တည္ျငိမ္မွဳ ရေအာင္ ။ စိတ္ဖိစီးမွဴ နဲေအာင္ က်င့္ပါ ။
ဒါဆိုရင္ အသက္လည္းရွည္ အနာလည္းကင္း ေငြကုန္လည္းသက္သာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
စကားခ်ပ္။ ။ Coronary angioplasty and stents ပိုက္ထဲ့ျပီးကုသဖို့ အတြက္ က်ပ္ေငြ ၂၅ သိန္းမွ သိန္း ၃၀ မွ် ကုန္က်မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။( ျပည္ပတြင္ သြားေရာက္ ကုသမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္မကပဲ သိန္းရာေက်ာ္ ကုန္က်မည္ ဟု ေျပာဆိုသံၾကားရပါတယ္။) ။ ျဖစ္လာနိုင္တဲ့ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို မခြဲစိပ္မွီ ဆရာဝန္ ထံ ေသခ်ာ ေမးျမန္း စံုစမ္းပါဟု လည္း အၾကံေပးလိုပါတယ္ ။
Ref:
http://www.innerbody.com/image/cardov.html
http://www.medicinenet.com/cardiac_catheterization/article.htm
http://emedicine.medscape.com/article/155919-overview#a0101
http://www.ehow.com/list_6021848_foods-rich-hdl.html
ခုတေလာ ေရႊျပည္ၾကီး ရဲ ့ အေၾကာင္းမ်ား၊ ျမင္ေန ၾကားေန ဖတ္ေန ရတဲ့ သတင္းေတြ အတင္းေတြ ၾကားထဲ ေရႊျပည္သူ ေရႊျပည္သား လူအမ်ားလည္း ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္နူးလိုက္ၾက၊ စိတ္ခ်မ္းသာလိုက္ၾက၊ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲလိုက္ၾက၊ ေဒါသထြက္လိုက္ၾက၊ မေက်မနပ္ျဖစ္လိုက္ၾက နဲ့ မို့ မယ္ရီဂိုးေရာင္း..ခ်ားရဟတ္ၾကီး စီးေနရသလို နိမ့္လိုက္ ျမင့္လိုက္ စိတ္ဓါတ္ေတြ တက္လိုက္ က်လိုက္ ၊ရင္ဘတ္ထဲ ဟာကနဲ ဟင္ကနဲ ျဖစ္သြားလိုက္၊ ေအးကနဲ ေႏြးကနဲ နဲ့ တေန့ ထဲကို ဥတု သံုးပါးအေျပာင္းအလဲေတြ ခံစားေနၾကရသလိုလိုပါပဲ ။တခ်ိန္ထဲ တျပိဳင္ထဲမွာ ပူလိုက္ ေအးလိုက္ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ ေတြ ျမန္လြန္းတာေၾကာင့္ လူအမ်ားမွာလည္း တုပ္ေကြးရာသီ နဲ့ အတူ တုပ္လိုက္ၾက ေကြးလိုက္ၾက ျဖစ္ေနၾကျပန္ပါတယ္ ။ “လူအခ်င္းခ်င္းလွည့္ပတ္ျခင္း ကင္းေဝးၾကပါေစ ”လို ့ ေမတၱာပို့ေဝ ပြားမ်ားေနသူမ်ား ရွိသလိုပဲ ၊ လူအခ်င္းခ်င္းမွ မလွည့္ပတ္ရရင္ အိပ္မေပ်ာ္ စားမဝင္ျဖစ္တတ္သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားပါပဲ ။
လိမ္ညာ လွည့္စား တယ္ ဆုိတဲ့ ေဝါဟာရ မွာ လိမ္ညာတာ(Lie) နဲ့ လွည့္စားတာ(Trick)ကို အတူတူ တြဲထားေပမဲ့ သေဘာသဘာဝခ်င္းေတာ့ လံုးဝဥႆံု တူလွတယ္ မထင္မိပါဘူး။ကိုယ့္အယူအဆ ကိုယ္ေျပာျပရရင္ေတာ့ လိမ္ညာတယ္ဆိုတာက မရွိတဲ့အရာတခုကို ရွိသေယာင္နဲ့ တဖက္သားကို အယံုသြင္း ကလိ္မ္ေစ့ျငမ္းဆင္ ကိုယ့္အတြက္ ရသလို ရေအာင္ လုပ္ယူတာ ၾကံေဆာင္တာမ်ိဳး ၊ လွည့္စားတယ္ ဆိုတာ ရွိေနတဲ့ အရာတခုကို ထင္ေယာင္ထင္မွား ဝိုးတဝါးျဖစ္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ျပီး လွည့္ပတ္ သြားတာ မ်ိဳး လို ့ ထင္တာပဲ ။ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လိမ္ညာ ဟန္ေဆာင္ လွည့္စား တယ္ ဆိုတာ ဘယ္တခုမွ မေကာင္းပါဘူးး။
ဒီလပိုင္း ရက္ပိုင္ေတြ အတြင္းမွာ ကိုယ္တို့တေတြ လူတဦး ၊ အဖြဲ ့အစည္းတခု ရဲ့ လွည့္စားျခင္းကို ခံေနရတယ္လို ့ထင္ပါတယ္ ။ သူ မလိမ္မညာပါဘူး ။ ေျပာေတာ့ ေျပာပါတယ္ ။လုပ္ေတာ့ လုပ္ပါတယ္ ။ဒါေပမဲ့ အမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ေတာင္းတေနသလိုမ်ိဳး အျပည့္ အဝ လုပ္မေပးခဲ့ပါဘူး ။ ေျပာသလို မလုပ္ဘူးေပါ့ ။ ၆၃၅၉ ဂဏန္း အတိတ္စိမ္းေပးထားျပီး တကယ့္ ဖြင့္ဂဏန္းက ၂၁၈ လိုလို၊၂၀၇ လိုလို ျဖစ္သြားတဲ့ လွည့္စားမွဳတမ်ိဳး က်ေတာ့ နားလွည့္ပါးရိုက္သလို မ်ိဳးမို ့ သိသိၾကီးနဲ့ ေအာင့္သက္သက္ ခံရခက္လွတယ္ ။ဒုစရိုက္ နဲ့ သုစရိုက္ သမားေတြ အခ်ိဳးခ်ၾကည့္ရင္ ဘယ္သူပိုမ်ားမလည္းဆိုတာ ေတြးၾကည့္ရံုနဲ ့ သိသာပါတယ္ ။ ထားပါေတာ့ ။ ဒါက သူတပါးက ကိုယ့္အေပၚ လွည့္စားခ်က္ေတြ ။ခံရခက္ေပမဲ့လည္း ခံၾကေပအံုးေတာ့ေပါ့ ။ အခ်ိန္တန္ နပိန္ကန္ မယ္ ဆိုေတာ့ ၊ ႏြားပိန္ေလး လာကန္မဲ့ အခ်ိန္ကိုပဲ ေမွ်ာ္တလင့္လင့္နဲ့ ေစာင့္ၾကေပရအံုးမယ္။
သူတပါး ကိုယ့္အေပၚ လွည့္စားသြားေတာ့ ခံရခက္ၾကီးတဲ့ ။ ဒီလိုဆိုေတာ့ ကိုယ့္ ဖာသာကိုယ္ လွည့္စားေနၾကတာမ်ားေရာ မရွိၾကေတာ့ဘူးလား ၊ ခံရခက္ၾကီး မျဖစ္ၾကေတာ့ဘူးလား ။ ဟင့္အင္း ၊ မျဖစ္မိပါဘူး ။ ဘာလို့လည္းဆိုေတာ့ မသိလိုက္လို့ေပါ့ ။
တခါတရံေတာ့လည္း သိေနသားပဲ ၊ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္လွည့္စားျပီး ေက်နပ္သလိုေတာင္ ျဖစ္ေနေသးတယ္ ။
နားရွဳပ္ေအာင္ ေျပာလိုက္လို့ နားရွဳပ္သြားမယ္ ။ ဒီလိုပါ ။ ဥပမာ ေပးရရင္ ၊ အလြန္ဝေသာ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ တေန ့တျခား ပို ပို ဝ လာ တယ္ ။သူမ်ားေတြက ..ဟယ္ ၊ မေတြ ့တာၾကာျပီ ၊ နဲနဲ ပိန္သြားသလိုပဲ ေနာ္ ... ဆိုေတာ့ ေက်နပ္လို့ပဲ ။ၾကည္နူးလို့ပဲ ။ ညာေျပာမွန္း ေျမွာက္ပင့္ေျပာမွန္း သိေပမဲ့ နဲနဲ ေတာ့ ေက်နပ္မိသြားမွာပဲ ။ ( တခ်ိဳ့တေလက်ေတာ့ ဒါ ငါ့ကို သက္သက္ ရြဲ့ေျပာ ေစာင္းေျပာေနတာပဲဆိုျပီး မေက်မနပ္ျဖစ္မိမွပါပဲ ) ။ ဒီေတာ့ သူ ဘာလုပ္သလည္း ။ ဝိတ္ခ်မယ္ ..ဝိတ္ခ်မယ္ ေပါ့ ...တခ်ိဳ့ စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာသူေတြကေတာ့ မျဖစ္မေန ဝိတ္ခ်လို ့ရတယ္ ။တကယ္လည္း ေအာင္ျမင္သြားတယ္ ။( ျပတ္သားတဲ့ သူေတြမ်ား ဘယ္ေလာက္ထိ ျပတ္သလည္း မေျပာနဲ့ ၊ ပုပ္သြားတဲ့ အသီး၂လံုး နဲ့ ပ်က္သြားတဲ့ ေဂၚတျပား ကို ခ်က္ခ်င္းပဲ ျပတ္စဲပလိုက္တယ္ ။ ဒါမ်ိဳး စိတ္ဓါတ္ သေဘာက်လို ့မဆံုးဘူး )။ တခ်ိဳ ့က်ေတာ့ ပါးစပ္ကသာ ပိန္ခ်င္တယ္၊ ဝိတ္ခ်မယ္ ေျပာျပီး .. အင္း..ဇြဲမရွိေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ျပီး ဒီဝိတ္ၾကီး က် ပါ့ မလည္း ေလ ။ ဒီေတာ့ သူ ့ဟာသူပဲ စိတ္ေျဖတဲ့နည္း သံုးတယ္ ။ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ လွည့္စားျပီး ေက်နပ္လိုက္ၾကတယ္ ။ျပီးခဲ့တဲ့ တလ ကထက္စာရင္ ၁ေပါင္ေလာက္က်လာတာပဲေလ... တဲ့ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ လ အတြင္း ၁၀ ေပါင္ တက္လာတာကိုေတာ့ မသိက်ိဳးကၽြန္ျပဳထားလိုက္ေတာ့ ဘယ္ေလာက္ စိတ္ခ်မ္းသာဖို ့ေကာင္းလည္းေနာ္ ။ဒီတရက္ေတာ့ စားခ်င္တာေလး ဆက္စားလိုက္အံုးမွ ၊ ေနာက္ေတာ့မွ ခ်တာေပါ့ ..တဲ့ ။ (လႊတ္ေတာ္တက္သူေတြထဲက ဒီစိတ္ဓါတ္ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ပါမလည္း ။ သိဘူး ၊ လာမေမးနဲ ့ ) ဒီလိုပါပဲ ။ ေလာကၾကီးမွာ ေနတတ္ရင္ေက်နပ္စရာေတြပဲေပါ့ ။
ထားပါေတာ့ ။ ဒီဥပမာကလည္း သိပ္ မေကာင္းသလိုပဲ ။ေျပာခ်င္တာလည္း ဒါရိုက္ဟစ္ မေျပာရဲ..အဲေလ.. မေျပာခ်င္ေတာ့တာမို ့ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္ လွည့္စားျခင္း ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ကို ပဲ ဆက္ၾကရေအာင္ ။
Illusion “ အီလူးရွင္း”ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရ ၊ ျမန္မာလို အတိအက် ေျပာရတာေတာ့ ခက္သလိုပဲ၊ အနီးစပ္ဆံုးေျပာရရင္ေတာ့ “ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ျခင္း ”ေပါ့။ အဲ့လို ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္တဲ့သူကုိေတာ့ Illusionist လို့ေခၚပါသတဲ့ ။ မ်က္လွည့္ဆရာ ေပါ့ ။ David Copperfield ဆိုသူကေတာ့ ကမာၻေက်ာ္ illusionist သို့မဟုတ္ magician တေယာက္ေပါ့ ။ သူ ့အတတ္ပညာ မ်က္လွည့္ျပကြက္ေတြ ဟာ အံ့ၾသဘြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေသသပ္လွတာမို့ သူ ့ကို လူလိမ္လူညာ လို ့ ဘယ္သူမွ မေျပာနိုင္ၾကဘူး ။ သူ ့ရဲ့ လွည့္စားမွဳ ျပကြက္ေတြကိုေတာင္ ခံစားၾကည့္ခ်င္လြန္းလို ့ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံျပီး ၾကည့္ၾကရတယ္ ။သူဟာ လစ္ဘာတီ ရုပ္တုၾကီးကို ေပ်ာက္သြားေအာင္ လုပ္ျပနိုင္သတဲ့။ ဂရိတ္ေဝါၾကီးကို ထိုးထြင္း ေလွ်ာက္ျပနိုင္သတဲ့ ။ ဒါကေတာ့ ခၽြင္းခ်က္တခုအေနနဲ့ ထားရေပလိမ့္မယ္ ။ သူက ပညာရွင္ၾကီးကိုး ။ဘယ္သို ့ဘယ္ပံု လုပ္လိုက္သနည္းဟုေတာ့ ကၽြန္ုပ္ မသိ ။ အေခြေတြထဲမွာ ၾကည့္ရတာေတာ့ အလြန္ေကာင္းေပ၏။ သူ့အေၾကာင္း အေသးစိတ္သိလိုရင္ေတာ့ အြန္လိုင္းမွာ ရွာၾကည့္ ။ ဒီေနရာမွာေတာ့ သူ ့ရာဇဝင္ ရွိေလ၏ ။
သူ ့လို လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ မဟုတ္ ကမာၻမေက်ာ္ ေပမဲ့ ျမန္မာေက်ာ္တဲ့ အီလူးရွင္းနစ္ ေတြလည္း ျမန္မာျပည္မွာ တပံုၾကီး ရွိ တယ္ ။ ဧရာဝတီၾကီးကို အသြင္ေျပာင္းျပီး အိပ္ေထာင္ထဲ ထဲ့ထားလိုက္တာတို ့၊ နာဂစ္တံုးက အသက္မဲ့သြားတဲ့သူေတြ မဲ ထျပီးေပးၾကတာတို ့ ။ အဲ့လို စြမ္းေဆာင္နိုင္ၾကသူေတြ တပံုၾကီးပါ ။ ဘာလို့ ကမာၻမေက်ာ္ၾကတာလည္း ၊ ကိုယ့္ဦးေႏွာက္ ေသးေသးေလးနဲ့ စဥ္းစားလို့ကို မရဘူး ။
ဒါလည္း ထားလိုက္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ေသးလို ့ မစဥ္းစားခ်င္ေတာ့ဘူး ။ ဒီေတာ့ ထင္ေယာင္ထင္မွား ျမင္တတ္တာေတြကိုပဲ ပံုေလးေတြနဲ့ ဥပမာ ျပ ေတာ့မယ္ ။ “မ်က္စိအၾကည္” အခံဓါတ္ နဲ ့ “အဆင္း” အတိုက္ဓါတ္ တို့ တိုက္ေတာ့ “ ျမင္စိတ္” အပြင့္ဓါတ္ ျဖစ္တယ္လို ့ တရားသေဘာမွာ ရွင္းျပထားတာ သိၾကပါလိမ့္မယ္ ။ ေလာကဓါတ္ သိပၸံသေဘာအရလည္း အရာဝတၳဳ တခုပံုရိပ္ဟာ ၊ အလင္း အေမွာင္ အေပၚတည္ျပီး ၊ မ်က္စိ ျမင္လႊာေပၚ က်ေရာက္လို ့ပံုရိပ္ကို ျမင္ၾကရတယ္လို့ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္ ။ပံုရိပ္မွာလည္း ပံုရိပ္အစစ္နဲ့ ပံုရိပ္ေယာင္ဆိုတာေတြ ရွိၾကပါေသးတယ္ ။ အဲဒီအထဲကမွ“Optical Illusions” ပံုရိပ္ေယာင္ေတြကို ဘယ္ပံုဘယ္နည္း ျမင္ၾကရသလည္း၊ ဘယ္လိုပံုနဲ့ ျမင္ၾကရသလည္း၊ ဘာေၾကာင့္ ျမင္ရတာလည္း ဆိုတာေတြကို စာအေနနဲ့ ရွင္းျပထားၾကတာေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိေပမဲ့ ရူပေဗဒ သေဘာေတြကို သိပ္ေတာ့ နားမလည္လွဘူး ။ ဒီေတာ့ ရုပ္ပံုေလးေတြ အေနနဲ့ ၾကည့္ၾကရေအာင္ ။ အပ်င္းလည္းေျပ ပညာလည္းရ ေပါ့ ။ ဒါေပမဲ့ မ်က္စိေညာင္းမွာ ေတာ့ ေသခ်ာတာမို ့ တၾကိမ္တခါထဲ နဲ့ အားလံုးကို မၾကည့္ၾကေစလိုပါ ။
ကဲ.. စ မယ္..။ ပံုေတြ မၾကည့္ခင္ မ်က္စိကို အနားေပးတဲ့ အေနနဲ့ ခပ္ေဝးေဝးတေနရာကို ခဏေလာက္ အရင္ၾကည့္လိုက္ပါ ။
ဒီေအာက္က ပံုေတြကေတာ့ ပန္းခ်ီဆြဲသူရဲ့ စိတ္ကူးေကာင္းပံု လက္ရာေျမာက္ပံုမ်ားကို ျပထားတဲ့ ပံုရိပ္ေတြ ျဖစ္ျပီး သင့္မ်က္စိ ဘယ္ေလာက္ လွ်င္သလည္း ဆိုတာ စမ္းသပ္လို့ ရပါတယ္။
ပံုေတြၾကည့္ျပီး မ်က္စိလည္း အေတာ္ေညာင္းေလာက္ျပီ ။ သင့္မ်က္စိ တကယ္ပဲ ေညာင္းသြားျပီလား ဆိုတာ ဒီေအာက္က ပံုအနည္းငယ္ဆက္ၾကည့္ျပီး စမ္းသပ္လို့ရပါတယ္ ။
တကယ္လို့ မေမာေသး မေညာင္းေသးဘူး ထင္ေယာင္ထင္မွားေတြ ဆက္ျပီး မွား..အဲ.. ဆက္ျပီးၾကည့္ခ်င္ေသးသပ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေနရာကို သြားၾကည့္ လို ့ ရ ပါတယ္ ။ေခါင္း မူး ၊ မ်က္စိေညာင္း၊ ဇက္ေက်ာတက္လာရင္ေတာ့ သင့္တာဝန္သာ ျဖစ္ပါသည္ ေပါ့ ။
လူအခ်င္းခ်င္း လွည့္ပတ္ျခင္း ကင္းေဝးၾကပါေစ ။
မိမိကိုယ္ကို လွည့္စားျခင္းလည္း ကင္းေဝးၾကပါေစ ...
ခႏၶာကိုယ္တခုမွာ ဘယ္အဂၤါ က အေရးအၾကီးဆံုးလည္း ။ ရွိရွိ သမွ် အဂၤါေတြအားလံုး သူ ့ေနရာနဲ့သူ အေရးၾကီးၾကတာခ်ည္းပါပဲ ။ ဦးေႏွာက္အာရံုေၾကာေတြ၊ ေသြးလွည့္ပါတ္တဲ့စနစ္ မွ ႏွလံုးနဲ့ ေသြးေၾကာေတြ၊ အသက္ရွဳလမ္းေၾကာင္း အတြက္ အဆုပ္နဲ့ေလျပြန္ေတြ ။ အစာေျခလမ္းေၾကာင္းအတြက္ ပါးစပ္မွ စျပီး စအိုဝ အထိအစာအိမ္ အူ၊အသည္း၊ သည္းေျခ ၊ အညစ္အေၾကး အဆိပ္အေတာက္ေတြ စြန့္ပစ္ဖို့ ေက်ာက္ကပ္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း၊ အားလံုး အေရးၾကီးၾကပါတယ္။ ေရာဂါတခုခု ျဖစ္လာရင္ ဘာေရာဂါ ျဖစ္မွန္းသိရေအာင္ ကိုယ္ခႏၶာမွ ပံုသ႑န္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ ့ ကၽြန္ုပ္တို ့ကို အေၾကာင္းၾကားပါတယ္ ။ အဲ့ဒါေတြကို ေရာဂါ လကၡဏာ လို ့(Sign & Symptom) ေခၚပါတယ္။ ဥပမာ ဗိုက္ေအာင့္တယ္၊ ေခါင္းကိုက္တယ္ ၊ ေခါင္းမူးတယ္၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္တယ္၊ရင္တုန္တယ္၊ အန္တယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတယ္။ ဆီးက်င္တယ္ စသျဖင့္ေပါ့ ။အဲ့ဒီအခါက် ေခါင္းမူးရင္ ဘယ္လိုပံုနဲ့ မူးရင္ ဘာေရာဂါေၾကာင့့္ျဖစ္နိူင္တယ္၊ရင္ဘတ္ ဘယ္ေနရာမွာေအာင့္ရင္ဘယ္လိုေအာင့္ရင္ဘာေရာဂါျဖစ္နိုင္တယ္ ဆိုတာ အၾကမ္းဖ်င္း သိနိုင္ပါတယ္။ အတိအက် သိဖို့ရာကေတာ့ ကၽြမ္းက်င္သူပညာရွင္မ်ားမွ ဆက္ျပီးေရာဂါ ရွာေဖြစစ္ေဆး ေပးလို ့ရပါတယ္ ။ခု ေျပာျပခ်င္တာကေတာ့ ဗိုက္ ျပသနာ မ်ား ပါပဲ ။
ဝမ္းတစ္လံုးေကာင္း ေခါင္းမခဲ ဆိုတဲ့ စကားအတိုင္း ဝမ္းဗိုက္ျပသနာ ရွိေနခဲ့ရင္ ေခါင္း အထိေအာင္ ျပသနာ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္ ။ ေခါင္းကိုက္ ေခါင္းခဲ ေခါင္းမၾကည္မလင္နဲ ့ေနရထိုင္ရတာ မသက္သာလွပါဘူး။
လူတိုင္း ဗိုက္ေအာင့္ ဗိုက္နာဖူးၾကမွာပါ ။ အနည္းဆံုး ကေတာ့ ဝမ္းသြားခ်င္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ဗိုက္ နဲနဲ ရစ္ တာမ်ိဳးေလာက္ေတာ့ ခံစားဖူးၾကမွာပါ ။ဗိုက္နာတဲ့ အတိုင္းအဆ ျပင္းထန္မွဳ၊ နာက်င္ပံု နာက်င္နည္း၊ နာတဲ့ေနရာ ။သူနဲ့တြဲဖက္ျပီး ျပတတ္တဲ့ တျခား လကၡဏာမ်ားကိုၾကည့္ျပီး သူ ့မွာ ဘာေရာဂါ ျဖစ္နိုင္ေခ်ရွိသလည္း ဆို တာကို မွန္းဆလို ့ရပါတယ္ ။
ခု ဒီအေၾကာင္းေျပာျပခ်င္တာကေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေရာဂါရွာျပီး ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ကုသဖို ့ရည္ရြယ္တာ မဟုတ္ပါဘူး ။ သာမာန္ဗဟုသုတမ်ိဳး အေနနဲ့ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ ရဲ ့ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာအဂၤါ အစိတ္အပိုင္းေတြ ရွိသလည္း ဆိုတာသိထားရင္ အနည္းဆံုးေတာ့ မိမိမွာ ဘယ္လိုေရာဂါ ျဖစ္နိုင္လိမ့္မလည္းလို့ အခ်ိန္မဆြဲပဲ သိနိုင္ေအာင္ပါ ။
ပိုျပီး တိက် ေအာင္ေဖၚျပလိုရင္ေတာ့ အကြက္ ၉ ကြက္ ေဖၚျပၾကပါတယ္။
ဗိုက္သားျပင္ရဲ့ အတြင္းဖက္ကိုယ္တြင္းေခါင္းမွာ ရွိေနတဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကို အဓိကအားျဖင့္ ဒီလို ခြဲျခားထားပါတယ္။
၁-အစာေျခဖ်က္ျခင္းနဲ့ဆိုင္တဲ့-အစာျမိဳေရျမိဳျပြန္ရဲ ့ ေအာက္ဆံုးအပိုင္း(the end of the esophagus),အစာအိမ္( stomach), အူသိမ္ႏွင့္အူမၾကီး (small and large intestines), အသည္း (liver), သည္းေျခ(gallbladder),မုန့္ခ်ိဴအိတ္ ေခၚ သရက္ရြက္( pancreas)။
၂-ဝမ္းဗိုက္အတြက္ ႏွလံုးေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးႏွင့္ေသြးေၾကာမ်ား(The abdominal aorta)။
၃-အူအတက္(The appendix)- အူသိမ္အဆံုးပိုင္း ႏွင့္ အူမၾကီးအစပိုင္း ဆက္သြယ္ရာ ေနရာမွာ ရွိျပီး အေရးၾကီး လုပ္ငန္းတာဝန္ မရွိ။
၄-ေက်ာက္ကပ္ ႏွစ္လံုး( The kidneys) ဘယ္ ညာ ႏွစ္ဖက္ ၊ ဝမ္းဗိုက္ရဲ့ ေနာက္ဖက္ အတြင္းပိုင္းတြင္ ပဲေစ့ပံုသ႑န္ရွိျပီး ခႏၶာကိုယ္မွ အဆိပ္အေတာက္ အညစ္အေၾကးမ်ားကို ဆီးအျဖစ္ စြန့္ထုတ္ နိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပး ပါတယ္။
၅-ေဘလံုး ( spleen) ဗိုက္ရဲ့ ဘယ္ဖက္ အေပၚအေနာက္ဖက္ေနရာမွာ တည္ရွိျပီး ေရာဂါပိုးတိုက္ဖ်က္ေရး နဲ့ ေသြးလွည့္ပတ္ေရးအတြက္ တာဝန္ရွိပါတယ္။
အဲ့ဒီ အဂၤါ အစိပ္အပိုင္းေတြမွာ ျပသနာ တခုခု ျဖစ္လာရင္ သူနဲ့ ဆိုင္တဲ့ ေနရာမွာ နာတတ္တယ္ ေအာင့္တတ္တယ္ ။ ဗိုက္နာတယ္ ဆိုရင္ နာတဲ့ေနရာ( location of pain) နဲ့ နာပံုနာနည္း (Type of pain) -( ေအာင့္ျပီးနာသလား ၊ တျပင္လံုး နာသလား၊ တေနရာတည္း စူးျပီးနာသလား၊ ရစ္ျပီးနာသလား) ။onset of pain ( ရုတ္တရက္ နာသလား၊ ရက္ရွည္နာေနတာလား Acute or Chronic) စတာ ေတြဟာ ေရာဂါရွာေဖြသတ္မွတ္ေရး( Diagnosis )အတြက္ အေရးၾကီးပါတယ္။
အခု ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ရုတ္တရက္ ဗိုက္နာျခင္း (Acute Abdominal Pain) အေၾကာင္းပါ။
တခါတေလလည္း ဝမ္းဗိုက္ၾကီးက မ်က္လွည့္ ျပတတ္ပါေသးတယ္ ။ အခု ဒီေနရာမွာ စ ေအာင့္ ေနေပမဲ့ ခန ၾကာေတာ့ ေနရာေျပာင္းသြားတတ္တာ လည္းရွိပါတယ္ ။ ဥပမာ - အူအတက္ေယာင္လို ့ ဗိုက္နာတယ္ဆိုရင္ သူက RLQ မွာရွိေနေပမဲ့ စစခ်င္းမွာ အစာအိမ္ ေအာင့္သလို မ်ိဳးနဲ့ ခပ္ဆင္ဆင္ နာျပတတ္ပါတယ္ ။ ရင္ညြန္ ့မွ စေအာင့္ျပီး နာရီ အနည္းငယ္အတြင္း ဒါမွမဟုတ္ ရက္ အနည္းငယ္ ၁ ရက္ ၂ ရက္ေလာက္ၾကာမွ သူရွိေနတဲ့ ညာဘက္ ေအာက္ပိုင္း ကို ေရႊ ့ျပီး ေနရာမွန္ မွာ နာလာတတ္ပါတယ္။ အဲလို နာတာ အျပင္ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊ ကိုယ္အပူခ်ိန္ အနည္းငယ္တက္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြပါ ရွိနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရုတ္တရက္ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္းမ်ိဳး (Acute Abdomen )ဆိုရင္ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ( close Observation) က အေရးၾကီးပါတယ္။ အဲ့လို ေစာင့္ၾကည့္ေနစဥ္မွာ လူနာကို ဘာ အစားအစာ၊ ေရ ၊ မွ် မေပးရပါဘူး ။ တကယ္လို ့ အူအတက္ေယာင္တာေၾကာင့္ နာတာဆိုရင္ အခ်ိန္မေရြး ခြဲစိပ္ကုသဖို့ လိုအပ္တာမို ့၊ အႏၱရာယ္ ကင္းစြာ ေမ့ေဆးေပးလို ့ ရေအာင္ ပါ။
အလားတူစြာ Refer Pain မ်ားရွိတတ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားလည္း ရွိပါေသးတယ္ ။ ဥပမာ ႏွလံုးၾကြက္သားေသြးမလံုေလာက္လို ့ရင္ဘတ္ ေအာင့္တဲ့ အခါ ၊တခါတေလက်ရင္ ဘယ္ဘက္ ပုခံုး နဲ့ ေမးရိုး လည္ပင္း ေနရာမ်ားမွာလည္း ေအာင့္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသလည္း ဆိုေတာ့ ဒီ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း ႏွစ္ခုစလံုးအတြက္ ေထာက္ပံ့ထားတဲ့ အာရုံေၾကာက တခုထဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါ။
အဲဒီ အထဲမွာ အမ်ားဆံုး နာတတ္ ေအာင့္တတ္ၾကတာ ေတြကေတာ့
-Epigastric ရင္ေခါင္းရင္ညြန္ ့ေနရာမွာဆိုရင္ အမ်ားအားျဖင့္ - အစာအိမ္(Gastritis) ၊ အူသိမ္ဦးပိုင္းေယာင္ယမ္းျခင္း(Duodenitis)၊ အနာေပါက္ျခင္း(ulcer) သည္းေျချပြန္ေယာင္ယမ္းျခင္း (Cholecystitis Cholangitis) ၊ အသည္းေယာင္ျခင္း(Hepatitis)၊ သရက္ရြက္ ေယာင္ျခင္း (Pancreatitis) ၊ ေသြးယိုျခင္း စသျဖင့္။
တခ်ိဳ ့ျဖစ္နိုင္ေျခရွိတာေတြကေတာ့ -ႏွလံုးၾကြက္သား အေျမွးပါးေယာင္ျခင္း(Pericarditis Myocardial Infarct)၊ အဆုပ္ ၊ အေျမွးပါးေယာင္ျခင္း (Pneumonia, Pleurisy ,Pneomothorax)၊ရင္အုပ္နဲ့ ဝမ္းတြင္းေခါင္းျခားထားတ့ဲအရြတ္ျပားေအာက္တြင္ျပည္တည္ျခင္း (Subphrenic abscess)၊ ရင္ေခါင္းႏွင့္ ဝမ္းဗိုက္ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး အလႊာကြာျပီး ေဖါင္းထြက္လာျခင္း( Dissecting aneurysm) စသျဖင့္ ..
- RUQ ညာဘက္ အေပၚမွာေအာင့္ရင္ ျဖစ္တတ္တာေတြက- အသည္း ေယာင္ျခင္း သည္းေျခအိတ္ ေက်ာက္တည္ျခင္း ေယာင္ျခင္း စသျဖင့္။
တခ်ိဳ ့အနည္းအက်ဥ္းျဖစ္တတ္တာေတြကေတာ့ - ေက်ာက္ကပ္ေယာင္ျခင္း ၊ ညာဖက္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ေက်ာက္တည္ျခင္း။ညာဖက္ အဆုပ္ နဲ့ အေျမွးပါး ေယာင္ျခင္း ။ ႏွလံုးေၾကာင့္ ေအာင့္ျခင္း တို ့လည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
- LUQ ဘယ္ဘက္ အေပၚမွာ ေအာင့္ခဲ့ရင္ ။ Stomach -အစာအိမ္ေယာင္ျခင္း အနာျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ၊Pancreas မုန့္ခ်ိဳအိတ္( သရက္ရြက္ ) ေယာင္ျခင္း ေက်ာက္တည္ျခင္းေသြးယိုျခင္း၊ Spleen ေဘလံုးၾကီးျခင္း၊ေပါက္ျခင္း၊ ပုတ္ျခင္း၊ Left Kidney ဘယ္ဖက္ ေက်ာက္ကပ္ေယာင္ျခင္း၊ ေက်ာက္တည္ျခင္း၊ Lt Pleurisy , Pneumonia ဘယ္ဖက္ အဆုပ္နဲ့ အေျမွးပါးေယာင္ျခင္း စတာေတြ ေၾကာင့္ျဖစ္နိုင္ပါတယ္ ။ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သူမ်ား အတြက္ စဥ္းစားစရာကေတာ့ အူမၾကီး အတြင္း စျမင္းတံုးမ်ားတစ္ဆို ့ျခင္း မ်ားလာရင္ ဘယ္ဖက္ ဝမ္းပိုက္ အေပၚနဲ့ေအာက္ပိုင္းတို့ မွာလည္း ေအာင့္တတ္ပါတယ္။
- RLQ ညာဘက္ေအာက္ မွာ ျဖစ္တတ္တာေတြက - အူအတက္ေယာင္ျခင္း၊ ေပါက္ျခင္း ။
တခ်ိဳ ့အနည္းအက်ဥ္းျဖစ္တတ္တာေတြကေတာ့ -ဆီးလမ္းေၾကာင္း ေက်ာက္တည္ျခင္း -(ခါးေနာက္ဖက္ပိုင္းမွ ေရွ့ ေအာက္ဖက္သို့ ထိုးဆင္းျပီး ေအာင့္တတ္တယ္ )။ အူက်ျခင္း Hernia စသျဖင့္။
- ဆီးစပ္အထက္ Suprapubic ေနရာမွာ ေအာင့္နိုင္တာေတြက အူမၾကီး ေနာက္ဆံုးအပိုင္း ပိတ္ဆို့ ျခင္း ေယာင္ျခင္း၊ အူအတက္ ေယာင္ျခင္း ၊ ဆီးအိမ္ ေယာင္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ မ်ိဳးဥအိမ္၊ ဥျပြန္၊သားအိမ္ ေယာင္ျခင္း ၊ ေပါက္ျခင္း၊ေနရာမွားျပီး သေႏၶတည္ျခင္း ၊ ရာသီလာ၍ ေအာင့္ျခင္း။
- Periumbilicus ခ်က္ပတ္လည္ေနရာ မွာ ေအာင့္ေစတာေတြက အူသိမ္ ပိတ္ဆို ့ ေယာင္ယမ္း ပုတ္ျခင္း၊ မုန့္ခ်ိဳအိတ္ေယာင္ျခင္း၊ အူရွိေသြးေၾကာမ်ား ပိတ္ဆို့ျခင္း mesenteric thrombosis , dissecting aortic aneyrysm ၊ တို့ေၾကာင့္ ျဖစ္ တတ္ျပီး ၊ အူ အတက္ ေယာင္ျခင္းရဲ့ ဦးစြာ အခ်ိန္မွာ လည္း ဒီေနရာမွာေအာင့္တတ္ပါတယ္။
- LLQ ဘယ္ဘက္ ေအာက္မွာ ေအာင့္ရင္- စဥ္းစားရမွာေတြကေတာ့ အူေယာင္ျခင္း၊ အူ ပိတ္ဆို ့ျခင္း ဥပမာ စျမင္းတံုး၊ အလံုးအၾကိတ္ ၊ အနာေပါက္ျခင္း၊ အူက်ျခင္း၊ ဘယ္ဘက္ ေက်ာက္ကပ္ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွာ ေက်ာက္တည္ျခင္း၊
အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ကေတာ့ ဘယ္ဖက္ သို့မဟုတ္ညာဖက္ ေအာက္ပိုင္းမွာနာရင္- မ်ိဳးဥအိမ္ ovary နဲ့ ဥျပြန္ Fallopian tube မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေယာင္ျခင္း၊အရည္အိတ္တည္ျခင္း ။ ေပါက္ထြက္ျခင္း ၊ ဥျပြန္မွာ သေႏၶတည္ျခင္း ( Ectopic/Tubal pregnancy) ၊သားအိမ္ေယာင္ျခင္း တို့လည္းျဖစ္နိုင္ေျခ ရွိေၾကာင္း ကို မေမ့သင့္ပါဘူး ။
တခါက ၾကံဳခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ အမ်ိဳး သမီး တေယာက္ ဗိုက္ေအာင့္တယ္၊ ေအာင့္တဲ့ေနရာက ဝမ္းဗိုက္ ေအာက္ဖက္ပိုင္းမွာ ၊ သူက ဝမ္းတြင္း ကလီစာေတြ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာရွိမွန္းမသိ ေတာ့ အစာအိမ္ေအာင့္တယ္ လို့ ယူဆျပီး သူ ့ဟာသူ ပဲ အစာအိမ္ ေလထိုးေလနာေပ်ာက္ေဆးေတြ ေသာက္ပါတယ္။ ၃ ရက္ ၾကာသြားတယ္ ။မသက္သာဘူးေပါ့။ ဒီလို နဲ့ပဲ ဗိုက္ၾကီးတျပင္လံုး မာေတာင့္ေတာင့္ နဲ့ မခံမရပ္နိုင္ေအာင္ ျဖစ္ျပီး shock ရလာေတာ့ မွ ေဆးရံု ေရာက္လာတယ္ ။ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဝမ္းဗိုက္ေခါင္းထဲမွာ ေသြးထြက္ေနတဲ့ လကၡဏာေတြျပလာလို ့ အေရးေပၚ ခြဲစိတ္လိုက္ရတယ္ ။ျဖစ္ရပံုကေတာ့ မ်ိဳးဥျပြန္ဝ မွာ သေႏၶတည္ျခင္းျဖစ္ ျပီး ေပါက္သြားလို ့ ေသြးထြက္တာ ျဖစ္ေနတယ္။ သူသာတကယ္လို ့ common sense ရွိရင္ သူ ့ဟာသူ ဘာျဖစ္နိုင္သလည္း ဆိုတာ တြက္ဆလို ့ရပါတယ္။ဒါဆိုရင္ လိုအပ္မွန္ကန္တဲ့ ကုသမွဳမ်ား ေစာေစာစီးစီးရယူနိုင္ပါတယ္။
ဒီလိုမ်ိဳး ဗိုက္ေအာင့္တာဟာ ဝမ္းေခါင္းအတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ကလီစာ အမ်ားၾကီးထဲမွာ ဘယ္ေနရာ ကစျပီး ျပသနာျဖစ္တာလည္း ဆိုတာကို တခါတရံေတာ့လည္း ေသခ်ာအတိအက် အေျဖ မရွာနိုင္တာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါေသးတယ္။ ဝမ္းတြင္းေခါင္း အေျမွးပါးေယာင္ယမ္းျပီး Peritonitis ဗိုက္တျပင္လံုးဂ်ပ္ခဲၾကီးျဖစ္ေနတတ္တာမ်ိဳး ၊ ဘာေၾကာင့္မွန္းေသခ်ာ မသိပဲ ေသြးဆိပ္တက္ တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးဆိုရင္ Laparotomy & proceed ဆိုျပီး ဗိုက္ကို အရင္ခြဲျပီးမွ ေရာဂါရွာကုသ ရတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။
ေနာက္ဆံုးေျပာျပလိုတာကေတာ့ ဗိုက္နာတာ ကို ေပါ့ေပါ့ေနျပီး ေဆးျမီးတိုနဲ့ အခ်ိန္ဆြဲကုသမေနသင့္ပါဘူး။ နာေနတဲ့ ဗိုက္ကို နင္းႏွိပ္ျခင္းမျပဳသင့္ပါဘူး။ အစာအိမ္ေယာင္ျခင္းေၾကာင့္ေအာင့္ ေနတာကို အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား မစားသံုးသင့္ပါဘူး ။ ပိုျပီး ဆိုးဝါးေစနိူင္ပါတယ္။တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားဆီ အခ်ိန္မွီျပသျပီး ေအာင့္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ေစာေစာစီးစီးရွာေဖြကုသသင့္ပါတယ္ ။
ပံုမ်ားကို ဒီေနရာ မ်ားမွ ယူပါတယ္။
က်န္းမာ ရႊင္လန္းၾကပါေစ။
နာလို့ က်င္လို့ပဲ မျပီးနိုင္ ေသးဘူးလား လို့ ထင္ခ်င္သူမ်ားလည္း ထင္နိုင္ၾကပါတယ္ ။ နာေနတဲ့သူေတြ အတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္ ။ သက္ရွိသတၱဝါ ရယ္လို့ျဖစ္လာၾကရင္ အို နာ ေသ ျခင္း ဒုကၡေဘးေတြမွ လြတ္ကင္းလို့မွ မရတာမို ့ ခု မနာေသးသူမ်ားလည္း ေနာင္တေန ့ နာလာ က်င္လာတဲ့ အခါက် အသံုးဝင္မွာပါ။
လည္ပင္းဇက္ေက်ာ အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား
လုပ္ငန္းခြင္မွာ ကြန္ျပဴတာ ၾကာရွည္စြာ အသံုးျပဳေနရသူမ်ား၊ရံုးစားပြဲမွာ ၾကာရွည္ထိုင္ျပီး( ဂိမ္းမ်ားေဆာ့ရင္း) ဇက္ေၾကာတင္းေနၾကသူမ်ား၊ အတြက္အထူးသျဖင့္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ နာရီဝက္လွ်င္ တၾကိမ္မွ် လုပ္ေပးပါ ။
(၁)Neck And Glide Extension-
ပံုမွာ ျပထားသလို ၁။ကိုယ္ခႏၶာနဲ့ လည္ပင္းကို တည့္မတ္စြာ ထားပါ။၂။ ေမးေစ့ကို ေရွ ့သို့တြန္းထုတ္ေပးပါ။ ေမးထိုး ေမးေငါ့တတ္သူမ်ား အတြက္ အထူးေလ့က်င့္ရန္မလို။ လြယ္ကူပါတယ္။ ၅စကၠန့္မွ် ျငိမ္ေနပါ။ နဂို ေနရာျပန္ေရႊ ့ပါ။ ၃။ ေနာက္ဖက္ ေမာ့ပါ ။၅စကၠန့္မွ် ျငိမ္ေနပါ။
ေနာက္ေစ့ေအာက္ ဦးေရ အစပ္ ရွိ အခ်ိဳင့္ေနရာ မွာ ပံု ပါအတိုင္း လက္ေခ်ာင္မ်ားျဖင့္ ဖိႏွိပ္ေပးပါ ။ စကၠန္ ့အနည္းငယ္ၾကာမွ် ဖိထားေပးနိုင္ပါတယ္။ ၾကာရွည္ အေညာင္းမိျပီး လည္ပင္းနာေနသူမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္ပါတယ္ ။
ေရွ့ တည့္တည့္ အေနအထားမွ ဦးေခါင္းကို ဘယ္ဘက္ နဲ့ ညာဘက္ တလွည့္စီ လွည့္ေပးပါ။
၁၀ စကၠန့္မွ် ျငိမ္ေပးပါ။
ေရွ ့တည့္တည့္ အေနအထားမွ ဦးေခါင္းကို ဘယ္ ညာ တေစာင္း တလွည့္စီ လွည့္ေပးပါ။
၅ စကၠန့္မွ် ျငိမ္ေပးပါ။ ၁၀ ၾကိမ္မွ် လုပ္ပါ။
ပံုပါအတိုင္း ပုခံုး ႏွစ္ဖက္ကို အထက္သို့ ျမွင့္တင္းေပးပါ။ ( ဇက္ကိုပုထားသလို အေနအထားျဖင့္) ၅စကၠန့္မွ် ျငိမ္ေနပါ။
လည္ပင္းကိုမတ္မတ္ထားရာမွ ေမးေစ့ႏွင့္ မိမိ၏ ရင္ဘတ္ထိသည္အထိ ငံု ့ၾကည့္ေပးပါ။ ၅ စကၠန့္မွ် ျငိမ္ေပးပါ။ ၁၀ ၾကိမ္မွ် လုပ္ပါ။
ဒီေလ့က်င့္ခန္းမ်ား လုပ္ရာမွာ လည္ပင္းကို အားသိပ္မစိုက္ပဲ ေျဖးညွင္းစြာလွဳပ္ရွားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
...............................................................................................................
ခါးနာတတ္သူမ်ား အတြက္ ခါးေလ့က်င့္ခန္းမ်ား
ေပးစရာနာမယ္ရွားလို့ ေခြးနဲ့ နွိဳင္းျပီးေပးရတယ္လို့ေတာ့ မထင္ေစခ်င္ပါ။ လူေတြအတြက္ သစၥာရွိေသာမိတ္ေဆြဟု မွတ္ယူပါေလ ။ ေလးဘက္ေထာက္ ၊ ေက်ာကို ျမင့္လာေအာင္ကုန္းေပးျပီး ၃၀ စကၠန္ ့မွ်ုျငိမ္ေနပါ။ အၾကိမ္ ၂၀ မွ် ျပဳလုပ္ပါ။
အထက္ပါေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို အားလံုးလိုက္မလုပ္နိုင္ပါကလည္း အေရးမၾကီးလွပါ။ ၾကိဳက္ရာ ေရြးျပီး မိမိတတ္နိုင္သေလာက္ အဆင္ေျပစြာ ျပဴလုပ္နိူင္ပါတယ္ ။
ပံုမ်ားကို ဒီေနရာ ၁ ၊ ၂တို့မွ .ရွာေဖြရယူထားပါတယ္။
နာက်င္တာေလးေတြ ဆက္ၾကရေအာင္ ။ရုပ္ နာမ္ ႏွစ္ပါး ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ကၽြန္ုပ္တို ့ရဲ့ ခႏၶာၾကီးဟာ လည္း တရားသေဘာနဲ့ၾကည့္ရင္ ဘာမွ မျမဲပါဘူး ၊ ျဖစ္ပ်က္ အစဥ္အရ ျဖစ္ေပၚ တည္ေဆာက္လာျပီးတဲ့ေနာက္ ေဟာင္းေဆြး အိုမင္း နာက်င္ ပ်က္စီးျခင္းေတြ နဲ့ ေတြ ့ၾကံဳရတာပါပဲ။ ပထဝီ ေတေဇာ အာေပါ ဝါေယာ ဓါတ္ၾကီး ေလးပါး နဲ့တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ရုပ္ခႏၶာၾကီးမွာ အသား၊ အေရ၊အေၾကာ ၊ အဆစ္၊အူ၊ ကလီစာ အဂၤါရပ္ေပါင္းမ်ားစြာပါဝင္ပါတယ္။ ပံုမွန္လူသားတေယာက္မွာ အရိုးေပါင္း ၂၀၆ ခုရွိျပီး အရိုးတခုနဲ့တခုကို ဆက္ထားတဲ့အရာကို ေတာ့ အဆစ္ ( Joint) လို့ေခၚၾကတယ္။ဒီလို အရိုး အဆစ္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတဲ့အထဲက အေတာ္မ်ားမ်ား နာတတ္ၾကတာကေတာ့ ေက်ာရိုးဆစ္ေတြေပါ့ ။ အဲ့ဒီ ထဲမွာ မွ လည္ပင္းနဲ့ခါးဆစ္ေတြမွာ နာတတ္တာေတြ ပိုမ်ားပါတယ္။
ေက်ာရိုးဆစ္ Vertebra column မွာ ဘယ္ပံုဘယ္နည္း နာက်င္တတ္ျပီး ကုသမွဳေတြေပး ေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္ရတဲ့ အခါ ပိုျပီး ရွင္းလင္း ျမင္လြယ္ နားလည္လြယ္ေအာင္ သူ ့ရဲ့ တည္ေဆာက္ ဖြဲ့စည္းပံုေလး ကို အေျခခံ သေဘာေလာက္ တင္ျပေပးပါမယ္။
ေက်ာရိုးဆစ္( Vertebra column )ဟာ တေျဖာင့္မတ္မတ္ မဟုတ္ပဲ S ပံုသ႑န္ အနဲငယ္ ဝိုက္ျပီး ေကြးေနပါတယ္ ။ သူ ့မွာ ရွိတဲ့ အဆစ္ေတြကေတာ့
-လည္ပင္းရိုး ၇ ဆစ္ ၊ Cervical 1-7
-ရင္ေခါင္းရိုး ၁၂ ဆစ္ ၊ Thoracic 1-12
-ခါးရိုး ၅ ဆစ္ ၊ Lumbar L1-5
-တင္ပါးရိုး ၅ဆစ္ Sacrum S1-5 နဲ့ ျမီးေညာင့္ရိုးဆစ္ ၄ဆစ္ Coccyx တို့ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာမွ တင္ပါးရိုးနဲ့ ျမီးေညာင့္ရိုးတို ့ဟာ အလြယ္တကူ ေကြးဆန့္လွဳပ္ရွားလို့မရေအာင္ ေပါင္းဆက္ေနၾကပါတယ္။ ဒီပံုမွာ ျပထားသလိုမ်ိဳးပါ။
အဲ့ဒီ အဆစ္ေတြၾကားမွာ Intervertebral disc ေခၚတဲ့ အရိုးနူအျပားေလးေတြက ကူရွင္လို သေဘာမ်ိဳး ခုခံေပးထားျခင္းအားျဖင့္ အရိုးဆစ္ တခုနဲ့တခု ပြတ္တိုက္ ပြန္းပဲ့ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္။
အရိုးဆစ္ တခုျခင္းကို ၾကည့္ရင္ ကိုယ္ထည္ နဲ့ ေဘးက လက္တံေတြ ေပါင္းစပ္ထားျပီး အလယ္မွာ အကြင္းလိုက္ေလးေတြ ရွိျပီး ဒီအကြင္းေတြဟာ ဗဟိုအာရံုေၾကာမၾကီး Spinal Cord အတြက္ ေနရာပါ။ ကိုယ္ခႏၶာတခုလံုးကိုယ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အာရံုေၾကာေတြဟာ ဦးေႏွာက္မွတဆင့္ ဒီ ဗဟိုအာရံုေၾကာမၾကီး အေနနဲ့ ေျခလက္ အဂၤါအဖြဲ့အစည္းေတြဆီသြားေရာက္ျပီး အာရံုခံစားျခင္း လွဳပ္ရွားမွဳ ျဖစ္ေပၚေစျခင္းတို့ကို ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေက်ာရိုးမၾကီးဟာ ကိုယ္ခႏၶာတခုလံုးကို တည့္မတ္ေအာင္ ေထာက္ကန္ထားေပးရံုသာမက အာရံုေၾကာေတြအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို့ ေက်ာရိုးဆစ္နဲ့အရိုးေပ်ာ့အျပားေတြ မွာတခုခု ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရခဲ့ရင္၊ ဒါဏ္ရာရတဲ့ အဆစ္ လယ္ဗယ္ အဆင့္လိုက္ျပီး အတြင္းမွာရွိတဲ့ အာရံုေၾကာမၾကီးပါ ထိခိုက္တတ္ျပီး အေၾကာေသျခင္း မလွဳပ္မရွားနိုင္ ဆီး ဝမ္း မထိန္းနိုင္ျခင္း အသက္ရွဴမွဳ ထိခိုက္ျခင္း စသျဖင့္ ျဖစ္ေစနိူင္ပါတယ္။( ဥပမာ -ဆူပါမင္းအျဖစ္သရုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ကမာၻေက်ာ္ရုပ္ရွင္မင္းသားChristopher Reeve ဟာ ျမင္းေပၚကျပဳတ္က်ျပီး လည္ပင္းဆစ္ အရိုး1-2 မွာ ထိခိုက္သြားလို့ တကိုယ္လံုး အေၾကာေသသြားခဲ့ရပါတယ္ )
ဗီြဒီယို ပံုနဲ့ၾကည့္ရင္ ပိုျမင္လြယ္ပါတယ္။
ေက်ာရိုးဆစ္နာျခင္း - ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာလည္း။
မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ အသက္ၾကီးလာတာနဲ့အမွ် အရိုးအဆစ္ေတြလည္း degeneration ျဖစ္စဥ္အရ အိုမင္း လာၾကတယ္။Bone spur ေခၚတဲ့ အရိုး အတက္ထြက္လာတတ္တယ္။ Spinal disc ေခၚ intervertebral discအရိုးနုအျပားေလးေတြမွာလည္း ေျခာက္ေသြ ့မာေက်ာလာတတ္တယ္။ တခ်ိဳ့ အရိုးျပားေလးေတြ ေနရာေရြ ့ျပီး အရိုးဆစ္မွကၽြံထြက္ လာတတ္တယ္။Bulging ေပါ့ ။အဲ့ဒီအခါက်ေတာ့ အရိုးကြင္း အလည္မွာရွိေနတဲ့ အာရံုေၾကာမၾကီးကို ဖိမိျပီး သက္ဆိုင္ရာ ေနရာ ေတြမွာ ျပင္းထန္စြာနာက်င္ေစတတ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ့က်ေတာ့ အရြတ္ေတြ မာေက်ာျခင္း Stiff ligament ၊ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရျခင္း Trauma ၊ အရိုးဆစ္ေယာင္ယမ္းျခင္း( Arthritis) တို့ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဘယ္လို ခံစားရမလည္း ။
-ျဖစ္တဲ့ေနရာက နာတယ္( ဇက္ေၾကာတက္ ၊ ခါးနာ စသျဖင့္ )
-ေခါင္းကိုက္တယ္။ လည္ပင္းဆစ္ေၾကာင့္ေခါင္းပါကိုက္တတ္တယ္။
-လည္ဆစ္ က်ီးေပါင္းတက္တာနဲ့ တြဲဖက္ျပီး ပုခံုးဆစ္ပါနာတတ္တယ္။လက္ေမာင္းထိနာတတ္တယ္။ ရင္ဘတ္ေအာင့့္ျခင္းလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။
-ေျခ လက္ ဖ်ားေတြ ထံုက်င္တတ္တယ္။ အပ္နဲ့ထိုးသလို စူးျပီး နာတတ္တယ္။
-Lack of coordination ဆိုတဲ့ ဟန္ခ်က္ မညီ ျဖစ္တတ္တယ္။ တခ်ိဳ့လည္း Difficulty in walking လမ္းေလွ်ာက္ရတာခက္ခဲလာတယ္ ။
-ပံုမမွန္တဲ့ တံု့ျပန္မွဳ Abnormal Reflex ေတြ ရွိလာတတ္တယ္။
-တခ်ိဳ ့ဆိုရင္ ဆီး၊ ဝမ္း မထိန္းနိုင္တာ မ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္ ။
ျဖစ္တဲ့ ေက်ာရိုးဆစ္ နဲ့ အာရံုေၾကာမၾကီးရဲ့ အဆင့္အပိုင္းေပၚမွာ တည္ျပီး ခံစားမွဳ ေတြ ကြဲျပားတတ္ပါတယ္။
တျခားဘာေတြ တြဲဖက္ ျဖစ္ေပၚေစနိုင္ေသးလည္း။
အရိုးဆစ္အလည္ ကြင္း က်ဥ္းေျမာင္းျခင္း၊ အရိုးအတက္ထြက္ျခင္း။ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရျခင္း တို့ေၾကာင့္ အာရံုေၾကာမၾကီး Spinal Cord Injury ရျပီး အာရံုခံစားမွဳပ်က္စီးျခင္း နဲ့ လွဳပ္ရွားအေၾကာေသျခင္း မ်ား ျဖစ္ေစတတ္ပါေသးတယ္။
ဘယ္လိုနည္းေတြ နဲ့ ေရာဂါရွာေဖြမလည္း။ Tests and diagnosis-
ဒါေတြက ဆရာဝန္ေတြ လုပ္ေပးရမဲ့ အပိုင္းျဖစ္တာမို့ အေသးစိတ္သိရန္ေတာ့ မလိုအပ္လွပါဘူး။ ၾကားဖူးနားဝရွိေအာင္ အေခၚအေဝၚမ်ားကိုပဲ တင္ျပေပးပါမယ္။ X Ray CT ဆိုတာ ေတြ က နားရည္ဝ ေနေလာက္ပါျပီ။
1.Neck flexibility assessment
2.Neurological exam
3.Neck or spinal X-ray.
4.Computerized tomography (CT) scan or magnetic resonance imaging (MRI).
5.Myelogram
6.Electromyogram (EMG)
7.Nerve conduction study.
နာက်င္ေနရင္ ဘာေတြ လုပ္ေပးနိုင္မလည္း။
ရုတ္တရက္ ခ်က္ခ်င္း နာလာတာမ်ိဳး ၊ အလြန္အမင္းနာေနတာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ဦးစြာ ပထမ နာက်င္မွဳ သက္သာေအာင္ ျပဳလုပ္ၾကရမွာပါ ။ ဒီေတာ့ Pain Killer ၊Analgesic၊ Muscle Relaxant အကိုက္ အခဲ အနာအက်င္ ေပ်ာက္ေဆး အေၾကာေျပေဆးေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ စားေဆး ထိ္ုးေဆး လိမ္းေဆး ကပ္ေဆး စအိုမွာသြင္းတဲ့ေဆးေတာင့္ စသျဖင့္ သံုးပံု သံုးနည္းေတြလည္းစံုလို့ ေပါ့။ ခုေခတ္မွာ အသံုးမ်ားၾကတဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ .....
nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) အုပ္စုဝင္၊
Celecoxib (Celebrex)
Diclofenac (Voltaren)
Ibuprofen (Advil, Motrin)
Indomethacin (Indocin, Indocin SR)
Meloxicam (Mobic)
Naproxen (Aleve, Naprosyn)
Oxaprozin (Daypro)
Sulindac (Clinoril) စသျဖင့္ပါ။
ထိခိုက္ဒါဏ္ရာေၾကာင့္ နာတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ျပင္းထန္စြာလွဳပ္ရွားမွဳေတြ မလုပ္ပဲ အနားယူရပါမယ္ ။ ၂ ရက္အတြင္းမွာ ေရခဲအိတ္ ကပ္ေပးနုိင္ျပီး ၂ ရက္ေက်ာ္သြားရင္ေတာ့ ေရေႏြးအိတ္ သိုု့မဟုတ္ Heat pack သံုးလို ့ရပါတယ္ ။ တခ်ိဳ့က်ေတာ့ အႏွိပ္သည္၊ အေၾကာျပင္ဆရာ ဆိုသူေတြနဲ့ နင္းတာ ႏွိပ္တာေတြ လုပ္တတ္ၾကတယ္ ။ အဲ့ဒါက အာရံုေၾကာေတြ ထပ္မံ ထိခိုက္နိုင္ေစတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဆင္ျခင္ဖို ့ လိုပါတယ္ ။
ေယာင္ယမ္းမွဳ အနည္းငယ္သက္သာလာရင္ေတာ့ physiotherapy ေခၚ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးလို့ရပါတယ္။
အရိုးက်ီးေပါင္းတက္၊ အရိုးနု နဲ့ အဆစ္ ေနရာေရြ ့ျခင္းစသည္တို ့အတြက္၊ ဆြဲဆန့္ျခင္း Traction လုပ္ျပီး ဖိမိေနတဲ့ အာရံုေၾကာကို လြတ္ကင္းသက္သာေစပါတယ္။
စက္အေထာက္အကူနဲ့ လည္ပင္းအဆစ္ ၊ခါးအဆစ္ ဆြဲဆန္ ့ျခင္းမ်ားကို ေအာက္ပံုမွာ ျပထားတဲ့ အတိုင္း ေတြ ့နိုင္ပါတယ္။
လည္ပင္းဆစ္၊ ခါးဆစ္တို့မွာ ဒါဏ္ရာရ ျပီး အာရံုေၾကာဖိညွပ္ထိခိုက္ျခင္းမ်ိဳးမွ ကာကြယ္ရန္ အေထာက္အကူျပဳ ေကာ္လာ၊ခါးစည္း အစရွိတာေတြကို တပ္ဆင္ထားနိုင္ပါတယ္။
ဒီေအာက္မွာျပထားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္ေလးကေတာ့ လည္ပင္းဆစ္နာ၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း နဲ့ပတ္သက္ျပီး လုပ္ေပးနိုင္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းေလးပါ ။ရွင္းလင္း လြယ္ကူပါတယ္။
အဲ့ဒီထဲကေန ဆက္ျပီး ခါးနဲ့အျခား အဆစ္အေၾကာမ်ားအတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္နည္းေတြကိုလည္း ရွဳစား လို့ ရပါတယ္။အခ်ိန္ရရင္ အေညာင္းအညာေျပ လုပ္ၾကည့္ၾကတာေပါ့။အက်ိဳးမမဲ့ေစနိုင္ပါဘူး။
အေပၚမွ ဗီဒီယိုကလစ္အား ၾကည့္ရွဳ မရနိုင္ေသာေနရာမွ သူမ်ားအတြက္ ပံုေလးေတြနဲ့ ေရးသားေပးလိုက္ပါတယ္။သို ့ပါေသာ္လည္း ဇာတ္လမ္းသိပ္ရွည္သြားရင္ ဇက္ေၾကာတက္ ျပီး ခါးနာေနမွာ စိုးတဲ့ အတြက္ ေနာက္ေန ့မ်ားမွာမွ ဖန္ေရာင္ ပိတ္ကားျပင္ေပၚမွာ ဆက္လက္ရွဳစားၾကပါရန္ .........( ကိုးရီးယားဇာတ္လမ္းတြဲမ်ားကို အားက်၍ )
ပံုမ်ားကို ဂူဂယ္မွ ရွာေဖြရယူထားပါတယ္။
Ref ;http://www.mayoclinic.com/health/cervical-spondylosis/DS00697
http://www.spineabilene.com/educational_resources/neck_exercises.html
Subscribe to:
Posts (Atom)
